Tekstweergave van TC_1851-01-22_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
r . TIËLSCHE COUR vSfïl t *^ '■ KI <'^'- \< J'H t^3 Dit blad wordt eiken Woengdag irtorger bij de SlaJs-Drukker » Gebrs , campagne , te Tial , uitgegeTen . De prijs Tan Iictiehe is voor drie maanden binnen de stad / 0,50 en /' 0,60 franco door liet geheele Rijk . Men abonneert zich Ie Wageningcn bij W . i . Tibodt ; te Zalt-Bommcl bij R . tan dek Poll , alsmede elders bij alle Posldirect . en Boekh . WÖEHSDAG . 22 Janaarij . De prg » der AD VERTE NT I EN ia van EEN toi ZES Regel . 60 Cenla , en Toor iederen Regel daarboven 10 Cents ; het tegel - regt van 35 Cents ^ oor ieder ? plaatsing , is niet daaronder begre - pen . Brieven franco . Vei'grootEng van grondgebied . Er was een tijd in de wereldgeschiedenis , foen als hoogste bewys van den bloei en voorspoed van een ' Staat de uitbreiding zijner grenzen werd aan - gemerkt , en toen de vorsten te meer aanzien en roem verwierven , naarmate zij , hetzij door ge - weld van wapenen , hetzij door verdragen , hun grondgebied vergroot en het getal hunner onder - danen hadden doen toenemen . De raagt der Sta - ten werd afgemeten naar de oppervlakte gronds , die zij innamen en naar het zielental bevolking . De dagen , toen men zóó oordeelde en moest oor - deelen , liggen echter ver achter ons . Toen al de krachten van een Staat door den wil van een eenigen werden in beweging gebragt en naar een doel gerigt , dat buiten medewerking der bevol - king was gekozen , kon in zeker opzigt de magt van den Staat worden afgemeten naar de middelen , waarover de heerscher had te gebieden ; maar thans , nu alle kracht in den Staat door de mede - werking van de bevolking zelve ontstaat , nu kan niet onvoorwaardelijk vergrooting van grondgebied voor een geluk worden gehouden . Het oude vooroordeel , dat elke Staat naar uit - breiding zijner grenzen moet haken , zou zich mogelijk ook bij ons kunnen doen gelden , nu zich daartoe eene gelegenheid schijnt aan te bieden . Immers is er in de Duitsche dagbladen ernstig sprake van onderhandelingen , welke tusschen de Pruissische en Luxemburgsche regeringen zouden worden gevoerd , met het doel om een ruil van grondgebied tot stand te brengen . Het hertogdom Luxemburg , dat eenerzijds tusschen de Fransche èn Belgische , anderzijds tusschen de Pruissische grenzen is ingevat , zou aan Pruissen worden afge - staan , waarentegen het hertogdom Limburg zou worden vergroot met dat gedeelte van het oude hertogdom Gelder , hetwelk tusschen den Rhijn en de Limburgsche grenzen is gelegen , met het oogmerk om dit grondgebied , even als het tegen - woordige Limburg , tot een integrerend deel van het Koningrijk der Nederlanden te maken . Dat bij de regeringen werkelijk een zoodanig voorne - men bestaat en daarover onderhandeld wordt , komt niet onwaarschijnlijk voor , want die ruil schijnt ia het belang van beide partijen te liggen . Het bezit van Luxemburg , dat in het midden der Rhijn - Provincie «^ pert , zou voor Pruissen groote waarde hebben , terwijl de groothertog van Luxemburg welligt van meening kon zijn , dat het verkieslij - ker ware , in zijne hoedanigheid van koning der Nederlanden , over een goed afgeronden Staat te regeren « dan , naast zijn koningrijk , nog een afge - legen , aan alle rijden door vreemde grenzen inge - sloten hertogdommetje te bezitten . Wat er echter zijn moge van het belang der dynastien : de belangen der volken zullen hier ook in aanmerking moeten komen . En nu moge men willekeurig over de bevolking van Luxemburg en van het voormalige hertogdom Gelder willen be - schikken , voor zoo verre de belangen van Ne - derland daarbij zijn betrokken , zal de toestem - ming der wetgevende magt noodig zijn . Eene verandering van de grenzen