Tekstweergave van SCHW_1959-04-01_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
DE SCHIJNWERPER
O 11 c h 11 n a ter» Devondenino
Verschijnt de laatste dinsdag van
iedere maand huis-aan-huis in de
Bommelerwaard en Heerewaarden.
BIJLAGE VAN „DE BOMMELERWAARD"
4e JAARGANG Nr. 4
APRIL 1959
Redactie: M. VV. Aars:
Redaclic
Zallbom
G. Reijnen
ei- de Virlensingel 10.
. telefoon 04 180-W
uitgegeven door een commissie van de Stichting Ier bevordering van de Welvaart in de Bommelerwaard, bestaande uit vertegenwoordigers van:
Poldcrdi.irict Bommelcrwoard boven de Meiduk
Slickling ter Bevordering vun de Welvaart in de Bomo.ele
waard
Co„p. Veiling Zellbommcl en OnMrekcn
Coop Landbouwer* Annkoopvcrcniging „De Ondernemi
,«" Nederben
Coop. Telenvereniging ..De Bommelerwnord' Kerkwijk
Vereniging tol Bevordering en Verbetering van de Tuinbouv
. i/d Bo.omele
Slieliling Kraamcenlrum van bet Groene Km,. Ie Zoltbc
mmel
ProteatanLc Contaclroad voor Maatschappelijk Werk lil de BommelcrwE
Inlerparocbieel Sociaal Charitatief Cenlrnm in da Bomnielcrwaard
De afdelingen van de NWdbrabnnlseChri.lelijke Boerenbond i/d Bommelerv.
De ofdebngen van de Chrl.lcliikc Boeren en Tuindersbond i/d Bo.nmelerv
De afdalingen van de Gelder.e Moalscbapplj van Landbouw i/d Bommelcrv.
Veeteelt Commluie B O.G ring Bommelern
Sliebltng Bockboudbureau en Accounlanl.dienst v.d. OMvL blik. Z.llboi
Bo,
Coop
Coup.
Coup. Bo.
Fabriek va
Coop Zn
K.I..
enbonk Ie Aromen
enl.cnbank Ie Hed.l
enlaenb.nk la R0..U01
enleenbank te Zaltbom
Melkproducten ..De B
elfabriek ..Op Hoop vi
liging ..Weit Betuwe"
Zegen' Ger
»De Schijnwerper«
Met „De Schijnwerper" gaat het helemaal niet
goed. Hoe zou 't ook kunnen? Een blaadje, dat
een paar jaar geleden 20 maar door enkele idea¬
listen zonder abonnementsgeld werd opgezet en
huis aan huis bezorgd, het zou wel iets bijzon¬
ders zijn — zelfs in de Bommelerwaard — als
dat zo gauw goed zou lopen. Alles heeft zijn
tijd nodig om op gang te komen, ook „De
Schijnwerper". Het met betalen van abonnements¬
geld wil niet zeggen, dat het niets kostte, de
drukker en de uitgever moeten ook leven en
kunnen het niet voor niets doen. Welnu, de kos¬
ten werden gedragen door de deelnemers, waar¬
van men de namen vindt op de voorpagina van
het blaadje. Dat de bezorging weinig kosten
met zich bracht ('maar zij is er dan ook naar,
want nog altijd zijn er velen, die het blaadje
niet ontvangen, blijkbaar zijn er bezorgen, die
het met bun plichten zo nauw niet nemen) komt,
doordat zij gecombineerd wordt met de huis-
aan-huis-verspreiding van het advertentieblad
„De Bommelerwaard". Het gaat dus in één
moeite door-
De laatste tijd begonnen zich financiële moeilijk¬
heden voor te doen, enkele deelnemers bedank¬
ten Bovendien vinden velen de verschijning
eenmaal per maand te weinig. Een onderhoud
van de redactie met het bestuur van de midden¬
standsvereniging te Zaltbommcl en de uitgever
deed het plan rijpen tot de uitgave van een ge¬
zamenlijk blad te komen en dan tweemaal per
maand Dit plan wordt nu uitgewerkt en zal in
een in mei te houden deelnemersvergadering
worden voorgelegd Er zit perspectief in.
Protestantse Contactraad
,.Op de ouders rnst de taak
van de opvoeding
Dit is een meer dan eenmaal herhaalde stelling
uit het laatste raadsvcrslag van de gemeente
Kerkwijk. Niemand zal deze stelling willen aan¬
vallen of bestrijden. Wij zouden echter willen
trachten een andere stelling daarnaast te plaatsen
en te vragen deze in dit blaadje — indien men
het er niet mee eens is — wel aan te vallen De
stelling n.1.; „Niet op de ouden alleen rust de
taak van de opvoeding'. Wij hebben ons met
deze vraag bezig gehouden, omdat indien deze
stelling onjuist zou zijn en het op de ouders
alleen zou neerkomen, het jeugd- en vormings¬
werk, zoals dat door de contactraad werd opgezet,
voor een deel overbodig zou zijn. De bouw van
dorpshuizen en gymnastieklokalen, alsmede de
aanleg van sportvelden, zwembaden en speelwei¬
den zou eveneens nagelaten kunnen worden. Er
zou dan veel geld bespaard kunnen worden. Maar
zo is het niet. Integendeel, het is noodzakelijk,
dat zowel van de kant van particuliere instellin¬
gen als van die van de overheid, hulp wordt
geboden.
