Tekstweergave van nieuwe_tielsche_courant-18731210-001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
1873.
Dertigste
Jaargang.
1795.
NIEUWE
TIELSCHE
COURANT
VOOR
DE
STAD
EB
Abonnements-prljs
s
Per
jaar
.
,
ƒ
S,60
Franco
per
poet
-
8,—
Advertentlën*
Van
één
tot
zee
regels
60
Gents.
Voor
eiken
regel
meer
10
Cents.
HET
ABBOIDISSI
l.
1:1,
Woensdag
10
December.
Mc
Uitgave:
geschiedt
eiken
Dingsdag-
en
Vr.iidag-Avoïid.
VerkrUgfoaart
by
den
Uitgever;
bij
alle
Boekhandelaren
en
Postkantoren
in
dit
Byk,
Adverteütiên
voor
deze
Conrant
worden
voor
Dnitaehland,
Ooatenryk
en
Zwitaerland
aangenomen
door
HaasenfltelM
*
Wogles*,
Eipeditte-Kanteor
van
Advertenties
te
Hamburg,
hibecb,
frankfort
a.
df,
Herlijn,
Zeipsig,
Hreide*,
Breslau,
Keulen,
istuttgart,
Weenen,
Fraag,
Basel,
Zurich,
St.
Gallen,
Geneve
en
Lausanne.
Algemeen»
Nienwsüjdingen.
ENGELAND.
In
een
zydefabrielc
te
Halifax
heeft
donderdagmorgen
een
zware
brand
gewoed.
De
gasmeter
werd
hersteld,
ec
toen
de
loodgieter
met
de
soldeerrlam
te
digt
bij
den
meter
kwam,
had
er
een
ernstige
ontploffing
plaats.
De
vloeren
van
drie
verdiepingen
werden
in
de
lucht
geslin
172
gerd
,
en
in
enkele
minuten
brandde
het
geheele
huis.
Onmiddelijk
werden
pogingen
aangewend
om
de
vrouwen
te
redden
die
op
de
twee
bovenste
ver
172
diepingen
werkten,
doch
de
trap
was
in
de
onmid-
lijke
nabijheid
van
de
plek
waar
de
ontploffing
had
plaats
gehad
en
werd
weldra
onbegaanbaar,
De
vrouwen
sprongen
uit
de
vensters
terwijl
eenige,
die
den
moed
daartoe
niet
hadden,
er
uit
werden
geworpen
,
daar
ze
anders
verbranden
moesten.
Drie
meisjes
waren
onversaagd
genoeg
uit
de
bovenste
verdieping
te
springen;
zij
kwamen
er
met
eenige
kneuzingen
ai.
Drie
andere
meisjes
kwamen
om
in
de
vlammen.
—
Door
het
vergaan
van
de
Villa
du
Havre
wordt
het
getal
groote
schepen
welke
sedert
1840
op
den
Atlantischen
Oceaan
vergaan
zijn
en
vele
noenschenlevens
kostten,
op
veertien
gebragt,
De
Governor
Termer
verging
den
19n
Febr,
1841
bij
Holyhead
en
kostte
122
menschenlevens.
In
1848
zonk
de
Ocean
Monarch
bij
Great
Omes
Head
met
178
menschen.
In
Kerstnacht
1862
verbrandde
de
St.
George
in
volle
zee
met
50
man.
Op
nieuw
172
jaarsdag
1865
verging
de
George
Canning
mot
96
menschen.
In
1856
volgde
de
Pacific
—
de
eerste
stoomboot
die
den
Atlantischen
Oceaan
in
minder
dan
10
dagen
overstak
—
met
186
men
172
schenlevens.
13
Sept.
1858
verbrandde
de
Austria
in
voile
zee
met
421
msn
aan
boord.
In
het
vol
172
gende
jaar
verging
de
Indian
nabij
Newfoundland
met
27
menschen.
In
February
i860
verging
de
Hungarian
bij
de
Schotsche
kust
met
zich
slepende
205
menschen.