van den Staat is inderdaad eene verandering van de grondwet ; nogtans heeft het tweede ai-tikel der grondwet door eene gewone wet , zonder den omhaal eener grondwetsherziening verandering van de grenzen van den Staat mogelijk gemaakt , en welligt , zoo de Nederlandsche regering in overeenstemming met de Luxemburgsche mogt handelen , zouden dus de Staten-Generaal kunnen geroepen worden " om over eene vergrooting van ons grondgebied te beslissen . Men weet , dat Luxemburg thans niet meer , ge - lijk vroeger , een deel van ons rijk uitmaakt , hoe - zeer onder dezelfde dynastie geplaatst , en dat op ' het nertogdom Limburg , dat naar ons staatsregt eene provincie van ons land is , volkenregtelijke verpligtingen ten opzigte van den Duitschen bond rusten , over wier omvang inderdaad zeer ver - schillend kan worden geoordeeld . Wordt het her - togdom Limburg in ruil tegen Luxemburg vergroot , het zou doelmatig kunnen schijnen , het nieuw aan - komend deel in denzelfden regtstoestand te plaat - sen als het overige Limburg , en daardoor zou in - derdaad ons land eene aanwinst van grondgebied en bevolking erlangen . Is dat echter wenschelijk ? — Zou daardoor de raagt van onzen Staat bevorderd en ons geluk be - vestigd worden ? Men raag het betwijfelen . De bevolking toch , die men ons toedenkt , is van een geheel anderea aard dan de Nederlandsche , zeer verscliillend van begrippen , van zeden en gewoonten . Het consti - tutionele leven is daar geheel vreemd , en de Maartsche buijen van 1848 — om met de partij Groen te spreken — hebben er slechts hier en daar een onbesuisden revolutiegeest doen ontstaan , zonder redelijk doel en zonder vasten bodem . Een tweede nog grooter bezwaar is dit , dat die be - volking tot de meest ultra-katholijke van Europa behoort , en het zou bezwaarlijk ' voor Nederland eene aanwinst kunnen heeten 2 a 3 maal honderd duizend aanhangers eenen partij in zijnen schoot op te nemen , die evenzeer als de partij Groen voor het piincipe van het gezag , voor de heer - schappij van de kerk over den Staat ijvert , In plaats van kracht , zouden wij uit die aanwinst niet anders dan scheuring en botsing te gemoet zien , en ons staatsorganisme zou er zeer door be - lemmerd kunnen worden . Misschien zouden er twee of drie geslachten moeten voorbij gaan , eer die nieuwe bevolking met de onze ware geamalga - meerd en in Nederland haar werkelijk vaderland erkende , wiens belang en welvaart zij met alle krachten wilde ondersteunen . Lang , zeer lang zou - den wij er niet anders dan een iiinnenlandschen vijand aan hebben , die al onze pogingen belem - merde en tegenwerkte ; een werktuig voor de ver - schillende partijen en factien om hunne bijzondere oogmerken te bereiken . Wel verre dus van het veronderstelde voorne - men der Pruissische en Luxemburgsche regeringen toe te juichen en te ondersteunen , zou ik oordee * len , dat Nederland zich moest onttrekken aan het verlokkelijk aanbod eener uitbreiding zijner gren - zen . Een klein , maar eendragtig gezin is beter , dan eene uitgebreide kring met weerbarstige en tegenwerkende leden . De kracht van onzen Staat beruste op zijn stevig organisme en de liefde en gehechtheid der ingezetenen , niet op de denkbeel - dige magt , die een uitgestrekter grondgebied mogt voorspiegelen . ( DEMOPHILÜS ). STADS - El \ ARIIO NDISSEIIËIÏÏS-I^IEUWS , Mh TIEL . Dingsdag aTond , 21 Jaunarij 1851 . Op de maandclijkschc Tcrgaderiug van hel na - tuurkundig gezelschap alhier , las do Jlecr ff ^. vanLookeren Campagne ecuo Terhaudcling , over do ge - schiedenis der scheikunde , van den vioegslon lijd af,tot dat zij algemeen als ^ velenschap bekend is gewor - den . De Heer C tóe Jongh deed eene bijdiago overde aan - goboreuo gehechtheid van raenschen en dieren aan dengeboortegrond . De Heer N . de Ridder over de ge - daante en beweging der aarde . Eindelijk sprak do Heer W.van Lookeren CM»j/?a(jr?