Tekstweergave van nieuwe_tielsche_courant-18800124-002
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
hoewel
langzaam,
vorderde
het
toch
zeker,
vooral
door
de
bemoeiingen
van
den
bekenden
W.
K.
Suringar,
eerst
lid,
daarna
hoofdbestuurder
van
het
Nederl.]
Genootschap
tot
eedelijke
verbetering
der
gevangenen,
met
dat
gevolg,
dat
in
1850
de
eerste
cellulaire
gevangenis
te
Amsterdam
gebouwd
en
bij
de
wet
van
28
Juni
1851
(Staatsblad
No.
68)
eene
eerste
zeer
bescheiden
proef
met
het
stelsel
van
afzonderlijke
opsluiting
werd
geno
172
men
,
waaraan
later
uitbreiding
werd
gegeven
bij
de
wetten
van
29
Juni
1854
(Staatsblad
No.
402)
en
van
24
Juli
1871
(Staatsblad
No.
84.)
{Ifordt
vervolgd.)
Binnenland.
Keeds
eenige
weken
is
te
Amsterdam
een
ge
172
rucht
in
omloop,
dat
ecne
van
haar
echtgenoot
gescheiden
levende
dame
eene
poging
tot
vergif
172
tiging
zon
hebben
beproefd
op
een
bejaarden
heer,
haar
oom
,
in
wiens
testament
zij
zou
zijn
bedacht.
Do
justitie
heeft
deze
zaak
al
gcruimen
tijd
in
onderzoek
en
de
omstandigheid,
dat
nu
weer
pas
een
aantal
drogisten
met
de
dame
werden
gecon
172
fronteerd,
waaruit
blijkt,
dat
het
onderzoek
nog
niet
geëindigd
is
,
geeft
ons
aanleiding
om
het
een
en
ander
mede
te
dealen,
dat
ons
omtrent
deze
zaak
ter
ooren
is
gekomen.
Op
den
dag
dat
de
poging
plaats
had
werd
de
dienstbode,
die
bij
den
bejaarden
muninwooude,
door
de
dame
in
kwestie
met
eeno
boodschap
dc
deur
uitgezonden.
Kort
na
hare
terugkomst
werd
de
soep
opgediend.
Van
dit
geregt
aten
do
beide
huisgenooten,
nl.
de
heer
en
de
meid,
en
beiden
gevoelden
zich
kort
daarna
ongesteld,
de
meid
in
mindere
mate
dan
haar
heer.
Geneeskundige
hulp
werd
ingeroepen
en
beiden
herstelden.
De
doctor
constateerde
dadelijk
vergiftiging.
De
over
172
blijfselen
der
soep
werden
in
beslag
genomen
en
na
scheikundig
onderzoek
bleek
het
voorhanden
zijn
van
arsenicum.
De
justitie
trok
zich
de
zaak
aan,
maar
schijnt
tot
dusver
geer.e
termen
te
heb
172
ben
kunnen
vinden
om
de
dame,
die
door
de
omstandigheden,
waaronder
het
feit
geschiedde,
als
de
daderos
scheen
te
moeten
worden
aange
172
merkt,
in
hechtenis
te
nemen.
Herhaaldelijk
is
zij
gehoord
en
nog
steeds
wordt
het
onderzoek
voortgezet.
In
de
laatste
dagen
zijn
niet
minder
dan
aclit-en-veertig
drogisten
ge
brag
t
in
tegen
172
woordigheid
van
de
verdachte,
die
echter
allen
hebben
verklaard
haar
geen
ruttekruid
te
hebben
verkocht.
(7f)
Stads-
en
Arrondissements-Nienws.
Gc-
TIEL,
20
Jan.
Vergadering
van
den
meenteraad.
Afwezig
de
Heer
Pameijer.
De
Voorzitter
deelt
mede
dat
bij
de
nieuwe
verhuring,
thans
voor
6
jaren
,
de
gebouwen
der
voormalige
Garancine-Fabriek,
wat
de
perceelen
1—9
betreft,
slechts
f
440
bij
den
Heer
Meijer,
en
het
10e
perceel
bij
den
Heer
Spiering
f
116,
hebben
kunnen
gelden,
en
vraagt
’s
Eaads
gevoe
172
len
omtrent
de
gunning.
De
Heer
Jansen
betoogt
het
schadelijke
der
verhuring
voor
de
gemeente,
en
wenscht
verkoop.
