Tekstweergave van TC_1851-01-29_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
No
.
5
.
8
.
Jaargang
.
I
III
II
11
1851
,
■:
if
.
TIELSCHE
COUR
^
^
..„■^„°'''''
*""'"
■^''
oensdag
morgen
bij
de
Stads-Drukkers
Gebss
.
CAMPA&NE
,
te
Tiel
.
uilgegeve
-
^
.
De
prijs
van
hel.elve
IS
voor
dnc
maanden
binnen
de
stad
_/
0,50
en
fOfiQ
franco
door
het
geheele
Kijk
.
Men
abonneert
lich
te
fyageningon
bij
W
J
Tiboijt
;
te
Zalt-Bommcl
bij
K
.
vam
deb
Poi.l
,
alsmede
elders
bij
alle
Postdirect
,
en
Boekh
.
W0EKSDAG.29
Januarij
.
De
prijs
der
A
D
VERTE
NT
I
EN
is
yan
EEJI
tpi
ZES
Re|!e>
-
60
Cents
,
en
voor
lederen
Kegel
daarboven
10
Centsr
-
WtirCgel-regt
van
35
Cents
vnor
iedere
plaatsing
,
is
niet
daaronder
bedro
-
pen
.
Brieven
franco
.
°
Mogen
Israëlieten
in
IVedcrland
,
in
de
tweede
helft
dep
negentiende
ceniv
,
landsbcdie
-
ningen
bekiceden
?
Dwaze
vraag
,
zal
men
zeggen
,
als
men
het
opschrift
dezer
regelen
leest
.
^
Bespottelijke
vraag
,
zal
men
uitroepen
;
eene
vraag
,
die
niet
meer
te
pas
komt
,
sedert
lang
in
een
beschaafd
land
niet
meer
behoorde
gedaan
worden
,
en
althans
zeker
in
Nederland
niet
,
waar
eene
grondwet
beslaat
,
die
in
haar
zesde
artikel
het
biikans
overbodige
voorschrift
behelst
:
»
Ieder
Nederlander
is
tot
elke
landsbediening
benoembaar
."
Dank
zij
echter
der
partij
Groen
met
zijn
hei
-
lig
collegie
,
dat
die
vraag
op
nieuw
in'twijfel
wordt
getrokken
en
een
twistappel
oplevert
.
Waar
zouden
wij
tegenwoordig
zonder
de
partij
Groeft
toch
blijven
?
Die
goede
mijnheer
Groen
,
welke
op
onzen
elfen
weg
de
schitterendste
episoden
en
meest
verlustigende
avonturen
strooit
,
welke
de
bijkans
tot
eentoonigheid
vervallende
regelmatig
-
heid
onzer
reis
,
niet
weinig
opvrolijken
.
Zoo
is
hij
dezer
dagen
op
den
inval
gekomen
om
ons
alle
kinderen
Israels
ten
beste
te
geven
,
of
lie
-
ver
om
zich
zelven
in
zijne
eigene
dwaze
naakt
-
heid
ten
toon
te
stellen
.
De
Nederlander
,
in
zijnen
vurigen
ijver
voor
eenen
Christelijken
Staat
(
namelijk
voor
een
'
groe
-
niaanschen
Staat
)
had
zich
niet
weinig
vergalop
-
peerd
.
Met
ronde
,
duidelijke
woorden
heeft
de
Nederlander
de
leer
verkondigd
,
dat
de
Israëlie
-
ten
en
alle
andere
niet-christenen
in
onzen
Staat
geene
landsbedieningen
kunnen
bekleeden
,
tot
geene
waardigheid
benoembaar
zijn
,
en
het
kies
-
regt
moeten
derven
.
Het
moeten
zijn
en
blijven
vreemdelingen
in
onzen
Staat
,
geene
burgers
.
_
Zoodanige
leer
in
de
laatste
helft
der
negen
-
tiende
eeuw
in
het
midden
van
het
beschaafde
Nederland
te
prediken
,
was
wat
al
te
foisch
of
liever
te
dom
,
en
moeSt
aanstoot
geven
.
