Tekstweergave van TC_1852-04-07_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
No . 14 . 9 . Jaargang , TIELSCHË COUR De prijs der ADVERTENTIEN is van EEN tot ZES Regels • 60 Cents , en voor iedereu Kegel daarenboven 10 Cenla , hel zcgei - regt Tan 35 Cents voor iedere plaatsing , is niet daaronder belie - pen . Brieven franco . WOENSDAG . 7 April . Dit blad wordt eiken Woensdag morgen hij de Stads-Dnikliera Gebrs . campagne , te Tiel , uitgegeven . De prijs van hetzelve is voor drie maanden binnen deie stad / 0,50 eny0,60 francodoor hel geheele Jlijk . Men abbonneert zich te Wageninyen bij \ Y . 3 TiBOPT ; te Zalt-Bom7ncl bij R . van IER Polj , , alsmede elders ' bij alle Postdirect . en Boekh . » e geestelijke goederen te Kossnm . Hl . Onder welke omstandigheden vordert het Domein - bestuur deze goederen ? Dit mag wel het opmerkelijkste der geheele zaak worden genaamd . Onze voorvaderen stonden niet tegen Karel V , zelfs iiiet tegen zijnen zoon Filips II op , orn hun de be - loofde gehoorzaamheid te weigeren , het verdrag den 12 September 1543 ,. voor Venio gesloten , te verscheu - ren , zich aan hun Hertogelijk en Graaflijk gezag te onttrekken ; neen ! zij zuchteden onder de plakaten , de godsdienst betreffende , door den eersten uitge - vaardigd i zij verzelteden zich tegen de geloofsiu - quisitie , door den laatstgenoemden ingevoerd , zij onttrokken zich aan zijnen bloediaad , aan zijne brand - stapels en schavotten ; zij verdedigden hun goed , hun lijf , hun leven ; en de oorlog , daaruit voortgevloeid , had van hunne zijde alleen ten doel , vrijheid van gevyeten te bevechten , en dezelfde bevoegdheid tot onverhinderde godsdienst - oefening te verwerven , die het verdrag van Passau aan de Protestanten en Roomsch - gezinden had verzekerd . Toen het voorwerp van dien oorlog al gaande weg vyerd uitgebreid , en ten slotte benevens de godsdienst - vrijheid , ook de volkomene onafhankelijkheid van Staat door de wapenen was verkregen , waren die beide verworvene kleinodiën zoo naauw aan elkander verbonden , dat zij te zaïnen eeue onafscheidbaar ge - heel uitmaakten , en de Staat de bisschoppelijke su - per-intendentie over de kerk op zich nam . Die vereeniging is ontbonden en deze bisschoppelij - ke super - intendentie is opgeheven in 1795 en te niet gedaan door de staatsregeling van 1798 . Sedert zijn zij niet weder hersteld . Er waren evenwel nog be - trekkingen [ overgebleven tusschen de voorinaals heer - schende Kerk en den Staat , doch ook deze banden zijn geslaakt , daar de tegenwoordige regering in 1850 verklaarde de Hervormde Kerk los ie laten . Dit kerk - genootschap staat alzoo , tegenwoordig , volkomen ge - lijk met alle andere kerkgenootschappen binnen het rijk . Voor den Staat is dit — en zijn de overige kerkgenootschappen , niets anders dan zelfstandige ze - delijke ligchamen . Welke is de grond , waarop het Bestuur van ' s Rijks Domeinen aanspraak zou kunnen maken op den eigendom ? of maar op het bezit en beheer der goede - ren , van een of van meerderen dezer zedelijke lig - chamen ? Zoolang Kerk en Staat vereenigd waren en de bis - schoppelijke super - intendentie door den Staat werd uitgoefend over de Kerk , eigende de Staat zich de goederen der Kerk niet toe , maar eerbiedigde het souverein gezag , den oorsprong en bestemming der geestelijke goederen , en ijverde er voor , om die voor de Kerk te bewaren . En wanneer de hooge Overig - heid , voor de zorg van Kerk en Staat te gelijk belast , het noodig oordeelde , de goederen der Kerlc onder haar toezigt , endoor ambtenaren , door haar benoemd , te laten beheeren , dan vermengde zij die goederen niet met de Domeinen des lands , maar hield de eer - ste van de laatste zeer zorgvuldig afgezonderd , en duldde geenerlei vermenging . Nu daarentegen , nu de Staat ontslagen is van het verzorgen der kerkelijke belangen , nu eischt de Mi - nister van Financien overgifte van deze kerkelijke goederen aan het Bestuur van ' s Rijks Domeinen . Met welken grond kan zoodanige vordering nu worden goed gemaakt ? VYat is er geworden van de vele geestelijke goede - deren , in de 16e en 17e eeuwen , zoo zorgvuldig onder het beheer van geestelijke Rentmeesters gebragt en bewaard ? Zij zijn in het laatst der 18e eeuw Natio - naal verklaard , verkocht , voor de kerk verloren . Wat zou er van deze goederen worden , zoo zij aan het Domein - bestuur moesten worden overgegeven ? Volkomen hetzelfde ! want de Doraeingoederen moeten worden te gelden gemaakt , en de gelden , daardoor verkregen , besteed , tot aflossing van Nationale schuld . Om welke reden , zou de Hervormde kerk in Neder - land zich dat moeten getroosten ? In 1821 werd er zorg gedragen voor het geregelde beheer der kerkelijke fondsen in Gelderland , en door ' ' s Konings besluit van 23 Julij 1821 No . 13 een Re - glement vastgesteld op de administratie der kerkelijke fondsen en de kosten van de Eeredienst bij de Hervormde gemeenten in de provincie Gelderland . Daardoor zijn kerkvoogdijen in iedere gemeente , en boven die allen een Provinciaal Kollegie van toezigt in het leven ge - roepen . Indien de Patroon en Collator der geestelijke goederen te Rossum zijn beheer aan iemand zou moe - ten afstaan , dan zou het , naar de beginselen van dat Besluit en Reglement , die zorgvuldig zijn gehandhaafd , zelfs later nog versterkt , en nog heden geldende zijn , alleen aan een Kollegie van Kerkvoogden der Hervormde gemeente van Rossum kunnen geschieden . Op welken grond vordert dan nu de Minister van Financien , dat dit aan het Bestuur van ' s Rijks Do - meinen zal worden afgestaan ? De Synode der Hervormde kerk in Nederland is bezig voor het Bestuur van die kerk , en ook voor het beheer harer goederen , nieuwe verordeningen tot stand te brengen . In het voorleden jaar , werd aan de on - derscheidene kollegien van Kerkvoogden in Gelderland , eennieuw Reglement op het beheerder kerken-goede - ren , ter beoordeeliug toegezonden . De aanmerkingen , daarop door die kerkvoogdijen gemaakt , zijn door het Provinciaal Kollegie bijeenverzameld , en zullen weldra een onderwerp der beraadslagingen van de Synode uitmaken . Met welk regt treedt de Minister van Financien nu op , om die bemoeijing , vooreen gedeelte ten minsten vruchteloos te maken , door de hand te leggen , op een niet onaanzienlijk gedeelte van de goederen dier kerk ; en aan de Hervormde gemeente van Rossum bijna alles te ontnemen , wat zij bezit ? In 1849 huldigden de toenmalige Ministers van Binnenlandsche zaken en voor de zaken der Hervormde en andere Eerediensten geheel andere beginselen , en verzekerden , door hunne overeenkomst met den heer van Ilaeften gesloten , aan de Kerkelijke en Burgerlijke gemeenten van Ilaeften , hetgeen beiden regtmatig toe - komt , en in de bestaande omstandigheden , toen nog voor beiden kon worden gered . Onkundige en onbevoegde beoordeelaars verhieven daartegen hunne stemmen , en klaagden , niet dat den staat , maar dat der kerke daardoor was te kort gedaan . Het classikaal