De ouders, die de gehele of vrijwel de gehele
dag nodig hebben voor hun werk, kunnen niet
voortdurend met die opvoeding bezig zi|n, dwz
niet elke dag en niet elk uur. Veel tijd loopt de
jeugd onbeschermd en ongecontroleerd rond en
welke kinderen zullen zo braaf zijn, aangenomen
dat de ouders hen altijd weer opnieuw het goede
voorhouden, hieraan xfilledig gevolg geven?
Wij weten wel beter. Daarom is het van het
grootste belang, dat daar waar het de ouders niet
meer mogelijk is hun kinderen te volgen, ande¬
ren bijspringen.
„Ledigheid is des dnivels oorknssen"
Het op een nuttige wijze opvullen van de tijd,
welke de jeugd niet gebruikt voor werk of stu¬
die, is één van de grootste problemen van onze
tijd. Welke ouders, behoudens heel enkele uit¬
zonderingen, zien er kans toe dit probleem tot
een goede oplossing te brengen? Men stelle zich
deze vraag eens duidelijk voor de geest en dan
niet alleen voor het eigen gezin, maar ook voor
de vele anderen, voor de gemeenschap. Dan zal
men toe moeten geven, dat deze oplossing voor
de ouders alleen met mogelijk is, al is het enkel
maar omdat de jeugd op haar beurt voor vraag¬
stukken wordt geplaatst welke de ouders niet of
nauwelijks kennen en waarmee ze de jeugd niet
kunnen helpen. Men kan dan wel trachten zich
er af te maken met dooddoeners als. „Dat is
nooit geweest, dat is nu ook niet nodig" of „Al
dat nieuwe is nergens goed voor, laten wij maar
bij het oude blijven" of „Excessen zijn er altijd
geweest, die zullen er wel blijven", doch daarmee
komt men er niet en daarmee is men beslist niet
verantwoord. Op dit punt is: „Gods water over
Gods akker laten lopen" misdadig.
Het zou ons te ver voeren vele van deze vraag¬
stukken te noemen en te bespreken, wij volstaan
daarom met een enkele, n.1. de kwestie, die in
de Kerkwijkse raad door een der leden genoemd
werd: „Wat in het verleden in Gameren gebeurd
is'. Iedereen weet langzamerhand wel wat hier¬
mee bedoeld wordt.
Welnu, een open vraag met een dringend verzoek
daarop een open antwoord te geven. Men zou
met dat te doen de gemeenschap — dat zijn onze
naasten — een bijzonder grote dienst bewijzen.
zedenvtnUner.de,diephldekinderzielDeze zedenvtnUner.de, diep hl de kinderziel
ingevreten nooit meer goed te maken kwestie,
weten alle ouders daar raad mee?
Vooruitlopend op anderer antwoord zeggen wij
nu reeds: „Nee". Voor een gemotiveerd: ,,faf}
van anderen stellen wij deze kolommen gaarne
wijd open
Dit .Ja'' zou ons voor een deel kunnen doen
begrijpen de negatieve houding ten opzichte van
de ƒ250,— voor het jeugdwerk in Gameren,
doch kan of durft men dit ,.Ja' niet uit te spre¬
ken, dan houden wij de stelling staande: „Niet
op de ouders alleen rust de taak van de opvoe-
ding".
Later hopen wij iets te kunnen en mogen schrij¬
ven over hoe en welke anderen mogen en kun¬
nen helpen. R.
De Welvaartstichting
Als dit nummer verschijnt zal, behoudens on¬
voorziene omstandigheden, de nieuwe secretaris,
de heer J. de Boer uit Stompetoren (N.H.) reeds
met zijn werk zijn begonnen. Wij zijn verheugd,
dat het ten slotte gelukt is weer een — naar wij
hopen — „juiste man op de juiste plaats" te vin¬
den. Dhr Boer, die een o.i. goede scholing voor
de onderhavige functie heeft genoten en in zijn
vrije tijd nog met zijn studie door wil gaan, heeft
o.a. enige jaren de leiding gehad van een fruit-
teeltbedrijf. Hij is van huis uit een agrariër,
studeerde en studeert nog maatschappelijke pe¬
dagogie en heeft grote belangstelling voor de
verschillende vormen van st reekontwikkeling.