Dat
heeft
de
Nederlander
gevoeld
;
zijn
christeliike
(?)
ijver
had
hem
wat
te
ver
gevoerd
;
en
hij
'
is
een
beetje
terug
gekrabt
,
zoo
als
wij
hem
dat
telkens
zien
doen
.
Hij
heeft
er
weder
den
ouden
uitweg
op
gevonden
:
in
beginsel
,
zegt
hij
,
staat
het
vast
,
dat
Israëlieten
geene
staatsburger
»
kunnen
zijn
;
maar
,
omdat
zij
zoo
langen
tijd
het
genot
van
het
staatsburgerschap
hebben
gehad
,
zou
dat
aJïnormaal
feit
kunnen
blijven
bestaan
,
als
eene
anomalie
,
als
eene
exceptie
!
—
Wij
weten
,
dat
mijnheer
Groen
nog
al
tamelijk
vri-igevig
is
'
met
zijne
beginselen
,
en
zich
daarin
van
'
het
Goudsch
Kronykske
onderscheidt
,
dat
hij
nog
even
gezond
verstand
genoeg
heeft
,
om
zijne
beginselen
in
den
steek
te
laten
,
als
zij
tot
tastbare
bespottelijkhe
-
den
leiden
.
Hij
vergenoegt
zich
dan
met
het
af
-
getrokken
beginsel
alleen
,
dat
zoo
mooi
en
zoo
goed
is
,
maar
protesteert
tegen
de
toepassing
,
terwijl
de
Gouwenaar
consequent
bUjft
,
en
niet
enkel
voor
zijn
eigen
pleizier
beginseltjes
opbouwt
,
maar
even
stijf
en
onbuigzaam
als
eene
goudsche
pijp
,
hare
toepassing
vordert
.
In
beginsel
,
zegt
echter
mijnheer
Groen
,
is
bet
onbestaanbaar
,
dat
niet-christenen
in
ons
land
het
Staatsburgerregt
bezitten
,
dat
alleen
aan
Chris
-
tenen
toekomt
.
Het
is
fraai
.
Er
was
een
tijd
,
toen
in
sommige
Staten
dergelijke
leer
gold
,
'
en
men
kwam
er
natuurlijk
tot
de
vraag
:
wie
zi-jn
eigenlijk
Christenen
?
—
Men
stelde
de
inquisitie
m
om
onderzoek
naar
het
Christendom
der
inge
-
zetenen
te
doen
.
—
Natuurlijk
.
Want
als
niemand
anders
dan
Christenen
Staatsburgers
mogen
wezen
,
dan
moet
men
zich
toch
wel
van
het
Christendom
der
mgezetenen
vergewissen
.
En
dan
mijnheer
Groen
,
hoe
velen
zijn
er
niet
,
die
zich
Christe
-
nen
noemen
,
ja
,
maar
helaas
!
die
het
licht
niet
gezien
hebben
.
Er
zijn
er
,
die
erger
zijn
dan
de
heidenen
;
ook
het
getal
der
uitverkorenen
is
zoo
luttel
.
Er
zal
dus
een
streng
,
streng
onderzoek
naar
de
opregtheid
van
het
geloof
der
verblinde
menigte
behooren
te
worden
ingesteld
.
Natuur
-
lijk
hebben
de
heer
Groen
,
Mackay
en
van
Lijnden
,
de
meeste
aanspraak
op
de
!
functien
van
inquisiteuren
;
maar
ach
,
hoe
velen
zouden
er
ge
-
nade
vinden
in
hunne
oogen
?
—
Om
te
beo^in
-
nen
met
hunne
eigene
ambtgenooten
,
de
leden
der
Tweede
Kamer
;
bah
,
het
zijn
allen
revolution
-
nairen
!
Mijnheer
Groen
heeft
het
%
elf
gezegd
;
met
de
eene
partij
wil
hij
zoo
min
te
doen
heij
-
ben
,
als
met
de
andere
.