Den
27
April
1863
verongelukte
de
Anglo
Saxon
bij
Cape
Kace
met
240
mao.
Wat
in
1870
van
de
City
of
Boston
is
geworden
,
is
tot
nog
toe
onbekend.
Zij
had
meer
dan
100
menschen
aan
boord
die
wel
allen
omgekomen
zuilen
zijn.
In
Dec,
van
het
afgeloopen
jaar
verloren
24
menschen
het
leven
aan
boord
van
de
Germania.
De
North-
fleet
verging
met
350
personen
en
thans
de
Ville
du
Havre
met
226
menschen.
DUITSCHLAND.
De
klagten
over
de
mishan
172
deling
waaraan
de
on.gelukkigen
blootstaan
,
die
zich
hebben
laten
verleiden
naar
Brazilië
te
verhui
172
zen
houden
aan
en
nog
altijd
worden
nieuwe
slagtoffere
gevonden.
De
Dantz.
Zeitung
deelt
een
verhaal
mede
over
eene
familie,
die
onder
tranen
aan
den
schrijver
haar
nood
klaagde.
In
Duitsch-
land
was
hun
land
enz.
toegezegd
en
toen
zij
aan
172
kwamen
,
werd
de
familie,
bestaande
uit
man,
vrouw
en
drie
kinderen,
naar
een
koflijplantage
80
Duitsche
mijlen
van
Eio
vervoerd,
waar
zij
met
zweepslagen
tot
zwaren
arbeid
werden
gedwongen.
De
man
ontvlugtte
en
bereikte
Eio,
waar
hij
den
Duitschen
consul
zijn
nood
klaagde.
Door
diens
tuBschenkomet
werden
de
vrouw
en
twee
kleine
kin
172
deren
door
den
pachter
uitgeleverd
,
maar
een
der
kinderen
,
een
meisje
van
14
jaren,
heeft
hij
terug-
gehoudeu
,
zeggende:
dat
het
niet
te
vinden
is.
—
Men
meldt
uit
Wilkelmshaven,
dat
de
krijgs
172
raad
,
voor
welken
de
kspitein-ter-zee
Werner
te-
regt
moet
staan,
thans
aldaar
zyn
zittingen
heeft
aangevangen.
Dat
dit
eerst
zóó
tang
na
de
terug
172
komst
van
den
heer
Werner
geschiedt,
moet
op
de
volgende
wijze
worden
verklaard,
zegt
de
Kieler
Zeitung.
Terstond
na
den
terugkeer
uit
zee
des
heeren
Werner
heeft
de
admiraliteit
de
zaak
on
172
derzocht
en
,
na
rijpe
overweging,
verklaard
,
dat
geen
aanleiding
bestond
,
om
den
kapitein
voor
een
krijgsraad
te
stellen.
Toen
de
heer
Werner
niettemin
zich
voortdurend
blootgesteld
zag
aan
allerlei
hatelijke
uitvallen
van
de
zijde
der
officieuse
dagbladpers,
heeft
hij
niet
opgehouden
met
te
vor
172
deren
,
dat
een
krijgsraad
zou
worden
benoemd,
opdat
hij
op
die
wijze
de
op
hem
geworpen
be
172
schuldigingen
zou
kunnen
ontzenuwen.
Aan
dit
verzoek
is
nu
eindelijk
gehoor
gegeven
en
de
zit
172
tingen
van
den
krijgsraad
hebben
een
aanvang
ge
172
nomen.
—
Het
lijkje
van
de
vermiste
vijfjarige
Anna
Böckler,
waarvoor
gedurende
een
paar
jaar
als
’t
ware
een
drijfjagt
op
Zigeunerbenden
is
gehouden
,
is
zooals
wij
indertijd
hebben
gemeld
,
gevonden.
Terstond
daarna
rees
het
vermoeden
van
misdaad,
en
een
lïjarige
knecht,
Frits
Schut
Werd
gevan
172
gen
genomen.