Hij past dus geheel in het ontwikkelingswerk
zoals zich dat in de Bommelerwaard voordoet.
Wij hopen, dat na enige kennismaking met de
streek, hij in staat zal zijn de vele problemen,
\eranderendetijdindedie zich in onze sterk \eranderende tijd in de
\oordoen,terhandtenemenenBommelerwaard \oordoen, ter hand te nemen en
mede tot 'n oplossing te brengen. Wellicht zal hij
ook aan „De Schijnwerper", die waarschijnlijk
binnenkort een grote verandering zal ondergaan,
met gunstig gevolg zijn zorgen kunnen besteden.
Het secretariaat werd — gelijk bekend —■ de
laatste maanden waargenomen door de heer Lin-
denbergh, secretaris van de Gelderse Komgron-
dencommissie en mevrouw Hovens Greve. Voor
deze hulp past ons een woord van hartgrondige
dank. Beiden bhj\en overigens volledig inge¬
schakeld, de eerste vanwege de intensieve con¬
Komgronden.com-tacten, die tussen de Gelderse Komgronden.com-
missie en de Welvaartstichting de laatste tijd
gegroeid zijn, de tweede ter assistentie van het
secretariaat.
Alle voortekenen wijzen er op, dat in de komende
tijd de Wehaartstichting wederom ten volle haar
plaats zal kunnen innemen, gelijk zij dit in het
verleden altijd zo gaarne, en wij mogen wel zeg¬
gen met succes, heeft gedaan.
Deze goede berichten zouden onvolledig zijn,
indien wij geen gewag maakten van de bijzon¬
dere belangstelling en bijgevolg niet genoeg te
waarderen financiële hulp van het Provinciaal
bestuur. Bleken de laatste jaren alle gemeenten
in de Bommelcrwaard bereid hun bijdrage van
20 pet. per inwoner te leveren, tot en met 1958 lijk Werk wil subsidiëren.
vulde de provincie slechts aan met 50 pet. van Alles bijeengenomen ziet het er dus naar uit, dat
wat de streek zelf deed. Vanaf begin 1959 echter de werkzaamheden van de Stichting intensiever
heeft het Provinciaal bestuur een subsidie toege- dan ooit zullen kunnen worden aangepakt, Aan
zegd van 100 pet Bovendien is de kans niet goede voornemens ontbreekt het bij het bestuur
uitgesloten, dat het ministerie van Maatschappe- en de nieuwe secretaris stellig niet.
Giel
en 1
kki
't Is lente !
As tè zo is, dan ister mirstal ok een nijt geluid,
hier hedd't dan: „De Schijnwerper" wor misschien
een ander krantje-, 't wor nou zogezecd van apart
inwonend, opgenomen in 't huiselik verkeer.
't Wor nou veul béter te lêzc, de stukskes worre
veul korter, mar ze komme nou om de virtien
daog, dè is toch ene goeie voruitgang, wor? Giel
vond 't ok hèndigr „Dan schrijfde mar in tille-
gramstijl", zcetie.
Dè gao dan zo:
Giestere waster Veilmgvergaodering in 't Nut, der
waore behalve t bestuur 40 mmse. De volgende
keer is 't in de ketine! Der wiere 2 nije bestuurs-
leje benoemd, ene uit Dncl en ene- uit Poejeroye.
Die uit Poejeroye het de vergaodering nie bedankt,
want die waster nie, mar uit Driel wèl (dè deej
Giele goed, hur!). Der waore nog veul meer ver-
V.V.T.B,waordec^efgaoderinge, eentje van de V.V.T.B, waor de c^ef
weg was gegaon van de proeftuin en waor ene
gloednieuwe wier benoemd. Den ouwe kreeg mooi
spul aon 't end en den nije mot 't nog mar af-
wachte!
Bij de stichting is ok wir ene secretaoris benoemd,
die mot nou de welvaort opvoere, 't ister eentje
uit honderd, dus nie den eerste den beste.
Zo ziedc overal wir nije gezichte, mar mee 't
kabbenet wil 't nog nie zo best.. Nou nog gaouw
effe wa recht zette; vruger dochte we allemaol,
dat de stadslui niks mee de boere ophaddc, mar
nou hadd't toch mar wènig geschild of der was
een boerepartij in de Kaomer gekomme, gekoze
dur de stadslui. Van zoveul simpetie, daor kikte
toch ene keer van op!
As te redaksie 't nou nog te lang veindt, dan mot
ze 't mar zegge, want Giel en ikke kunne 't nóg
korter, hur!
Nijverheidsonderwijs voor meisjes
De meeste meisjes in de 6e klas van
de lagere school hebben nog wel een
paar jaar leerplicht te goed, maar in
dit schooljaar wordt, althans gedeel¬
telijk, toch al over de toekomst be¬
slist — de naaste toekomst en de
latere toekomst.