Ik
vrees
,
dat
onze
inquisiteurs
de
benoembaar
-
heid
in
ambten
en
het
stemregt
bijzonder
zouden
beperken
;
dat
zij
reeds
beginnen
met
de
Israë
-
helen
en
hen
,
die
zich
geene
Christenen
noemen
,
uitjte
sluiten
,
moet
natuurlijk
leiden
tot
de
uit
-
sluiting
van
allen
,
die
geene
'
Christenen
%
ijn
.
—
Er
zijn
landen
geweest
en
zij
zijn
er
nog
,
waar
alleen
adelijken
eigenlijke
Staatsburgers
waren
of
zijn
.
W^ij
zouden
aldra
minder
Staatsburgers
tel
-
len
,
dan
die
barbaarsche
rijken
.
A
propos
!
zijn
er
ook
Israëlietenfgeweest
,
die
aan
mijnheer
Groen
hunne
stem
hebben
gegeven
?
Zij
zullen
toch
wel
zoo
dwaas
niet
zijn
,
van
dit
eene
tweede
keer
te
doen
?
(
ÜEMOPHILÜS
)
STADS
-
EN
ARROIISSIMËNTS-MEÜWS
,
lil
TIEL
.
Dingsdag
aTond
,
28
Januaiij
1851
.
De
^
beminnareii
der
edele
zang
-
en
toonknnslhadden
gisteren
een
zeer
gcuolvollen
afond
.
De
Deen
-
sclie
zaugeies
Mej
.
Bertha
Johannsen
,
gaf
in
Tciee
-
niging
met
de
heereu
I
).
Ganz
en
L.JIolsboer
,
aliiiereen
concert
.
Hoe
groot
de
vervvaciiiing
ooic
ware
en
«
atons
door
andere
dagbladen
Tan
liaar
liiinsttaleiil
wasberigt
geworden
,
de
wezenlijkheid
overtrof
de
ver
wach
-
ting
Tan
het
hooggespannen
publiek
.
De
bewonderens
-
waardig
ronde
,
krachtïolle
,
omvangrijke
slem
,
welkezij
zoo
met
juistheid
in
de
schoonste
nuances
.
gepaardmet
eene
sierlijke
Toordragt
,
weet
te
gebruiken
,
hadhet
publiek
zoozeer
in
geestdrift
gebragt
,
dat
zij
bijherhaling
>?
erd
terug
geroepen
.
Het
geheel
leverdeniets
dan
genot
op
,
waartoe
de
«
en
.
Heeren
medo
-
coucorl-gevers
door
hunne
talenten
het
hunno
bijbragten
,
De
collecte
voor
de
armen
der
Evang
.
Liilh
.
Ge
-
meente
,
heden
alhier
gehouden
,
heeft
opgebragl
ƒ
63,70
^.
Met
belangstelling
Ternemen
-
wij
,
dal
er
met
dezoogenaamde
volks
-
voorlezingen
,
verleden
winter
alhier
met
«
zoo
goed
gevolg
gehouden
,
wederom
eerdaags
eenbegin
zal
worden
gemaakt
,
hetgeen
Toorw.iar-re"eds
telang
verzuimd
was
.
In
de
buitengewone
vergaderingvan
het
Tielsch
Dep
.
der
Maalsch
.
tot
nut
van"t
Alge
-
meen
van
gisteren
is
eene
commissie
lot
leiding
en
re
-
geling
dier
lezingen
benoemd
bestaande
uil
do
Heeren
:
Jhr
.
F
.
J
.
Meiichlin
,
S
.
Moll
.
H
.
C
.
A
.
Campa-rno
en
O
C
.
A
.
v
.
Lidth
de
Jende
.
Secret
.
°
Z
.
BI
.
heeft
benoemd
tot
Secretaris
der
stad
Wa
-
geningen
den
heer
U.J
.
Haas
.
*
Wageningen
,
den
20
Januari
)
1S51
.