De
Heer
Pijnacker
bestrijdt
den
Heer
Jansen,
doch
laat
zich
niet
in
met
ver
172
koop
,
als
niet
aan
de
orde.
De
Voorzitter
be
172
strijdt
ook
de
becijfering
van
den
Heer
Jansen,
en
toont
aan
dat
dc
geboden
huurprijzen
niet
zoo
slecht
zijn.
De
Heer
Formijne
betreurt
dat
men
geen
betere
conditiën
heeft
gemankt
ten
behoeve
der
perceelen.
Dc
Voorzitter
zegt
dat
de
massa
dan
niet
meer
zou
gegolden
hebben
dan
thans,
De
Heer
Formijne
repliceert
dat
de
Heer
Meijer,
wetende
dat
de
conditiën
ongunstig
waren
voor
de
perceelen
,
natuurlijk
niet
veel
hooger
behoefde
te
gaan
voor
de
massa.
De
Heer
van
Andel
meent
dat
men
de
zaak
financieel
gunstiger
kan
maken
door
een
matig
regt
te
heffen
op
eijer-
en
boter
172
markt.
De
Voorzitter
antwoordt
dat
dit
nu
niet
aan
de
orde
is
—
doch
dat
de
Heer
van
Andel
daartoe
een
afzonderlijk
voorstel
kan
doen.
De
Heer
Stout
zou
het
beste
vinden
dat
alles
ver
172
kocht
werd.
Dc
Voorzitter
antwoordt
dat
thans
moet
beslist
worden
of
de
huur
al
duu
niet
zal
gegund
worden.
De
Heer
Jilanus
stelt
voor
het
perceel
10
aan
Spiering
te
gunnen,
doch
de
massa
aan
Meijer
niet,
en
het
Dag.
Bestuur
op
te
dra
172
gen
met
hem,
of
een
ander,
te
onderhandelen
om
onderhands
te
verhuren
,
minstens
voor
f
600
a
f
700.
De
Heer
Jansen
vindt
loven
en
bieden
ongepast,
De
Voorzitter
antwoordt
dat
door
de
niet
gunning
aan
Meijer,
de
zaak
weder
op
effen
terrein
is,
en
er
niets
in
steekt
eene
onderhandsehe
ver
172
huring
te
beproeven,
met
Meijer
of
ieder
ander.
Het
voorstel
van
den
Heer
lilanus
wordt
aange
172
nomen.
De
suppletoire
kohieren
van
hoofdelijken
omslag
en
van
hondenbelasting
beide
voor
1879
worden
goedgekeurd
tot
een
bedrag
van
f
187.50
(+
10
en
van
ƒ
16.
Wordt
gelezen
een
besluit
van
Ged.
Staten
houdende
aanmerkingen
op
de
Gemeen
tebegrooting
voor
1880,
onder
anderen,
dat
de
gasfabriek
geen
voordeel
aan
de
Gemeente
mag
opbrengen
en
daarom
het
uitgetrokken
batig
saldo
der
rekening
van
dia
fabriek
ad
f2000,
slechts
voor
memorie
mag
vermeld
worden.
Na
langdurige
discussie
wordt
besloten
aan
’t
Dag.
Bestuur
op
te
dragen
te
antwoorden
dat,
voor
zoover
de
Baad
de
op
172
merking
begrijpt,
hij
ze
niet
kan
deelen,
althans
niet
zonder
nadere
opheldering,
en
alzoo
voor
172
eerst
de
post
handhaaft.
Eene
andere
opmer
172
king
betreft
de
raming
van
ontvangst
voor
ver
172
koop
van
hoornen,
welke
Gedeputeerde
Staten
onder
de
buitengewone
ontvangsten
rangschikt
ne
waartegen
zij
daarom
buitengewone
uitgaven
over
172
gestekt
wil
hebben.
De
heer
Vost
vindt
die
aan
172
merking
gegrond.
De
Heer
Bink
niet.
De
Voor
172
zitter
zegt
dat
in
zoover
reeds
aan
't
verlangen
van
Gedep.
voldaan
is,
dat
er
vele
buitengewone
uitgaven
op
de
begrooting
voorkomen.
Wordt
besloten
in
dien
geest
aan
Gedeputeerde
Staten
te
schrijven.