Na
een
onderzoek,
dat
langer
dan
een
jaar
heeft
geduurd
,
is
de
schuld
van
den
on
172
verlaat
gebleken
,
zoodat
hij
Zaturdag
jl.
te
Greifs-
walde
tot
15
jaar
tuchthuisstraf
is
veroordeeld.
Dit
is
de
hoogste
straf
die
in
Duitschland
mag
toege
172
past
worden
op
misdadigers
beneden
de
18
jaren.
—
Het
vóór
eenige
dagen
op
nieuw
uitbreken
der
cholera
to
München,
in
Beijeren
,
en
wel
in
een
veel
heviger
graad
dau
vroeger,
heeft
onder
de
in
172
gezetenen
dier
hoofdstad
een
groote
ontsteltenis
verspreid.
Op
Zondag
en
Zaturdag
jl.
hebben
zich
aldaar
35
gevallen
aan
die
epidemie,
waarvan
15
met
doodelijken
afloop,
voorgedaan.
—
In
4e
Hannoversche
Landwirthschaftliche
Zei
172
tung
wordt
dringend
gewaarschuwd
tegen
de
zwen-
delarij,
die
hoe
langer
hoe
meer
met
valsche
guano
en
in
het
algemeen
met
kunstmest
wordt
gedreven.
In
het
bijzonder
heeft
deze
waarschuwing
betrek
172
king
a)
op
de
zoogenaamde
europesche
guano,
die
van
Zuid-Duitschland
uit
in
den
handel
wordt
ge
172
bragt
en
die,
ofschoon
zij
geen
2
thaler
waard
is,
toch
voor
5
thaler
wordt
verkocht;
b)
op
de
zoo
172
genaamde
buiten-europeache
guano,
die,
zooals
onderzoekingen
voldoende
hebben
bewezen,
niets
anders
is
dan
vesuviusche;
c)
op
de
zoogenaamde
vfrugem-guano”,
ingevoerd
uit
Engeland
,
die
per
100
kilo
voor
7^
thaler
wordt
aangeboden
,
en
niet
half
zooveel
waard
is;
d)
op
de
door
Schallehn
in
Maagdenburg
aangebodene
chemicaliën,
want
hier
172
van
ontvangt
de
kooper
,
die
zich
laat
vangen
,
voor
46
thaler
niet
meer
aan
mestwaarde
dan
voor
6
thaler
7
silbergrosschen.
Deze
zwendelarij
met
meststoffen
is
natuurlijk
des
te
gevaariyker
en
schandelyker,
daar
landbouwers,
welke
ligtzinnig
zulke
meer
of
minder
krachtlooze
stoffen
koopen,
niet
alleen
hun
geld
wegwerpen,
maar
ook,
op
de
bedriegelijke
aanprijzingen
vertrou
172
wend,
niet
de
mestkracht
op
de
akkers
brengen,
welke
noodig
is,
om
daarvan
goede
oogsten
te
trekken.
—
Eene
dame
te
Turijn
heeft
eene
maatschappij
opgerigt,
om
het
verhuren
van
Zwitsersche
kinderen
tegen
te
gaan.
Iu
sommige
kantons,
meest
in
Ticino
en
Grauw
bunderland
,
worden
namelijk
een
aantal
jongens,
van
acht-
tot
zestienjarigen
leef
172
tijd,
door
de
ouders
voor
eenige
maanden
'sjaars
verhuurd
aan
ondernemers,
die
hen
gebruiken
als
schoorsteenvegers.
Gewoonlijk
geeft
zulk
een
onder
172
nemer
voor
een
jongen
gedurende
het
winterhalfjaar
20
a
30
franks.
De
nieuwe
maatschappij
zal
zich
het
lot
van
die
kinderen
aantrekken.