Op
heden
is
aan
de
Commissie
der
spijsbcdceling
van
behoefligcn
ter
dezer
slede
eenen
gifl
van
Fijftig
Gnldeii
van
eenen
onbekende
ter
hand
gesteld
.
Met
dankzeg^iu
»
is
deze
gift
ontvangen
te
meer
,
nog
,
dewijl
de
Commïssie
hieruit
bemerkt
,
dat
er
nog
verscheidene
hunner
stad
-
-
gcnooten
gevonden
worden
,
die
even
als
zij
het
uultige
van
deze
inrigling
inzien
.
•
Barneveld
,
23
Jan
.
1851
,
De
schapenhandel
Ie
Barneveld
belooft
eene
groolere
nil
breiding
te
zullen
erlangen
;
op
voorstel
van
den
Ka.id
dier"Gemeente
hebben
Gcd
.
Staten
magliging
verleend
tot
hel
honden
eencr
voorjaars
vette
hamelmarkt
op
dén
2den
en
3den
Donderdag
der
maand
April
.
Keeds
voor
verre
lijden
was
Barneveld
de
stapel
-
plaats
van
dezen
belangrijken
tak
van
den
Vader
-
landschcn
landbouw
,
immers
in
1680
den
17
3Iei
werd
hel
houden
der
schapenmarkten
van
Zondag
op
Don
-
derdag
verzet
;
op
de
nu
laatste
gehouden
4e
en
5e
j
markt
waren
ongeveer
elf
duizend
schapen
aanwezi
».
Van
de
omstreeks
700,000
schapen
in
ons
land
,
be
•
zit
het
platteland
der
Veliiwe
ongeveer
40,000
sinks
De
uitvoer
naar
Engeland
,
die
in
1844
bedroeg
2801
schapen
,
246
lammereu
,
klom
in
1845
tol
15846
scha
-
pen
en
2112
lammeren
.
Uit
de
opgaaf
,
voorkomende
in
hel
Tijdschrift
voor
Slaathaishoudkunde
en
statistiek
van
Mr
,
Jl
.
ff
^.
A
.
E
.
Sloet
tot
Olhtiis
,
3e
D
.
3
S
.
blijkt
,
dat
jaarlijks
44,600
stuks
schajien
op
de
Vcluw.sclie
markten
wor
-
den
aangevoerd
,
als
:
te
Barneveld
26,600
.
Schcrpenzeel
8,000
Apeldoorn
8,000
.
Doornspijk
2,000
.
Op
den
groolen
schouwburg
te
Florence
heeft
op
6
Januarij
het
volgende
Iragisch-komische
voorval
plaatsgehad
.
De
baszanger
./
brifirai
werd
uitgelloten
en
daar
-
door
zoodanig
in
woede
oulstoken
,
dat
hij
zijn
tooneei
-
zwaard
losmaakte
en
naar
zijne
legenslandots
in
hetparterre
wierp
.
Twee
personen
werden
gekvvelst
,
waaropde
policie
zich
van
den
woesten
zanger
meester
maakte
,
en
het
stuk
verder
werd
afgespeeld
.
Het
overbrengen
der
voortreffelijke
landbonwwerk
-
tuigen
van
Dr
.
Newhigton
naar
ons
land
,
heeft
reedseen
goed
gevolg
gehad
.
Z
.
M
.
heeft
een
nienvv
blijkgegeven
van
zijne
belangstelling
in
den
vooruitgang
vanonzen
landbouw
,
door
twee
volledige
stellen
dierwerktuigen
jte
doen
aankoopen
.
Het
eene
stel
zal
doorZ
.
M
.
geschonken
worden
aan
het
Kabinet
van
Land
-
bouw
te
utrecht
,
en
het
andere
zal
op
het
Loo
wor
-
den
geplaatst
.
Tot
nog
toe
kende
uien
hier
te
lande
<
lo
Engelscho
werktuigen
voor
den
landbouw
,
bijna
alleen
uit
boe
-
ken
.
]
Vu
zal
er
gelegenheid
zijn
om
die
werktuigen
te
zien
en
na
te
tnaken
.
