Tekstweergave van nieuwe_tielsche_courant-18700126-001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

1870. Zeven en Twintigste Jaargang. 1389. NIEUWE TIELSGHE COURANT VOOR DE STAD EN ^ at HET ARRONDISSEMENT. Abonncments-prljs: Per jaar . . ƒ 2,60. Franco per post - 3,50. Advertenttën s Van dén tot zes regels 60 Cents. Voor eiken regel meer 10 Cents. Opeubare Vergadering van den Raad der Gemeente Tiel, op Woensdag den 26 Januari] 1870, des middags ten twaalf uur. OPENBARE KENNISGEVING. De Burgemeester der gemeente Tiel, brengt ter openbare kennis, dat het register der ingeschrevenen voorde nationale militie van 1869 , voor de ligting van 1870, met de daaruit opgemaakte alphabetische naamlijst, van den 24 Januari] 1870 , gedurende acht (lagen, op de Secretarie der gemeente voor elk ter lezing is nedergelegd. Tiel, den 22 Januarij 1870. De Burgemeester voornoemd, (Get.) W. F. C. VAN LIDTH DE JEUDE, lo. Br. Staalkundige Vertoogen. Is een Schoolverbond alleen tegen schoolverzuim voldoende i II. ’t Bevreemde ons niet dat bij zulk een vu 172 rige n voorstander der selioolpliehtigheid als de Heer Verhagen is, de inbond der circulaire van 13 October 1869, onderteekend door de H H. Mr, van Bolhuis c. s., teleurstelling moest verwekken. Uit dit stuk, waaraan de Heeren Harting blijkens hunne onderteekening ook hunne adhaesie hadden geschonken , bleek toch, dat het vroeger door hen voorop gezette doel van het Schoolverbond: het, voor zoo ver zulks geschieden kan , vit den weg ruimen der hezwa - ren legen schoolplichUgheid van het programma was uitgewischt en alleen bet tweede beginsel, het zooveel mogelijk bevorderen der algemeenheid van het schoolbezoek door alle gepaste middelen, door de zeventien onderteekenaars van de aan 172 gehaalde circulaire was overgenomen. Na kennisneming van den inbond daarvan, achtte de Heer Verhagen zich gerechtigd die Heeren te vragen: Wie zijt gij , en van waar komt gij P Van waar uw regt, om u meester te maken van een terrein, dat niet door u en strikt genomen niet eens voor u was ontworpen en afgebakend ? Van waar uwe bevoegdheid , om een plan , waaraan bereids door zoo velen van de meest verschil 172 lende partijen en gezindheden goedkeuring en bijval was geschonken , te wijzigen door het in te krimpen en te beperken, en wel eenvoudig tot het zooveel mogelijk bevorderen van school 172 bezoek , alsof dit het éénige ware, waarin tide gebreken van het tegenwoordige en de gevaren der toekomsC' bestonden naar het oordeel van hen , trwien hun land en volk lief is?'' En terwijl de circulaire over een en ander zweeg, was men, zoo meende hij, wei verplicht //om verband te zoeken tusschen dit vreemde ver 172 schijnsel en het beruchte artikel, voorkomende in het Dagblad van 16 September, onder het opschrift //Drang geen Dwang”, waarin het volgende voorkomt: //Tot ons genoegen ontwaarden wij , dat de heeren Harting zich ook geen vrienden van schoolplichtigheid betoonen, ook al hadden wij hunne verzekeringen daaromtrent nog sterker dan ze door hen werden afgelegd — verlangd en gewen scht.” Dit verband bestond echter louter in de ver 172 beelding van den heer Verhagen en ook zijne veronderstelling, dat de Heeren Harting aan het Dagblad en de zijnen, nverzekeringen' ge 172 geven zouden hebben , die aan de Redactie Woensdag 26 Jan narij. het recht gaven , om openlijk te verklaren, dat zij . . . zich geen vrienden van schoolplichtigheid zouden betoonen, dat zij dus van