Uit
de
daar
172
omtrent
verspreide
berigten
blijkt
evenwel
nog
niet,
wat
zij
zal
doen
om
aan
het
bestaande
mis
172
bruik
een
einde
te
maken,
daar
dit
toch
het
eeni
172
ge
middel
is
om
de
kinderen
te
vrijwaren
tegen
de
ruwe
behandeling,
die
zij
by
de
ondernemers
te
lijden
hebben,
—
Uit
St.
Petersburg
berigt
men,
dat
bij
den
Ministerraad
aldaar
thans
het
ontwerp
van
een
spoorweg
door
Siberië,
Ier
lengte
7000
wersten
of
Russische
mijlen,
aanhangig
is.
Voor
den
bouw
van
deze
lijn,
welke
als
hoofd-
transito-weg
naar
de
Chinesche
en
Japansche
haven
moet
dienen
,
hebben
enkele
Engelsche
kapitalisten
feuilleton.
Praatjes
over
oud
en
nieuw.
I.
Wij
hebben
weinige
dagen
geleden,
op
nieuw
St.
Nicolaae
gevierd
en
groote
kinderen
en
kleine
kinderen
hebben
surprises
en
geschenken
gezon
172
den
en
ontvangen
,
en
neefjes
en
nichtjes
hebben
bij
ooms
en
tantes
schoenen
en
klompen
gebracht,
ouder
gewoonte
met
wat
hooi
en
roggenbrood
er
in
voor
het
paard
van
den
goeden,
ouden
bieschop.
’t
Is
ook
maar
ééns
in
’t
jaar
St.
Nicolaas-avond,
en
dus
geen
wonder,
dat
bakkers
en
andere
win
172
keliers
tegen
dien
tijd
hun
beste
beentje
voorzetten.
Wie
onzer
heeft
niet
in
zijn
jonge
jaren
een
oogen-
blik
van
vrees
gekend,
als
de
gewichtige
avond
déar
was
en
de
mogelijkheid
bestond',
dat
de
groote
Heilige
zelf
op
eens
zich
in
ons
midden
zou
ver
172
tonnen.
We
denken
onwillekeurig
aan
de
schilderij
van
den
bekenden
Jan
Steen
en
aan
het
by
schrift
in
//de
Oude
Tijd”,
jaargang
1871:
Toen
was
’t
strooiavond,
en
Sinterklaas
verscheen
in
eigen
persoon:
—
zwart
als
de
Koning
van
*t
Moorenland
,
brommende
als
de
Bullebak
en
ram
172
melende
met
kettingen
als
Belzebub,
stond
bij
in
het
voorhuis
en
stak
zijn
hoofd
door
de
binnendeur.
En
terwijl
al
de
kinderen
achter
Moeder
kropen,
klonk
zijn
stem
:
ySynder
ook
quaje
kyeren
?”
»Nee
,
Her
Klaas
I”
had
Moeder
toen
geroepen
,
//allemaal
zoet
op
één
na;
Flip
is
een
luiwammes,
fldie
niet
leeren
wil
1”
//Goed,
Vrouw!
dan
zal
’k
'm
’n
gard
ryen.”
//Toe,
zinge
1
zinge
1"
riep
Moeder
en
poogde
de
kinderen
naar
voren
te
dringen
,
en
op
eens
klon
172
ken
do
trillende
stemmetjes:
Sinterklaas
,
bonne
,
bonne
,
bonne
1
Gooije
wat
in
de
leege
tonne,
Gooije
wat
in
de
huizen,
Zellewe
grabbelen
as
muizen
I
Of
de
Tielsche
jeugd
in
1618
ook
zure
gezichten
getrokken
heeft?
En
de
bakkers
zeker
niet
minder.
Het
had
er
veel
van,
of
men
//Her
Klaas”
zijn
afscheid
wilde
geven.
Immers,
de
Regeering
van
Tiel
verhood
in
dat
jaar
het
brengen
van
schoenen
door
kinderen
bij
huane
familie
op
St.