Voorts
merken
zij
op
dat
de
f
100
uitgetrokken
voor
meerdere
kosten
van
invor
172
dering
der
schoolgelden
niet
mag
zyn
een
be
172
dekte
verhooging
van
jaarwedde
van
den
Ontvan
172
ger
,
en
dat
behoort
te
blijken
dat
die
som
wer
172
kelijk
daarvoor
betaald
wordt.
Wordt
besloten
te
antwoorden
dat
daarvan
bij
de
rekening
zal
blijken.
Omtrent
het
rekest
van
Mr.
O.
J.
A.
Spiering
tot
restitutie
van
betaalden
hoofdelijken
omslag
wordt
door
den
Heer
Campagne
opgemerkt,
dat
de
verordening
geen
restitutie
van
volgens
een
wettig
vastgesteld
kohier
in^evorderde
en
betaalde
belas
172
ting
toelaat,
en
dus
de
kwestie
of
zijne
pupillen
daarop
behooren
eerst
bij
het
nieuwe
kohier
te
pas
komt;
de
Heer
Rink
deelt
dat
gevoelen
,
de
Heer
Küthe
niet;
de
Heer
Pijnacker
stelt
voor
de
zaak
aan
te
houden
,
waartoe
besloten
wordt.
Wordt
gelezen
het
verslag
der
Commissie
om
172
trent
het
rekest
van
Zt,
Mijs
(de
Heeren
Cam-
pagne,
Vertoeij
en
Formyné)
voorstellende
nfwij-
in
het
besluit
zoowel
omdat
de
toewijzing
zou
ingrijpen
waarbij
aan
mn
Zetten
dezelfde
grond
reeds
is
afgestaan,
behoudens
een
onder
172
zoek
omtrent
de
beweringen
van
particulieren
dat
zij
regt
daarop
zouden
hebben,
als
om
den
mis
172
stand
die
de
toewijzing
zou
veroorzaken.
De
Voor
172
zitter
zegt
dat
van
Zetten
mondeling
verklaard
heeft
dat
hij
zijn
verzoek
intrekt.
De
Heer
Rink
is
het
eens
met
het
rapport,
vindt
het
onregel
172
matig
dat
een
aanvrager
op
die
wijze
ingrijpt
in
raadsbesluiten,
on
oordeelt
,
dat
in
elk
geval,
vooraf,
de
kwestie
of
de
gemeente
al
dan
niet
haar
eigendomsregt
op
dien
grond
verloren
heeft,
uitgemaakt
moet
worden.
De
Heer
Campagne
ver
172
dedigt
het
rapport
en
doet
opmerken
dat
liet
niet
aangaat
dat
een
der
drie
aanvragers
door
ongemo
172
tiveerde
mondelinge
mededeelingcn
liet
omtrent
de
verzoeken
der
beide
andere
aanvragers
in
ver
172
band
met
het
zijne
genomen
besluit
verminkt.
De
Heer
Venoeij
heeft
ook
geen
vrede
met
die
intrekking,
en
zegt
dat
de
'lieer
Mijs
thans
in
twee
tempo’s
tracht
te
verkrijgen
wat
hem
in
eens
geweigerd
is
of
zou
geworden
zijn.
Het
verzoek
van
den
Heer
Mijs
wordt
ingewilligd
en
aan
’t
Dag.
Bestuur
opgedragen
de
voorwaar
172
den
daarvoor
in
een
eoncepttransport
aan
den
Baad
voor
te
dragen.
Op
voorstel
van
het
fungerend
collegie
van
Cu
172
ratoren
van
het
Progymnasium,
wordt
de
lecraar
Dr.
P.
J.
Smit
tot
Conrector
aangewezen.
Tot
hulponderwijzer
aan
de
Tusschensehool
wordt
benoemd
de
Heer
L.
A.
Ombo
te
Gro
172
ningen.
_
Wordt
gelezen
een
brief
van
de
Kamer
van
Koophandel,
verzoekende
adbaesie
aan
haar
adres
aan
den
Minister
tot
bespoediging
van
den
Spoor
172
wegbouw
Dordt—Eist,
waartoe,
na
eenige
discus
172
sie
,
besloten
wordt.
De
ingekomen
rekening
van
die
kamer
wordt
ter
inzage
gelegd.
