Tekstweergave van nieuwe_tielsche_courant-18771229-001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

ïring. IE MAAT- 3THEEK- iam ; r e in 1 e "S 1 ite hunner de schuld» in de ba* verzekerde rastgestetdo verzekerde t kapitalen gen in liet ipa , waar» zekerd , op uitbetaald iv ragen ge- aren Agent MKttiEM te Tiel. en verder ijn verzon» m isser, .tala lagen van Vijf, 0 het nt,m- c. tot 130 Ned. pon- 1 met lood haar. HOGER- [AUBITS, Warnet, J. lUIFF, te Idermalsen. W. VAN HAAS, te itDruten. i gevestigd Ongefran- n. ip levering ia Maart 3. olie in eretireerd; ag 1 15*/* veranderd. Verkocht: 198 3/m,, 6. Aast. 'arwe wor- :n. Runderen Kalveren .10, 8cha- i 6 a 6,4, Dec. Rm. 100 kilogr. Mei 71.— 813,— en r 127 fB hr. 207 g. 1 fB Holl. 149 g. en m. — per geld, per jk 28.— , lijk 17.50, slijk 38.50, flaaaw. Waal. te TieL slieepvaart. het water i v.6 d.i ► r. 6d.| S V. 10 d.) van Lood, 1877. Vier en Dertigste Jaargang. 2216. mm VOOR DE STAD BH Abonnements-prtis t Pei jaesJ . . / 8.60, Franco per post # 3,—, AdvertentiCn s Van één tot zes regels 60 Cents, Voor eiken regel meer 10 Cents, HET ARRONDISSEMENT. Do Uitgave: geschiedt eiken Dingadag 172 en Vrij dag-Avoed. Zaturdag 29 December. Verkrygbaar* bij den Uitgever; bij alle Boekhandelaren en Postkantoren in dit Rijk. Agenten voor Frankrijk en België C. 1». Daube * Co. te Fbankfobten te Fabijs. Wegens den nieuwjaars- dag wordt het volgend Mummer dezer courant Maandagavond uitgegeven. A, VAM LOOM, Openbare Vergadering van den Raad der Gemeente Tiel, op Zaturdag den 29 December 1877 , de» namiddags ten een unr. Staatkundige Vertoogen. Twee nieuwigheden. De optreding van het Ministerie Kappeijnc is al spoedig achtervolgd door twee nieuwigheden, namelijk de verkieting Tun een’ der Ministers, dien van Oorlog, tot lid der Tweede Kamer en de instelling van een achtste Departement, dat voor Waterstaat, Handel en Nijverheid. Wat de eerste betreft, de Grondwet van 1818 verbiedt wel ia waar niet, dat een lid van het Ministerie tegelijkertijd plaats neemt op de ban- Vt-n der vnl k* vertegen woord iger. , tnah T.ü rt sedert hare invoering slechts twee Ministers ge 172 weest , de Heeren Mr. D. Donker Curtins en Nedermeyer van Rosenthal, die deic functien te 172 gelijkertijd hebben bekleed. Na hunne aftreding heelt het by ons gedurende 25 jaren, meest op Thorbecke*s geeag, als een adat gegolden, dat zulks niet behoorde plaats te hebben , als zijnde niet in *t belang der publieke zaak. Verleden jaar evenwel betoogde de Heer Fransen van de Putte bij de behandeling der begroeting de wen- schelsjkheid der vereeniging , misschien naar aan 172 leiding van een opstel van den Heer van Houten in de Vragen des Tijds (Maart 1876) getiteld; Be oorzaken van de zwakheid onzer Ministerien, waarin de auteur beweerde, dat" vde door de Grond 172 wet gegevene mogelijkheid van vereeniging, door Thorbecke’s invloed uit de praktijk geweerd , regel, constitutioneel gebruik moest worden.’' Hij echter wenschte het Ministerie te schoei en op Engelsche leest, in dien zin , dat de formeerder van het Kabinet de Premier, primus inter paree bleef. Toen echter, bij de benoeming van vier leden der 2e Kamer tot Ministers, (de Heeren Kappeyne, Smidt, de Roo en Tak) er sprake was hen te herkiezen als volksvertegenwoordigers, heeft de liberale dagbladpers om gegronde rede 172 nen eieb eenstemmig tegen die herkiezing ver 172 klaard, en hebben dan ook drie Ministers op Feuilleton, De goede oude tijd VAN MAX WIKTH. (Slot). Wij hebben eene kategorie der gewichtigste en diepingrijpendste uitvindingen tot het laatst be 172 spaard , omdat zij tegelijkertijd door eene sociale omwenteling vergezeld geweest is — wij bedoelen de uitvinding der spin- en weefmaehinen, die zich in de» loop dezer eeuw van de gezamenlijke vezelstoffen hebben meester gemaakt. Toen de eerste spinmachine weid uitgevonden, waren er nog afgelegen bergstreken , waar zelfs het spin 172 rad, in vergelijking van het gebruikelijke spin 172 rokken, als eene machine kon worden aange- merkt bij deze primitiefste aller spin soorten. De hoogste vaardigheid, waartoe men het aan ’t spinrad brengen kon , was het gelijktijdig spinnen van twee