HOE GING DAT VROEGER?
Vroeger was het in het algemeen
voldoende als het meisje de lagere
school van a tot z meemaakte. De
ouders interesseerden het weinig wat ze er leerde;
als ze maar goed onderwezen werd in naaien en
breien.
Zo gauw ze mocht, kwam ze van school af om
moeder een handje te helpen en soms wrcrd er al
gauw een betrekking gezocht. De nodige vakkennis
deed het meisje op bij moeder thuis of in haar
betrekking.
EN NU?
Nu alle kinderen ten minste tot zo ongeveer het
einde van hun 14de jaar op school moeten blij¬
ven is het meer en meer een goed gebruik gewor¬
den ook de meisjes na de 6de klas van de lagere
school naar een school voor voortgezet onderwijs
te zenden.
De studiehoofden zullen naar een middelbare
school of ulo gaan. Later kan zon meisje dan
toch nog wel bij het nijverheidsonderwijs terecht
komen.
Doch ook voor de meisjes, die niet zozeer een
studiehoofd hebben, valt nog heel veel te Ieren,
ze móéten ook nog heel wat leren, want de eisen,
die de huidige maatschappij stelt aan het meisje,
dat van school af komt — de jonge vrouw van
straks — zijn anders dan in het verleden, zelfs
al wordt dat meisje „maar gewoon huisvrouw".
Ook zo maar gewoon huisvrouw zijn is een vak
— en zelfs een moeilijk vak — en belangrijk!
Huisvrouwen voeden voor een groot deel de kin¬
deren op; ze vormen door het verzorgen van
voeding, woning enz. een grote steun voor de
volksgezondheid; ze beheren gezamenlijk min¬
stens 3/4 van het volks inkomen.
En zou hiervoor een goede vakkennis niet belang¬
rijk zijn?
Daarom zal een meisje na de 6de klas lagere
school verstandig doen naar de huishoudschool
te gaan Ze komt dan in de z.g.
PRIMAIRE OPLEIDING
Deze opleiding duurt 2 jaren. Het meisje heeft
33 lessen van 50 minuten per week, De ouders
behoeven nog geen schoolgeld te betalen.
De leerlingen krijgen onderwijs, dat we als volgt
kunnen omschrijven: zorg voor de voeding; voor
kleding en huishoudgoed; voor de woning en de
gezellige sfeer in huis; het maken en verstellen
van eenvoudige kleding; zorg voor de kinderen;
\ormendonderwijs(_ditomvato.a.algemeen \ormend onderwijs (_dit omvat o.a.
nederlandse taal, rekenen, lezen, aardrijkskunde
en geschiedenis); lichamelijke oefening en bij
het landbouw huishoudnnderwijs zorg voor de
tuin.
Het lijkt de meisjes meestal wat fijn in zo'n
mooie leskeuken mét alle klasgenootjes te mogen
koken. Alle leerlingen hebben op hun eigen
plaats als het ware een eigen keukentje met van
alles er in, wat nodig is om een maaltijd te be¬
reiden. Natuurlijk wordt dat in het begin een
eenvoudig maal — later leren ze pas wat moei¬
lijker gerechten klaar te maken. En dan eten ze
gezellig samen in de eetkamer.
Ook wassen en strijken is een kunst, die geleerd
moet worden en het schoonhouden en gezellig
maken van de woning.
In de naailes Ieren ze eigen kleding naaien, on¬
dergoed of een pyama, een rokje, blouse of jurk.
Maar... kleren slijten en dan moeten ze worden
versteld. Ook dat krijgt aandacht.
Kindc-rverzorging krijgen de leerlingen in de 2de
klas en bij algemeen vormend onderwijs horen
ze nog van alles, dat interessant en nuttig is.
Een heerlijke afwisseling tussen de andere lessen
vormen zingen en gymnastiek.
En in de tuin Ieren ze niet alleen het kwreken
van groenten — die later in de kookles weer klaar¬
gemaakt worden — maar ook van bloemen, die
ze gezellig mogen schikken in vazen en bakjes.
EN WAT NA DEZE 2 JAAR?
Deze 2 jaren vormen een ondergrond, maar uit-
geleeid zijn de meisjes nog niet.
Er kunnen omstandigheden zijn die de ouders
noodzaken hun meisje vroegtijdig thuis te halen
of in een betrekking te doen, omdat er met on¬
geduld wordt gewacht op de eerste verdiensten
van de nog zo jonge handen.
Maar gelukkig zijn zij, die nog een verdere op¬
leiding mogen volgen, hoewel de ouders zich
daarvoor soms enige opofferingen moeten ge¬
troosten.
Voor deze meisjes zijn er de vakopleidingen en
cursussen
ASSISTENTE IN DE HUISHOUDING.
Op vele huishoudscholen volgt op de primaire