De
Voorzitter
doet
mededeeling
van
een
schrij
172
ven
van
den
haven-
en
kademeester
over
de
oor
172
zaken,
waardoor
de
haven-
en
kadegeldeu
in
1879
f
67,—
minder
hebben
opgebragt;
hij
zoekt
deze
voornamelijk
in
het
lager
tarief
voor
stoombooten.
Na
eene
opmerking
van
den
Heer
Formijne,
wordt
dit
schrijven
voor
kennisgeving
aangenomen.
Een
aanvrage
van
den
scheepstimmerman
Jansen
om
een
loods
te
mogen
bouwen
op
of
tegen
de
helling
van
een
dijkvak
ten
laste
der
Gemeente,
wordt
aangehouden
tot
nader
onderzoek.
De
Voorzitter
deelt
mede
dat
Ged.
Staten
hebben
goedgekeurd
dc
besluiten
tot
de
procedure
tegen
het
appèl
van
den
Polder
TVamel-,
tot
het
heffen
van
f26000
hoofdelijken
omslag;
en
tot
verhooging
der
jaarwedde
van
den
Leeraar
mn
Zanten.
De
Heer
Rink
vertrouwt
en
verzoekt
dat
het
Dagelijkseh
Bestuur
zich
door
van
Zetten
niet
ontslagen
zal
rekenen
van
het
hun
opgedragen
onderzoek
omtrent
beweerde
regten
op
den
door
hem
aangevraagden
gemeentegrond
,
hetgeen
wel-
ligt
nu,
onafhankelijk
van
aanvrage,
kalmer
kan
geschieden,
en
in
elk
geval
noodig
blijft.
De
Voorzitter
antwoordt
dat
hij
die
zaak
in
de
ver
172
gadering
van
dat
Bestuur
ter
tafel
zal
brengen.
De
Heer
Formijne
vraagt
naar
de
regten
der
Gemeente
op
den
door
Ttreij
aangevraagdou
grond,
welke
aanvrage
in
de
vorige
vergadering
besloten
is
in
handen
eener
commissie
te
stellen.
De
Voorzitter
antwoordt
dat
die
grond
onlangs
pu
172
bliek
door
derden
verkocht
is,
omdat
of
zoodat
de
gemeente
daarop
geen
regt
schijnt
te
hebben.
De
Voorzitter
vraagt
en
verkrijgt
magtiging
tot
verkoop
van
eenig
roerend
goed
:
hout,
ijzer,
enz,
—
Bij
publieke
aanbesteding
is
de
Heer
Kraijen-
velt
te
Giesendam,
voor
f
10.900
aannemer
ge
172
worden
van
het
digtmaken
der
doorbraak
in
den
Yleugeldijk
in
de
Bommelerwaard
beneden
den
Meidijk.
—
De
omringiug
van
de
doorbraak
nabij
Oijen
is
aanbesteed.
De
heer
van
Hoften
te
Dreumel
werd
aannemer
voor
de
som
van
f
20.800.
—
Tot
ontvanger
der
directe
belastingen
en
accijnsen
te
Hees,
bij
Nijmegen,
is
benoemd
de
heer
J.
L.
Jiuiggens,
thans
te
Druten.
METEBEN.
Eenigen
tijd
geleden
deed
in
verschillende
bladen
een
berigt
de
rondte,
dat
niets
meer
en
niets
minder
bevatte,
dan
dat
er
tusschen
Bommel
en
Waardenburg
een
moord
172
aanslag
zou
zijn
gepleegd;
toch
had
die
aanslag
alleen
maar
bestaan
in
het
brein
van
een
keuken
172
meid.
En
nu
een
paar
dagen
geleden
komt
de
N.
B.
Ct.
en
daarna
weêr
andere
bladen,
met
een
be
172
rigt
,
dat
er
in
onze
gemeente,
op
den
huize
Meieren
,
een
aanslag
gepleegd
is.
Verschillende
feiten
worden
zelfs
genoemd,
en
zulks
tot
geen
geringe
verontrusting
der
elders
wonende
familie
172
leden
,
die
zich
haastten
inlichtingen
te
vragen
,
en
toen
de
geruststellende
tijding
konden
ontvan
172
gen
,
dat
dat
geheele
berigt
op
praatjes
berust,
uitgestrooid
door
den
een
of
anderen
grappen
172
maker.
Het
ware
te
wenschen
,
dat
verslaggevers,
voor
zij
hunne
berigten
inzonden,
zich
van
de
waarheid
er
van
overtuigden.