draden. Tot deze vaardigheid hadden het, onder de leiding van den thans .overleden Directeur Obermeijer, de gevangenen van het tuchthuis te München gebracht. Bij de tegen 172 woordige katoens pin mach inen kan een persoon een stoel met BOO tot 800 spoelen bedienen, De mechanische weefstoelen zijn echter thans tot mik eene volkomenheid gebracht, dat zij niet alleen automatisch stil staan , als een draad breekt, nieuw het hun aangeboden mandaat van de hand afgewezen. Alleen de Heer de Roo maakte eene uitzondering, en liet zich eene herkiezing te Leeu 172 warden welgevallen. Wat hem bewoog in dit op 172 zicht eene andere gedrugdija te volgen, is niet uitgemaakt; hij heeft evenwel schitterend bewezen, dat hij daarmee geen geldelijk voordeel beoogde, nu hij de f 2000, aan de betrekking van Volks 172 vertegenwoordiger verbonden, zoo lang hij Minis 172 ter is, heelt afgestaan aan de Koninklijke Ver eeniging van gepensioneerde officieren, en nu hij zoo loyaal handelde, voegt het minder dezen Mi 172 nister er een grief van te maken,, dat hij een voorbeeld gaf, dat wij niet hopen, dat navolging vinden en bij ons regel zal worden. De oprichting daarentegen van het Ministerie voor Waterstaat, Handel en Nijverheid vond, zoo 172 wel in eu buiten de Kamers, als in de dagblad 172 pers, kortom bijna algemeene goedkeuring. De bedenkingen in de beide Kamers raakten meer den vorm (het niet hooreu van den Raad van State) dan den maatregel zelven. Met juistheid betoogde de Minister van B. Z., van wien de splitsing van zijn omvangrijk Departement was tiit.gAirflfln , dw.t het hnnr,*n v.in dt^a Knnrl ni*.t verplicht was en zulks sedert 1818, —in weerwil dat de Grondwet van dat jaar ook het hooren van den Baad van State voor algemeene maatre 172 gelen van inwendig bestuur voorschreef, — bij in 172 stelling of opheffing van departementen van alge 172 meen bestuur, nimmer was geschied, en wat de bedenkingen van de Heeren van Baar, de Casem- broot, Rastert en Oorver Hooit tegen de instel 172 ling zelve betrof — hij wederlegde die op zijn eigenaardige manier in de navolgende rede, waar 172 uit tevens blijkt van welken aard de geopperde bezwaren zijn. #Nu de inhoud van het besluit. Men meent dat er geene dadelijke noodzakelijkheid bestond, want er zijn andere Ministers geweest die dat alles vereenigden, en men heeft over die Minis 172 ters niet geklaagd. Het is zoo. Dit zou mis 172 schien alleen het bewijs leveren dat de tegen 172 woordige Minister van Hinnenlaudsche Zaken zich bewust ia in vele opzichten bij zijne voorgangers te moeten achterstaan. Die belijdenis wil hij ook gaarne afleggen. Indien de Kamer het anders meent, bet zal hem zeer aangenaam zijn. Voor 172 zeker treft het hem wanneer een geacht afgevaar 172 digde, de spreker uit Goes, bij gelegenheid van deze wet hem zoo vaderlijk en hartelijk toespreekt. Doch dat mag hem zijne zelfkennis niet doen ver 172 geten, Evenwel, er is nog eene andere dan de maar bij de nieuwste constructie» zelfs ook een klokketeeken geven. Daarom is 't geen wonder, als een persoon tegenwoordig al wandelende vier mechanische weefstoelen bedienen kan, en daarbij vier maal zooveel verdient als een handwever. De enorme werkbesparing, die door de spinmachine werd bewerkstelligd, heelt tengevolge gehad, dat mettertijd het gereede spinsel niet hooger kwam te staau , dan aan de handspinstcr het ruwe mate 172 riaal, daar zij in den kleinhandel een grooteren prijs daarvoor besteden moet, dan de spinnerijen bij de aanschaffcng in ’t groot, ’t Gevolg daarvan was, dat de bandspinnery slechts langzaam en van lieverlede geheel moest worden opgegeven. Deze noodwendigheid, waarin zich het levende geslacht slechts langzaam en na toenemende ont 172 beringen schikte, was' door een groot deel der bevolking als eene voorbijgaande zware beproeving aangezien, die namelijk voor de oudere lieden, die niets nieuws meer leeren konden , het karakter van eene groote nationale ramp aannam. Om de geheele draagwijdte van deze omwenteling te be- begrijpen, moet men zich herinneren , dat tot in onze eeuw bet garen voor de kleeding- weefsels in de familie gesponnen werd, dat het spinnen de koofdnevenbezigheid van bet