«e over de natuurlijke geschie - denis Tan do Katoenplant eu den Kapokbooni , en hetgebruik , dat men Tan derzelver voortbrengselen maakt , Het verheugt ons , den bemiunareu der edelezang - en toonkunst te kunnen beriglen , dat de beroemdezangeres Bertha Johannssen , en de hoeren J ). Gam en L . Jiolsboer voornemens zijn , op Maandag aan - staanden , in den Slads Schouwburg alhier , een Vocaalon Instrumentaal concert Ie geven . Wij lezen aangaande dezo beroemde zangeres , in het Handelsblad van 16 Dec , 1850 het volgende : Hel derde concert der Maatschapjiij F^tix Mehitis , op Vrijdag 13 dezer , was bijzonder belangwekkend ca luisterrijk , en zal welligt door geene der volgende wor - den overtroffen . De naam der Deensche zangeres , Mejufvr . Bertha Johaiutsen , die op het programma prijkte , had zich zoo aanlokkelijk geloond , dat de zaal do toehoorders uaauwelijks koude bevatten . De gehuldigde loonknnslcnares droeg eerst de , bekende schoone alt - aria uit de opera Titus . mol die eenvoudige rondheid , met dat harlslogtelijke gevoel voor , die do denkende en gevoelige kunstenares keirschetsen . Inde voordragl van liosini's schalkachlige aria uit Ie Bar - bier de Seville nam zij daarculegcu de gelegenheid Ie baat , om deu omvang , de kiacht , do liefelijkheid , do buigzaamheid van liaro si;hooiie slem ten tooa lo spreiden , en do melodie mei nieuwe smaakvolle liio - rituron te versieren . Heeft men andere Noorilsclio zangeressen nachtegaal en loeuwrik genoemd , haar voe - geu beide dezo bijnamen , of liever nocmo men haar de Dccnsclie tooveres ; want inderdaad scliecri de ver - gadering door haar als belooverd . De loejuichiugen schcou geen einde Ie zullen nemen , zij werd terug - geroepen , en dringend uitgenoodigd , om zich op nieuw Ie doen hooreu , aan welk verzoek zij gaarne voldeed door do lieflallige roordragt van eenige karaklerislleko Noordsche volksliederen , * Wageningen , 20 Jan . 1851 . Heden is door den Edelachtbaren Heer Bnrgomeeslcr dezer stad aan den sladsonderwijzer den Heer J . ff . van Stalborch , uil - gereikt de aan donzelven bij Koninklijke dispositie van 23 Augustus 1850 ,?)°, 56 , toegekende zilveien medaille , ( versierd aan de eene zijde loet het borstbeeld van Z . M . den Koning en aan de andere zijde met eene toe - passelijke inscriptie , bij gelegenheid van het op 27 Mei 1850 gevierde feest van öOjarige vervulling dier be - trekking ) , en heeft ZEachlb . hem daarbij loegewenscht nog langen tijd , die betrekking met denzelfdea onver - moeiden ijver te kunnen blijven vervullen . miWm NlEUWSTIJDIfiEi . IVaar de groote tentoonstelling te Londen , wordtdoor eene glasfabrJek eene uitmuntende kristallen karafgezonden . Zij is van zoodanige afmetingen , dat driouienschen van gewone grootte , op gewone stoelen eneene tafel van een Ned , el middellijns gezeten , daaringemakkelijk een middagmaal kunnen nuttigen : raeuklimt in en uit die karaf door middel eener ladder ; zij is hoog 3 Ned , ellen , de buik heeft 9 Ned . ellenomvang . De stop weegt 18 en de geheele karaf 617 ponden Ned . , zij kan 8.57 Ned , kannen bevatten . Van regeringswege zijn de hoofden der poHcio5n do gemeenten verzocht , om van het aantal Brit - sche onderdanen , op 31 Maart ek . ia hun ressort aan - wezig , opgave te doen . Z , K . H , prins Frederik heeft een nieuw bewijsgegeven van belangstelling in alles wat ' s lands wel - vaart bevorderen kan , door het besckormheerschapder Rollerdamsche Amerikaansche Stoomvaartmaat - schappij aan te nemen . j[n de vorige week is , door hel breken vanzwaar ijzerwerk , aan een der sloompompwerktnigenbij het Haarlemmer-Meer , de Cruquius , vrij belang - rijke schade teweeg gebragl , die wel een paar maan - den tijds tot herstelling zal vorderen . Op de wekelijksche marktdagen in 1850 : zijnaan de stads waag te Leeuwarden gewogen 2,050,344 ncd , pond . boter en 228.781 ned . pond . kaas , datis 208,035 pond boter eu 11,526 pond kaas meer danin 1859 , De hoogste prijs der boter was , gelijk in 1849 , y45 per val , de laagste y 21 , dat is ƒ 7 Ligerdan in 1849 : de prijs dor kaas was/18,75 a 12 , datis /■ 0,75 en ƒ 1 lager dan in 1849 . Aan de Schagerbrug , in de Zyp ( Noord-Hol - land ) is den 15 dezer een arend geschoten , die eenovlngl had van 2 Ned , el eu 8 palm . Men verwacht op de tentoonstelling te Londeneen Muziek bed , hetwelk door een fabriokaut te Praagis vervaardigd en zoodanig ingerigt , dal hij die er opligt , door zoete melodijen in slaap wordt gebragt ; demuziek ontslaat alleen door de drukking van het lig - chaam op een verborgen mechaniek . VTil men daareu - tegen des ' s morgens gewekt worden , alsdan zet menden wijzer van eene aan het hoofdeind geplaatste wij - zerplaat , op het bepaalde uur en men wordt gewektdoor eene Finale van Ferdi met pauken ea trompellen . De toestand in Frankrijk wordt niet beier . Naeene harlslogtelijke beraadslaging van vier dagen , waar - aan de hoofden der partijen deel namen , heeft dameerderheid van de Nationale Vergadering eene moliovan orde aaugeuomen , waarbij het ministerie van L.Napoleon wordt gelaakt . Men moet alzoo komen totde overluigiug , dat de breuk tusschen do wetgevendeen uitvoerende magt Ie Parijs haar beslag heeft , en datde Kamer eu de President der republiek staan tegenelkander als tneo vijanden . Waarheen die tweedragtFrankrijk en Europa voeren zal , is God alleen bekend.De slrijd loch dezer dagen te Parijs gevoerd , is niettegen de niinisicrs ; zij waren slechts het voorwendsel.Men hcefl den President en zijn beoogd keizerschap iiaiigevalleii . Eu inderdaad er ligt op den grond vanhel gesciiil geene andere kwestie dan eene kweslie vandj - iiaslio . Men kampt voor den kroon van Frankrijk , waarnaar men vreesl , dat Lodcxuijk Napoleon do hand uilslrekl . Men lieeft zelfs reden om zulks op lo makeauil den meest welsprekenden redenaar , die do republiekheeft verdedigd , den heer deLamartine , die , gewoondo opgaande zon lo aanbidden , de partij van deu pre - sident heeft gekozen . Wij vreezen , dal de partijen ittFrankrijk zich bloolslellen aan hel gevaar dier jagers , die do huid van Aen boer verdeelden , eer zij hem had - den gescholen . Immers , terwijl zij slrijdon om cenokoniugs - of keizerskroon , kan de verdeeldheid eene ope - ning laten , waardoor de roode republiek binnen sluiptin Frankrijks vesting en haron vreesselijken scepter overde onislelde menigte zwaait . Het is betreutingswaardig , dat met de krisis in Frank - rijk invalt eene ministeriële krisis in België en Spanje . Wij verliouwen evenwel , dat de toestand van Frankrijk er toe zal bijdragen om de partijen te Brussel en to Madrid spoedig zamou te brengen , ten einde logon a'lo mogelijke eu onverwachte gebeurtcnisseu door eendragt gewapend te zijn . — Itt het stadje Oberwiesenlhal , koningrijk Saksen , is iu deu vroegen avond van 14 January , in eeno fa - briek van lucifeis brand ontstaan , die door den ho - vigen wind zoodanig werd aangeblazen , dat de blusch - middelou van weinig of geen nul waren , zoodat den volgeaden ochtend ten 4 ure reeds omtrent 40 ge - bouwen in de asch lagen : ten 6 ure waren de vlam - men nog niet uitgedoofd . Bij do steeds toenemende depreciatie van het goud , worden tegenwoordig iu gansch Zuid - üuilsch-laad do munispociou van dien aard slechts tot do koersuolering van Fiankforl aangenomen . Op de Hol - landsche 10 guldenstukken , bedraagt het verlies reeds tusschen do 20 a 55 cents .