BEUSICHEJd,
30
Januarij,
De
Rederijkers
172
kamer
/rijoornhert”
te
Bcusichem
zal
den
2
Ten
January
a.
s.
eene
openbare
tooneelvooretelling
geven
en
opvoeren
:
//Haat
en
Liefde”,
tooneelspel
in
6
taferoelen
en
//Liefde
en
Pensioen”,
bliispel
in
8
bedrijven.
Met
medewerking
van
het
Orkest
van
het
3de
Regiment
Vcsting-artillerie
te
Naarden
zal,
na
af
172
loop
,
gelegenheid
tot
dansen
gegeven
worden.
DODE
WAARD,
31
Jan.
In
den
afgeloopen
nacht
werden
dc
inwoners
dezer
gemeente
door
het
luiden
der
klokken
uit
hunnen
slaap
gewekt.
Spoedig
bleek
het,
dat
het
huis,
bewoond
door
J.
P.
Crum,
in
de
Kalkestraat,
in
lichte
laaije
vlam
stond.
Schier
niets
is
gered
kunnen
wor
172
den.
De
oorzaak
van
den
brand
is
onbekend.
Huis
en
inboedel
waren
geassureerd,
doch,
naar
men
zegt
,
veel
te
laag,
zoodat
de
man,
die
ook
veel
goed
in
zyn
winkel
had,
een
ontzettend
ver
172
lies
geleden
heeft.
Door
de
brandspuit
zijn
goede
diensten
bewezen
aan
de
omliggende
huizen.
KESTEREN.
Tot
innig
leedwezen
van
alle
ingezetenen
dezer
gemeente,
wordt
van
hier
ge
172
meld,
dat
onze
hooggeachte
burgemeester,
de
EdAchtbare
heer
W,
P.
van
der
Zande,
na
bijna
een
vijftigtal
jaren
alhier
met
ijver
en
lust,
ge
172
paard
met
de
meeste
bescheidenheid
jegens
rijk
en
arm,
oud
en
jong
werkzaam
te
zijn
geweest,
zijn
ontslag
als
zoodanig
aan
Z.
M.
den
Koning
heeft
iuingevrnagd.
11
ER
WIJNEN
,
30
January.
Terwyl
drie
kin
172
deren
zich
op
den
zoom
der
rivier
vermaakten,
zakten
zij
plotseling
door
het
nog
brooze
ijs.
Va
172
der
en
zuster
snelden
terstond
ter
hulpe
toe
,
doch
tevergeefs.
Met
behulp
van
een
ladder
haalde
men
hen
allen
op
het
drooge,
behalve
een
meis
172
je.
Eerst
na
drie
uren
zoekens
slaagde
men
er
in,
ook
dit
meisje
als
lijk
te
vinden,
TIELERWAARD
,
28
January.
Naar
men
ver
172
neemt
zal,
in
navolging
van
Geldermalsen,
in
de
gemeente
Haaften
eene
bewaarschool
opgerigt
wor
172
den.
De
gelden
zullen,
hoopt
men,
gevonden
worden
uit
het
zoogenaamde
//Fonds
der
Her
172
vormden”
,
een
füiaalfonds
van
do
oudtijds
bekende
Haaftensche
kapittelgoederen.
Mogen
andere
gemeenten
het
voorbeeld
van
Haaften
navolgen
en
zoodoende
overtuigd
worden
van
het
groote
nut,
dat
goed
ingerigte
bewaar
172
scholen
ten
platte
lande
kunnen
stichten
,
waar
meestal
de
kinderen,
vooral
uit
de
arbeidende
klasse,
tot
hun
zesde
jaar
hunne
opvoeding
op
straat
ontvangen,
doordien
hunne
ouders
den
kost
buiten
’s
huis
moeten
verdienen.
Man
kelijk.
en
vrouw,
kinderloos,
pruttelden
rerschrik-
Nabij
Oijen
wilde
Maandag
zekere
J.
S.,
uit
Leek,
die
een
boodschap
had
gedaan,
op
de
terugreis
ter
bekorting
over
het
ijs
gaan.
Het
was
ter
plaatse
waar
de
dijkbreuk
heeft
plaats
gehad.
Daar
men
Zondag
avond
nog
laat
liet
ijs
stuk
geslagen
had
,
was
het
nog
niet
sterk
genoeg.