—
Zi
M
.
heeft
het
voornemen
te
kennen
gegeven
om
de
landbouwkundigen
in
Nederland
,
niltenoodigen
tot
eene
z.
-
tmenkomst
te
'
s
Hage
,
ten
einde
,
ouder
Hds
.
voorzitling
,
over
alles
wat
tot
bevordering
van
den
landbouw
strekken
kan
,
te
beraadslagen
.
Het
Land
-
bouwkundig
Congres
,
hetwelk
in
dit
jaar
te
Goes
zal
gehouden
worden
,
zou
ook
met
Zr
.
Ms
.
tegenwoordig
-
heid
worden
vereerd
.
ROTTERDAM
,
26
Jan
.
Heden
verloste
de
huis
-
vrouw
van
den
heer
G
.
H
.
van
drie
welgeschapen
kinderen
,
zijnde
twee
zonen
en
eene
dochter
;
de
moe
-
der
en
kinderen
zijn
zeer
welvarende
.
Opmerkelijk
is
deze
zegen
,
als
men
in
aanmerking
neemt
,
dat
do
heer
M
ca
.
70
jaren
telt
.
De
kraamvrouw
telt
nog
geene
.
30
jaren
.
ARNHEM
,
26
Jan
.
Gisteren
heeft
zich
de
justitie
naar
hel
dorpje
Roosendaal
begeven
,
ten
einde
'
onder
-
zoek
Ie
doeu
naar
een
misdrijf
,
hetwelk
reeds
in
het
begin
dezer
maand
aldaar
heeft
plaats
gehad
,
doch
eerst
nu
aan
hel
licht
gekomen
is
.
Zeker
persoon
ver
-
keerde
aldaar
met
eene
jonge
dochter
en
met
haar
zijne
schandelijke
oogmerken
niet
kunnende
bereiken
,
moet
hij
haar
door
het
toebrengen
van
een
schop
derwijze
belccdigd
hebben
,
dat
daaruit
eene
ziekte
ontstaan
is
,
die
voor
haar
leven
doet
vreezen
.
De
vermeerdering
van
het
gevaar
heeft
er
haar
toe
gebragt
,
om
hetgcou
er
met
haar
was
voorgevallen
en
anders'welligt
verbor
-
gen
zoude
zijn
gebleven
,
te
openbaren
.
Men
ziel
den
uitslag
van
het
gercgtclijk
onderzoek
met
belangstel
-
ling
te
gemoet
.
APELDOORN
,
25
Jan
.
Men
verneemt
,
dal
de
heer
Moorrees
,
die
onlangs
het
nieuw
gebouwde
woonhuis
op
het
landgoed
Hohenheira
belrokken
heeft
,
voorne
-
mens
is
,
aldaar
praktisch
en
theoretisch
onderwijs
to
geven
in
de
landhuishoudknndige
wetenschappen
;
en
tegen
het
einde
van
Maart
zijnen
cursus
zal
openen
.
Voor
zoo
ver
do
ruimte
strekt
,
zullen
de
jonge
lieden
ten
zijnen
huize
kost
en
inwoning
kunnen
erlangen
;
zij
die
elders
logeeren
,
zullen
toch
den
gauschen
dag
ten
zijnent
moeten
doorbrengen
.
De
heer
Moorrecs
i
»
tot
landhuishoudknndige
gevormd
aan
de
rijksland
-
bouwschool^te
Hohenheim
,
in
het
koningrijk
Wurtem
-
berg
,
die
eene
Europcsche
vermaardheid
bezit
;
zijno
landontginning
van
dien
naam
in
onze
gemeente
,
kan
aanloonen
,
wat
hij
van
daar
medebragt
.
l'ESTH
(
Hongarije
),
15
Jan
.