overtuiging veranderd waren en dat wel in het korte tijds 172 verloop van drie of vier weken (van 20 Aug. tot 16 Sept.) is geheel ongegrond. De Heer V. heeft blijkbaar geen kennis genomen van het schrijven der Heeren Harting, gedagtee- kend 7 September 1869 , en geplaatst in het Utrechtsch Dagblad van 8 Sept. 1869 No, 223. Daaruit had hij kunnen zien, dat de ontwerpers van het Schoolverbond reeds toen van overtuiging veranderd waren en naar aan 172 leiding van dat schrijven kon de Redactie van het Dagblad op 16 Sept. de verklaring afleggen ndat de Heeren Harting zich ook geen vrienden van schoolplichtigheid betoonen." Wat heeft echter gemelde Heeren bewogen, om van eene overtuiging, die, zoo als zij vroeger zeiden , voortaan wel niet licht aan het wankelen gebracht zal worden, reeds op 7 Sept. geheel af te wijken ? Daarover laten zij zich in hun aangehaald schrijven niet uit; terwijl als eerste hoofd beginsel wordt vastgesteld: //Het Schoolverbond heeft uitsluitend ten doel, het bezoek der scholen, waar lager onderwijs gegeven loordt, door alle gepaste middelen te bevorderenwordt daarin omtrent schoolplich 172 tigheid alleen het volgende gezegd. //Inzonder 172 heid zal er verschil bestaan omtrent het al of niet wenschelijke der in te voeren schoolplich 172 tigheid. Dat dit middel het eenige volkomen doeltreffende zoude zijn, laat zich wel is waar bezwaarlijk in twijfel trekken, maar daarom alleen is het nog geenszins ook een gepast middel. Bij de beoordeeling van de gepastheid van een middel moet ook acht gegeven worden op de bestaande omstandigheden, en wij voor ons ge 172 ven gaarne plaats aan de vooronderstelling, dat eene overweging daarvan zal leiden tot de overtuiging, dat aan de invoering een er alge- meene schoolplichtigheid hier te lande onover 172 komelijke bezwaren in den weg staan,” In de vergadering van 27 Oct. 1869 , te Utrecht gaf de Heer P. Harting ongeveer het zelfde te kennen, terwijl hij gaarne erkende dat het standpunt van beschouwing, aanvankelijk door de stellers der circulaire ingenomen wijzi 172 ging had ondergaan. Den Heer Verhagen had hij daags te voren gezegd, dat men van geen schoolplichtigheid wilde weten, en hij in dat opzicht geheel van opinie was veranderd — zonder zich, zoo ’t schijnt, te hebben verklaard om 172 trent de beweegredenen dier verandering van opinie. Meer licht wordt daarover verspreid doof de sedert verschenen brochure. //De op 172 richting en eerste handelingen van het Neder 172 land sch Schoolverbond.” Daar staat het vol 172 gende (bl. 9 en 10) te lezen: //Hoe voor 172 spoedig intusschen deze loop van zaken mocht wezen , toch scheen het reeds kort na den aanvang, alsof er van dezen en genen kant ook eenige bedenkelijke wolkjes in aantocht waren. Hadden de stellers der circulaire van 20 Augustus zich op een volstrekt onzijdig standpunt geplaatst, en, van de oprechtheid hunner bedoeling zich bewust, al hunne land- genooten, zonder onderscheid van staatkundige kleur of godsdienstige denkwijze , uitgenoodigd tot de verwezenlijking van het door hen voor 172 gedragen plan samen te werken, zij konden het dan reeds niet zonder bezorgheid zien , dat er sommigen waren, die het Schoolverbond, nog vóór dat het zelfs was opgericht, in den strijd der partijen zochten mede te slepen. Nog ernstiger De ETiigave t geschiedt eiken Dingsdag- en Vrijdag-Avond. Verkrijgbaar: bij den Uitgever; bij alle Boekhandelaren) en Postkantoren in dit Rijk. echter was het