Naanwelijks
was
J,
S.
er
dan
ook
op,
of
hij
zakte
in
de
diepte
weg.
Niemand
der
nabij
zijnde
per
172
sonen
had
don
moed
eene
poging
te
wagen
om
den
ongelukkige
te
redden.
Een
paar
uren
later
is
het
lijk
opgevischt.
Mengelingen,
Burgerlijke
Stand.
TE
TIEL
van
31
tot
33
January.
Gehuwd:
Mr,
C.
H.
J.
W.
Rick
met
G.
A.
D,
van
der
Willigen,
weduwe
van
G.
A.
van
Lookeren
Campagne.
Bevallen
.-
C.
S.
Augustinus
,
geb.
van
Aken,
D.
Overleden:
A.
van
Leeuwen,
wedn.
van
M,
Sehooning,
66
j.
P.
Orlcmans,
lm.
R.
van
den
Hurk
,
60
j,
TE
CULENBORG
van
15
tot
21
January.
Gehuwd:
Geene.
Bevallen;
J.
O.
Beekman
,
geb.
van
Gaasbeek,
Z.
—
E.
van
Middelkoop,
geb.
van
Vu
uren,
Z.
—
W.
van
de
Waardt
,
geb.
Kars
,
D.
—
J.
Kemp
,
geb.
Ferdinuudus,
Z.
Overleden:
H,
Wammes,
wedn.
van
IJ.
van
den
Ham
,
67
j.
Allerlei.
Omtrent
het
geregtelijk
onderzoek
in
de
zaak
vim
den
te
S]
een
wijk
gepleegden
moord
vernemen
wij
de
volgende
nadere
bijzonderheden
:
Drie
personen
waaronder
twee
arbeiders
van
Smookers
(te
wiens
huize,
zooals
men
weet,
de
moord
is
gepleegd)
werden
al
dadelijk
onder
be
172
waking
gesteld,
terwijl
in
hunne
huizen
alles
«nauwkeurig
werd
onderzocht.
Bij
zekeren
van
Beest
werd
al
spoedig
iets
gevonden,
hetwelk
het
vermoeden
deed
ontstaan,
dat
men
op
den
regtcn
weg
was
,
om
tot
opsporing
van
de
misdadigers
te
geraken.
Ook
andere
belangrijke
zaken
moeten
aan
het
licht
zijn
gekomen.
Zekere
L.
Pruissen,
onder
Almkerk
thuis
be-
hoorende,
een
der
drie,
die
bewaakt
werden,
is
onder
zwaar
vermoeden
in
voorloopig
arrest
genomen.
Door
van
Beest
moeten
reeds
eenige
inlichtingen
gegeven
zijn.
Hij
beweert
namelijk,
dat
hij
Pruissen
bebloed
is
tegengekomen
en
dat
deze
toen
zijn
stilzwijgen
voor
eenige
honderden
gulden
zou
gekocht
hebben.
Het
dorp
Vugkt
bij
’s
Bosch,
dat
voor
over-
strooming
bewaard
is
gebleven,
zou
ook
in
die
ramp
gedeeld
hebben,
zoo
niet
een
dijk
wachter
daarvoor
bij
tijds
gewaakt
had.
Een
ellendeling
had
nl.
op
een
plaats
reeds
meer
dan
de
helft
van
den
dijk
achter
den
Helvoirtschen
steenweg
mer
een
schop
weggestoken
,
toen
gelukkig
een
wachter
met
een
lantaarn
opdaagde.
Deze
riep
hulp
in
en
onmiddellijk
werd
het
gat
hersteld.
Van
den
dader
was
geen
spoor
te
ontdekken.
De
naam
van
den
waakzamen
dijk
wachter
is
Willem
Vugts.
Een
dienstmeisje
aan
de
Prinsengracht
te
Am
172
sterdam
verpligtte
onlangs
don
heer
des
huizes
om
in
’t
holle
van
den
winternacht
op
te
staan,
de
laarzen
aan
te
trekken
en
den
bekenden
man
te
gaan
halen,
die
er
noodig
kon
zijn
om
den
nieuwen
burger,
dien
zij
aan
de
wereld
zou
pre-
senteeren,
behoorlyk
in
deze
te
introdueeeren.
Waarschuwing
gerlgt
tot
dc
bewoners
ran
het
gedeelte
van
Gelderland,
gelegen
tusschen
Maas
en
Lek!