Gisteren
morgen
omtrent
tien
ure
kwam
een
kommissaris
van
policie
,
bekleed
met
alle
de
leekenen
zijner
waardigheid
,
verzeld
van
zos
gendarmes
,
op
het
kantoor
van
den
heer
Peutsch
,
bankier
in
deze
stad
,
en
zeide
,
dat
hij
gelast
was
om
do
bankbilletten
,
welke
daar
voorhanden
waren
,
na
la
zien
,
omdat
door
dien
heer
bankbilletten
waren
uilgo
-
geven
,
welke
kennelijk
valsch
waren
.
De
heer
Peutsch
verwonderde
zich
daarover
,
vermits
nog
niemand
over
zijn
papier
geklaagd
had
,
hij
bragt
den
kommissaris
en
de
militaiien
bij
zijn
kassier
,
welke
elf
bankbilletten
vertoonde
welke
voorhanden
waren
;
de
kommissaris
van
policie
,
na
die
door
een
vergroot
-
glas
te
hebben
nagezien
,
nam
er
diie
van
af
,
ieder
van
1000
llorijuen
(ƒ
1200
)
,
welke
hij
voor
valsch
vei
-
klaarde
;
vergeefs
hield
de
heer
Petitsch
vol
,
dat
die
g'ied
waren
,
het
baatte
niets
,
de
kommissaris
deed
die
in
een
omslag
,
hetwelk
hij
met
zijn
cachet
en
dat
van
het
huis
verzegelde
,
en
stak
die
in
zijn
zak
,
vervolgens
zeide
hij
aan
den
heer
Peutsch
,
vermits
hij
drie
val
-
sche
bankbilletten
gevonden
had
,
hij
hem
arresteerde
en
bij
den
beer
directeur
vaa
policie
zou
brengen
.
Do
heer
Peutsch
weigerde
mede
te
gaan
,
maar
de
kom
-
missaris
antwoordde
,
dat
het
eenig
middel
,
om
voop
te
komen
,
dat
hij
niet
als
gevangene
weggebragt
werd
,^
daarin
bestond
,
dat
hij
schriftelijk
verklaren
zou
,
dat
hij
dien
dag
des
namiddags
ten
drie
ure
,
in
het
kabinet
van
den
directeur
van
policie
komen
zon
,
en
hem
als
waarborg
daarvoor
1000
florijnen
moest
Ier
hand
slellen
.
Do
heer
Pezttsch
,
vreezende
gearresteerd
te
worden
,
onderwierp
zich
aan
deze
verordening
,
teekende
do
verbindlenis
en
liet
den
kommissaris
de
1000
flor
.
Toortellen
,
welke
daarna
met
zijn
geleide
vertrok
.
Op
het
bepaalde
uur
komt
de
heer
Peutsch
in
het
kabinet
van
den
directeur
van
policie
,
maar
hoe
groot
was
zijne
verwondering
,
toen
hij
vernam
,
dat
geen
kommissaris
van
policie
naar
zijno
woning
gezonden
was
,
en
dat
men
nimmer
oenigen
twijfel
had
gevoed
aangaande
zijne
uitgegevene
bankbilletten
,
en
wannoor
hij
die
drie
bankbilletten
benevens
de
1000
flor
.
af
-
gegeven
had
,
hij
het
slagloCfer
was
geweest
van
een
schelmstuk
,
uitgevoerd
door
bedriegers
,
welke
zich
als
geregtspersonen
hadden
vermomd
.
Deze
afzeltcrij
.
gepleegd
op
den
vollen
dag
,
en
in
het
kantoor
van
een
bankier
,
waar
zich
eene
meuigt
*
bedienden
bevonden
,
is
eene
stoutmoedigheid
zonder
voorbeeld
.
Men
heeft
door
middel
van
de
electrieke
telegraaf
alle
mogelijke
nasporingeu
gedaan
,
doch
tot
heden
zon
-
der
eeniue
vrucht
.
\
m
ISSidiicI
osn
gB'anu
znivcp
te
bewaren
.
In
de
Gompies
rendiis
van
September
1850
,
]
N
°.
II
,
leest
men
de
volgende
mededecling
van
den
heer
Léon
JJii/vnr
,