vrouwelijk deel der bevolking , vooral op het platte land, in den winter geweest was, en dat deze bezigheid hun met één slag door de spinmachine» onttrek 172 ken werd. Daarvoor eene vergoeding aan te bie 172 den, was moeielijk I Voor bet denkende deel dor persoonlijke reden dat deze Minister zich ongaarne met zijne ambtsvoorgangers ziet vergelijken. Een 172 maal moet men den moed hebben den stap te doen, men kan niet zeggen dat dit te spoedig geschiedt , als in het in 1865 uitgegeven werk van de Bosch Kemper wordt gewenscht het te veel omvattend Departement van Binnenlandsche Zaken te splitsen. Zegt men dus die splitsing wel goed te keuren, maar dat men liever had gezien dat daarmede nog eenigen tijd ware ge 172 wacht, dan geloof ik dat men al te zeer houdt van overleggen , van nog eens bezien, van we 172 derom overdenken. Ik zou bijna zeggen dat men eenigen spijt gevoelt dat niet een weusch, jaarlijks in de Verslagen der Kamer voorkomende, einde 172 lijk werd bevredigd, en du» niet meer in die Verslagen kan herhaald worden. Als de zaak goed is, kunnen er immers geen redenen van uitstel zijn, en redenen waarom de instelling van het nieuwe departement beter zou werken als zij in Januari of een jaar later plaats had, heb ik niet ver 172 nomen'; maar zeer zeker groeiden daarentegen steeds de werkzaamheden van den Minister van Binnen- landsche Zaken aan ; ontegenzeggelijk waar is het, dat aan zijn beheer onderworpen waren onderwer- p-**- at» ia dor op kW. aolt »»n6 atzotiderlijko studie vorderen , vooral dat aan zijn beheer waren toe 172 vertrouwd credieten en sommen, die, om zuinig besteed te worden , vereischen dat de Minister zich in al de bijzonderheden doe voorlichten en in de zaak geheel doordringe. En dan moet meu veronderstellen dat er voor het Departement van Binnenlandsche Zaken buitengewone personen zul 172 len gevonden worden, of wel men moet erkennen dat het langer zoo niet kan voorldun n. Ik wil eerlijk verklaren dat, wat ik tot dusverre zag, mij dagelijks bevestigt in de overtuiging, dat ik mij met te zware taak had belast, zoo ik naast de behandeling van het binnenlandsche bestuur en het onderwijs, mij nog had te begeven op het byzonder terrein, dat nu aan den Minister van Waterstaat wordt aangewezen. Het gevolg daar 172 van zou alleen zijn kunnen dat de Minister moet zien door de oogen der ambtenaren, die, hoe bekwaam ook, ondergeschikt moeten blijven en niet moeten regeeren. Het oog van den Minister, die met zooveel administratieve werkzaamheden wordt overstelpt, wordt algelcid van de alre- meene belangen, van dien ruimeren meer zijne aandacht moetenden trekken kring, waarin hij zich moet blijven bewegen, die niet wil ver 172 vreemden van de politieke beweging van den dag. Ik meen dus dat door de instelling van het nieuw Departement, dat zoo voorname hoofdbe- bevolking moest het wel is waar duidelijk ziin, dat de huisindustrie, namelijk voor de landelijke be 172 volking, eene noodzakelijkheid is , en dat daarom, als een soort daarvan onmogetyk geworden is, andere winstgevende takken moeten ingevoerd worden, In deze invoering zat echter de moeie- lijkheid 1 De massa der bevolking pleegt aan hare oude gewoonten te blijven hangen, en, waar haar deze ontnomen wordt, de handen wanhopig in den schoot te leggen. De regeeriugsmannen zijn in den regel te weiuig zaakkundig en te indolent, om de invoering van nieuwe industrietakken in do hand te nemen, en privaatondernemers plegen te zeer op het onmiddelbaar nut te peinzen , dan dat zij de hand vermogen te bieden, waar het geldt, voor 't eerst offers te brengen en eerst in latere tijden de vruchten te oogsten. Daar hier de opwekking van buiten en van boven onont 172 beerlijk is, zoo is juist in dit geval de werkzaam 172 heid van meer verlichte en betangelcoüe menschen- vrienden bij voorkeur op bare plaats. Dcch wij kunnen ons hier niet met het vraagstuk ophoaden, de middelen en wegen aan te geven, door welke die noodzakelijk geworden nieuwe inrichting van huisindustrie bewerkstelligd zou moeten worden. ’t Zg voldoende er op te wgzen, dat deze reorganisatie al lang begonnen en in vele streken eene boogere regeling der dingen in da huisindus 