Ia
de
Memorie
van
Antwoord
van
den
Minister
van
Waterstaat
enz.
op
het
voorloopig
verslag
van
de
Eerste
Kamer,
lees
ik;
//Opheffing
van
de
Heerenwaardsche
overlaten
//en
heropening
van
de
Oude-Maas
naar
den
Amer,
//behooren
tot
de
werken
voor
het
plan
tot
schei-
//ding
van
Maas
en
Waal,
waarvan
de
dringende
//noodzakelijkheid
ook
onlangs
maar
al
te
ondub-
//belzinnig
door
de
feiten
is
aangetoond.
Veran-
//dering
in
de
plannen
,
zooals
in
het
voorloopig
//verslag
wordt
verondersteld,
ligt
derhalve
niet
//in
de
bedoeling.
Beide
werken
zijn
ouderdeelen
//van
hetzelfde
plan.
Sluiting
van
do
Heeren-
//waardsche
overlaten
was
echter
niet
mogelijk,
//voordat
de
verbetering
van
dc
rivier
voor
water-
y/afvoer
benedenwaarts
naar
de
Nieuwe-Merwede
//is
voltooid.
//Met
de
middelen
op
de
begrooting
aangevraagd
//zullen
de
werken
voor
verbetering
van
de
Waal
//tot
boven
Dreumel,
in
dit
jaar
kunnen
gereed
//komen,
en
zal
dan
derhalve
de
tijd
zijn
geko-
//men,
dut
dc
sluiting
der
overlaten
in
ernstige
//overweging
kan
worden
genomen.”
Onze
streken
worden
,
blijkens
het
bovenstaande,
met
een
maatregel
bedreigd,
die
de
noodlottigste
gevolgen
kan
hebben.
Is
het
nu
niet
pligt
om
bijtijds
eene
waarschuwende
stem
te
doen
hooren
en
tegen
dien
maatregel
te
protesteren,
zoolang
wij
kunnen
?
De
Heerenwanrdsche
overlaat
moet
gedigt
worden!
Waarom
?
De
theoristen
zullen
u
op
die
vraag
ten
ant
172
woord
geven,
dat
daardoor
de
ijsbezettingen
in
de
Rivier
(Ie
Waal,
beneden
die
overlaut,
door
den
aandrang
van
het
water
zullen
worden
opgeruimd.
Dit
wordt
dus
als
een
voordeel
voor
het
algemeen
voorgesteld.
En
als
bijzonder
voordeel
zal
wel
moeten
gelden,
dat
de
Maas
geen
water
en
ijs
meer
zal
ontvangen
van
de
Waal,
waardoor
dan
weer
onmiddelïjk
de
landen
aan
de
Maas
gelegen
zullen
worden
gebaat.
Zal
het
in
de
eerste
plaats
genoemde
voordeel
werkelijk
genoten
worden?
Wie
kan
op
die
vraag
een
beslist
bevestigend
antwoofd
geven
?
De
tegenwoordige
Minister
van
Waterstaat
zeer
zeker
niet;
want
in
het
Koninklijk
besluit
van
3
December
j.1.,
in
take
het
beroep
van
het
Kollege
van
den
Lekdijk
Bovendams
tegen
het
bevel
van
Gedep.
Staten
van
Utrecht,
tot
het
aanbrengen
van
cenige
noodzakelijke
voorzieningen
aan
dien
dijk
,
leest
men
o.
a.:
//dat,
al
moge
de
vrees
voor
ijsverstoppingen
//door
^
de
rivier
verbeteringen
der
laatste
tijden
//verminderd
zijn
,
zij
niet
is
weggenomen^
Dit
wordt
gezegd
van
de
Lek,
waar
geene
over-
laten
bestaan,
zoodat
ditzelfde
toepasselijk
zoude
zijn
op
de
Waal,
na
dc
sluiting
der
overlaten.
Do
Minister
van
Binneulandsche
Zaken
van
1876
heeft
bij
de
Memorie
van
Toelichting
op
de
Staatsbegrooting
voor
1877
verklaard,
dat
ontijdige
sluiting
van
de
overlaat
meer
dan
waar
172
schijnlijk
geen
ander
gevolg
zoude
hebben,
dan
dat
de
Waaldijken
in
plaats
van
de
Maasdijken
vonden
overloopen
en
doorbreken.