Nicolaas-
avond,
alsmede
het
uitstallen
van
lekkers
bij
de
bakkers,
alzoo
zulks
maar
ingericht
was
tot
het
doen
van
nutteloozé
uitgaven.
//Waar
de
overheid
zich
in
dien
tijd
al
niet
meê
bemoeide!”
hoor
ik
zeggen.
Och
ja,
in
dien
goe
172
den
ouden
tijd
hield
de
regeering,
hier
en
elders,
een
zeer
vaderlijk
toezicht
op
veel
dingen,
welke
ze
thans
wijsaelijk
aan
het
verstand
der
burgers
zelven
overlaat.
Bij
het
nasnuffelen
van
oude
stuk
172
ken
vindt
men
somtijds
zeer
curieuse
dingen.
Zoo
wordt
er
eene
verordening
vermeld
van
het
jaar
1469,
waarbij
door
de
overheid
van
Tiel
verboden
wordt
aan
kraamvrouwen
,
hetzij
in
’t
geheim
of
in
’t
openbaar,
eten
te
zenden,
behalve
door
vader,
moeder
of
nabestaanden.
By
het
doopen
mocht
geen
pillegilt
gegeven
worden
boven
het
bedrag
van
een
oude
groot
Vlaamsch
(30
cent).
Bij
den
eer
172
sten
kerkgang
der
moeder
mochten
geene
andere
vrouwen
ter
maaltijd
genoodigd
worden,
dan
die
bij
de
bevalling
hulp
hadden
verleend.
En
om
de
kroon
op
al
deze
verordeningen
te
zetten
,
moest
de
man,
na
afloop
der
bevalling,
bij
eede
voor
het
gerecht
verklaren,
dat
het
stadsgebod
niet
overtreden
was.
Wij
moeten
echter
niet
uit
het
oog
verliezen,
dat
men
vóór
400
jaar
geheel
andere
begrippen
en
denkbeelden
had
dan
thans.
In
datzelfde
jaar
1459
werd
er
ook
verordend
,
dat
niemand
te
Tiel
zijn
huis
aan
een
Jood
mocht
verhuren
,
lenzij
deze
een
toeken
droeg,
waaraan
ieder
hem
zou
kunnen
onder
172
kennen.
Van
beter
allooi
zijn
verordeningen,
als
van
1485
,
dat
niemand
langer
messen
zou
mogen
dragen,
dan
’t
model,
dat
op
het
raadhuis
hing,
of
van
1685
,
waarbij
aan
de
leerlingen
der
Latynsche
school
verboden
werd
,
degens
te
dragen,
dewijl
men
geremare/ueert
had,
dat
zij
niet
slechts
met
degens
op
straat,
maar
zelfs
in
de
kerk
kwa
172
men
,
en
met
hunne
degens
baldadigheden
uitvoer
172
den.
Hoe
gelukkig
toch
voor
enkele
tweede-kamer-
leden,
dat
de
lieve
jeugd
op
de
hoogere
burger
172
scholen
thans
geen
degens
draagt!
Verbeeldt
u,
als
die
jongens,
van
wie
men
vol
172
gens
het
geachte
kamerlid
uit
Breda,
bijna
niets
dan
deugnieten
te
verwachten
heeft,
—
als
die
//kielmannetjes”,
die
nu
reeds
zoo
bedorven
zijn,
nog
eens
degens
droegen!
Wat
zijn
de
leerlingen
van
een
Gymnasium
dan
toch
gelukkig
,
dat
zij
braaf
genoeg
zijn,
om
aan
de
Sinterklsasroede
van
den
Heer
van
Nispen
te
ontsnappen.
Maar
zoo
kom
ik
waarlijk
weer
op
Sint-Nicolaas
terug;
voor
ditmaal
dus
genoeg.
Bij
leven
en
welzijn
hoop
ik
een
volgende
maal
de
kwestie,
hoe
de
jeugd
vroeger
was,
eens
van
naderbij
te
bezien.
GbAIA.