172 trie in 't leven - heeft geroepen. Wij behoeven slechts aan de klokkenindustrie in T Schwarz- wald en in de Jura, aan de stroovlechting langen van ons volk tal behartigen , eene dienst aan den lande is bewezen, en het blijkt mij dus dat er eene groote klove bestaat tusschen den geachten afgevaardigde uit Almelo en mij, wijl bij in die instelling ziet eene verwaarlooting van 's lands belang , en dat wel alleen omdat , zoo de sank van zijn persoonlijk goedvinden had afge 172 hangen , hij eene andere splitsing had gewenscht, en liever het onderwys van het binnenlandsch bestuur en de waterschapsbesturen had afgeschei 172 den, De geachte afgevaardigde vreest nu veel 172 vuldige botsingen tusschen de waterschap:- en de plaatselijke besturen ; hei Is mogelijk dat hij door zijne by zonde re studiën en persoonlijke omstan 172 digheden meer belang stelt in de waterschapsbe 172 sturen dan in het onderwijs, maar dit is bij den tegenwoordigeo Minister het geval niet. Deze zou het beschouwd hebben als eene verzaking van de belangen van het onderwijs, wanneer hij onder 172 wijs en binnenlandsch bestuur niet in ééne hand had gehouden. Want zoo lang als ons lager onderwijs overgelaten wordt aan de plaatselijke besturen onder toezicht van den Minister van Binnenlandsche Zaken, is eene splitsing, gelijk de geachte spreker wil, onmogelijk, tea zij men dat groote volksbelang, het ouderwijs , verzake.” Het komt ons voor, dat het Ministerie door de oprichting van het nieuwe Departement inderdaad een maatregel heeft genomen in ’s lands belaag, terwyl het tevens , zoo als de Heer van Eek te 172 recht'opmerkte, hierdoor het bewijs heeft geleverd, //dat het niet aan ijdelheid toegeeft, maar het algemeen belang daarboven stelt.” Zoo als na de zaken geregeld zijn, kan de Minister van B. Z. zyn tijd en zorgen onverpoosd wijden aan de in- tellectueele, die van Waterstaat — dien wij liever zouden betitelen als Minister voor Openbare Wer 172 ken — aan de materieels belangen de: lands, en deze zullen door die splitsing zonder twijfel beter behartigd en dus gebaat worden. Wat wij vooral van den laatstgenoemden Minister, den Heer Tak van Poortvliet, hopen , het is dat het hem moge gelukken de lang beloofde wet op den waterstaat tot stand te brengen en dat onder zijn beheer Gelderland en Noord'Brabant mogen bevryd wor 172 den van den schier telken jare dreigenden water 172 snood. Nu aan ’t hoofd van de afdeeling Wa 172 terstaat een Ingenieur is geplaatst, .aan kunde en ervaring zoo rijk ab de Heer Fijn je, tal ongetwij 172 feld het vraagstuk betreffende de dichting van den Heerewaardschen overlaat spoedig ernstig overwo 172 gen en aan de beslissing der Staten-Generaal onderworpen worden, In eene brochure getiteld rhet Departement van in Zwitserland en Toskane,. aan de moderne mandenvlechterij, welke tengevolge der winst 172 gevende kuituur van uitgezóchte wilgen soor 172 ten een buitengewone vlucht begint te nemen, aan de iijnborduurderij in St. Gallen, Appenzeil eu in 't Erzge'oergte, aan de kantmakerij, de hout 172 en ivoorsnijderij, de borstelmaker^ en andere nieuwe huisinduatrietakken te herinneren, die wy hier niet allen kunnen opnoemen. Zeer zeker heelt de overgangsperiode uit het oude tot de nieuwe uitvindingen voor een deel het daarbij betrokken geslacht groote verliezen en ont 172 beringen doen lijden , maar over 't ouvermydelijke klagen is vergeefsche moeite, Snuiterfabriekanten kunnen nu niet meet bestaan, nadat het gas, de etesrinekaars en de petroleum in gebruik zyn gekomen. Iedere ondersteuning of aanmoediging van zulk eene of der gelijke zaak sou de daarin be 172 trokken producenten slechts nog des te dieper in ’t ongeluk storten, omdat zij hen hindert zoo spoedig mogelyk naar een nieuwere, betere productietak om te zien. Iedere hoogere en betere regeling der dingen moet juist door zulke overgangsperioden gekocht worden , in welke enkele voorbijgaand moeten lijden. Hoe sneller zy zich echter met het nieuwe bevrienden , des te geringer zullen die offers zyn. Na voleindiging van den overgangstyd nochtans zullen zich allen over de betere toestanden ver 172 heugen. In eene dergelijke overgangsperiode bevindt zich