En
de
Heer
Begram,
zeer
zeker
een
erkend
uitnemend
deskundige
op
het
gebied
van
Waterstaat,
zegt
in
de
zitting
van
de
Tweede
Kamer
van
13
December
1877
o.
a.
ter
dezer
zake:
//Ik
wensch
te
verklaren,
dat
het
mij
hoogst
//noodzakelijk
voorkomt
in
het
belang
van
vele
//der
bij
deze
zaak
betrokken
districten
,
dat
tot
//watervrije
afsluiting
van
den
Heerenwaardschen
//overlaat
niet
worde
overgegaan.
Men
moge
over
//zijdelingsche
afleidingen
deuken
hoe
men
wil,
//maar
hier
bestaat
een
toestand,
die
sedert
eeuwen
//bestaan
heeft,
namelijk
dat
bij
hooge
rivier-
//standen
het
water
der
Waal
zich
gedeeltelijk
//ontlast
op
de
Maus,
ingeval
do
waterstand
op
//deze
rivier
lager
is.
Al
de
omliggende
water-
//schappen
en
verdedigingswerken
zijn
op
dien
//toestand
gebaseerd,
en
men
kan
er
dus
niet
//roekeloos
dc
hand
aan
slaan,
zonder
die
water-
//schappen
in
groot
gevaar
te
brengen.
Ik
geloof
//dus
dat
inen
wel
moet
overwegen,
welke
belan-
//gen
er
voor-
of
nadeel
bij
zouden
ondervinden,”
En
wat
leert
ons
nu
de
ondervinding
gedurende
dezen
winter
opgedaan
?
Het
ijs
in
de
rivier
de
Waal
heeft
zich
vast
172
gezet
vóór
dat
de
genoemde
overlaat
begon
te
werken
en
is
losgegaan
terwijl
die
overlaat
werkte.
Bij
het
vastzetten
dus
kon
de
overlaat
geen
na-
deeligen
invloed
uitoefenen,
terwijl
gebleken
is
dat
het
ijs
is
losgegaan,
toen
een
gedeelte
van
het
Waal
water
naar
de
Maas
liep,
zoodat
ook
toen
dc
nadeelige
invloed
niet
is
bespeurd.
Gesteld
nu
dat
de
overlaat
gedigt
geweest
ware
en
dat
de
ijsbezetting
niet
voor
den
aandrang
van
het
water
gebogen
had,
dan
zouden
hoogst
waar
172
schijnlijk
óf
do
dijken
in
Neder-Betuwe
of
Tieler-
waard
,
óf
die
in
Maas
en
Waal
of
Bommeler*
waard
be
zijden.
Al
roe]
toe:
de
tin
gen
zi
*
water!
maar
ben
kunnen
v
in
hare
1
eerbied
k
dun
voor
ons,
dat
het
losgi
vaste
ben
Meer
c
hierboven
Onder
so
Brabandsc
digting
i
Waalwate
geval
ziel
o.
a.
on
gebied
va
den
Bij
n.
ja
zelfs
n
sinds
een
nadeele
v
de
andere
lijden
hebl
die
door
evenveel
r
onze
stre
ware.
Ik
op
den
dienen
da
Waren
niet
verbi
lijk
vinde
stellen
,
i
maar
nu
en
voor
t
dries
zelf
en
onregti
ofl'erd
aar
anderen
g
worden,
t
mogen
n
veilig/teid.
Ik
hooj
ging
beic
geroepen
hartigen
,
zeker
slee!
trapt
om
Eindcli
Is
het
Y
nu
gevalt
Voor
d
toestand
sprak
me
nu
niet
i
nu
de
do.
verkeerdei
aan
de
ei
gesteld
wi
gelegen,
waterstanc
te
kunnen
bewoners
maken
v/
de
Waald
eischen,
tl
braken
vb
versterken
couranten
Braband
<
juren.
Bcwont
Districtsbi
den
Koiiii
tegenwoor
meent
die
Wacht
voor
onze
is
en
er
<
zoudt
op
en
kunne
doen
valt.
20
Jan
Keulen
drijfijs.
Lobith,
Nijmegt
Arnhem
PI
Al
Prij;
Gtrt.
Wer
n
I,
Oblig.
Pap
H
in
2
Oblig.
18.
Oblig.
a
n
gei
Oblig,
Bu
//
Bi
Oblig.
A