gevaar , dat gelijktijdig van een anderen kant scheen op te dagen. In hunne oproeping hadden zij, als hunne peisoonltjke zienswijze, den wensch laten doorschemeren , dat, zoo al niet terstond, dan toch mettertijd, hier te lande , even als in Noord-Duitschland en elders, de schoolpligtigheid mocht worden ingevoerd. Zij hadden dit, wel is waar, niet gedaan zonder tevens de groote bezwaren te er 172 kennen , die aan de toepassing van dat stelsel ten onzent vooralsnog in den weg stonden , en haar, voor wie weet hoe lang nog , ónmogelijk zouden maken. Maar toch was er niet meer dan dit eene noodig geweest om eene zekere gevoeligheid bier, eene zekere onrust ginds, eene zekere animositeit aan beide zijden op te wek 172 ken, waardoor de zoo begeerde samenwerking van allen, hetzij dan voor- of tegenstanders der schoolplichtigheid, twijfelachtig werd gemaakt. De vurigsten onder de voorstanders, versterkt in hunne hoop op de zegepraal van een gelief 172 koosd beginsel, lieten niet na, in brieven en courantartikels op de onverwijlde aanneming daarvan aan te dringen. Hoe ijveriger zij echter reeds dadelijk in de weer waren , des te meer openbaarde zich ook de vrees, de weerzin dar 172 genen, die, wegens hunne geheel verschillende zienswijze, of op grond van eenig gemoedsbe 172 zwaar , tegen dat beginsel gekant waren. De brieven en de mededeelingen , destijds van die zijde ontvangen, deden , even als zoo menig mondeling gesprek, ten duidelijkste zien, dat men op de medewerking, zoo van een aantal onzer bekwaamste liberalen , als van de groote meerderheid der conservatieven en voorstanders van bijzondere scholen , niet zou kunnen reke 172 nen, indien het Schoolverbond zich in zijne werkzaamheid niet bepaalde tot het bezigen van andere middelen ter bestrijding van het schoolverzuim, dan dat der schoolplichtigheid. Onder deze omstandigheden meenden de stellers der circulaire, dat zij, om den uit de verte dreigenden storm zoo mogelijk te bezweren, zonder aan hunne vroeger geuite gevoelens on 172 trouw te worden, een woord van nadere toelich 172 ting konden en moesten spreken, waardoor de al te bezorgde gemoederen gerustgesteld en be 172 vredigd werden." Met opzet hebben wij het bovenstaande aan 172 gehaald , om te doen uitkomen dat de Heeren Harting niet op aandrang van de Redactie van het Dagblad en de zijnen, evenmin van de on- derteekeuaren der circulaire van 13 Oct. jl-, (dit blijkt althans niet), maar uit eigen bewe 172 ging zijn overgegaan tot de concessie, om het streven naar schoolplichtigheid niet onder de beginsels van het Verbond op te nemen. Maar wij kunnen niet nalaten, om op te merken, hoe inconsequent zij , door deze te doen , zich heb 172 ben gedragen. Zij hadden, of eene overtuiging of geene : hadden zij die, dan mochten zij dez°, uit vrees, dat hun geliefkoosd ontwerp, het School 172 verbond, soms in duigen zou vallen, niet opoffe- ren, hadden zij er geene: dan was het ongeoor 172 loofd, om op een beginsel, waarvan de bruik 172 baarheid niet vooraf grondig door hen was on 172 derzocht, hun ontwerp te bouwen. Zij deinsden, wij geven het den Heer Verhagen toe, terug voor de taak die zij vrijwillig op zich namen en roepen de hulp in van . . . nolle partijen' zonder onderscheid. Hoe weinig heeft hun dit gebaat 1 al constateert de steller der brochure De Oprichting enz. (bl. 15) //Men mag voor 172 zeker aannemen dat de hier medegedeelde re 172 gelen (van 7 Sept.) hunne verzoenende uitwerking