bestuur van Bommel leverde daarte - gen een protest in bij de Synode . Door haar besluit van 7 Julij 1850 stelde de synode die zaak in handen eener commissie uit haar midden gekozen , en be - staande uit de heeren H . E . Finke , B . te Gempt on ff . L . F . C . van Rappard . Deze commissie onderzocht de zaak met de meeste naauwgezetheid , bragt een omstandig verslag ter vergadering van 16 Julij 1850 uit , en adviseerde de Synode : ook overeenkomstig hel advies van de synodale commissie van den 27 Novem - ber 1849 , het protest van hot classikaal bestuur vati Bommel buiten gevolg te laten . Daartoe heeft de synode na rijpe overweging en langdurige beraadslaging , bijna eenstemmig besloten . De kerk was alzoo tevreden . Maar de minister van ÊHancicn , wat deed deze in 1849 ? Hij was lid van het toemalige horaogeene ministerie . Verzette hij zich tegen de handeling zijner arabtgenooten ? Neen ! Kwam hij later daartegen op ? Neen ! Heeft hij immer beweerd , dat door die overeenkomst s'Rijks regten zijn verkort ? Neen ! Van waar dan zijn tegenwoordige stelling , zijne in 1851 ingestelde vordering ? Welligt is de oorzaak van dezen betreurensvvaardi - gen eisch daarin te vinden , dat in 1851 en nog he - den in 1852 , in het , mede homogene , ministerie is gezeten een man , dié de raadsman was der Leidsche regering , welke op 3 Junij 1848 eenen geweldadigen aanval deed op het huiszittenhui » harer stad ; die in November 1849 die ongelukkige stad in rep en roer verliet ; die de thans voorgedragene armenwet ont - wierp ; en die contrasigneerde hot koninklijke besluit van 12 December 1851 beslissende , dat teregt is ge - nomen het besluit van Gedeputeerde Staten van ' Zuid - Holland van 23 September 1851 No . 4780 Ie . Afd ., waardoor zij hunne goedkeuring weigeren aan eene dading , tusschen eene commissie uit den Raad dier stad en eene commissie uit den breeden kerkenraad der Nederduitsche Hervormde gemeente van diezelfde stad , betreffende het huiszittenhuis , gesloten , en den 8 September 1851 , door den gemeente Raad van Leiden vastgesteld : — welk besluit eerst op herhaald rapport van dien minister is genomen . Men vergelijke hiermede de beschouwingen omtrent de besluiten van ƒƒ. H . Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en van Z . M . den Koning , waarbij de schikking omtrent het huiszittenhuis ie Leiden ts afgekeurd , door een lid van den kerkenraad aldaar dezer dagen uitgegeven bij II . R . de Breuk , te Leiden . STADS - . m ARRQlISSEIlEi^ïS-MEÜWrm . TIEL , den 7 April 1852 . Z . M . heeft benoemd tot griffier van het Kan - tongeregt te Wageningen , Mr . IF , J . B . Besier . Z . M . heeft goedgekeurd de door den gemeen - teraad van Heerewaarden gedane benoeming van denburgemeester Ch . M . A . Hiebendaal tot Secretaris . * Maarik,den4 April 1852 . Heden vierde de WelEerwaarde lieer P . J costing , den verjaardag van zijne 25jarige bediening als herder en leeraar der Hervormde gemeente alhier . Eene tot deze buitengewone en voor de gemeente zoo belangrijke omstandigheid betrekkelijk uitgespro - kene feestrede , welke door eene zeer talrijke ook van elders opgekomen schare en door onderscheiden heeren Predikanten uit den omtrek , met opgewektheid en belatvgstelling werd aangehoord , zette aan die pleg - tigheid eenen . passenden luister en waardigheid bij . In treffende bewoordingen schetste zijn WelEerw . de pligten en moeijelijkheden aan de hooge roeping van den Evangelie - dienaar verbonden , maar ook de vele genoeglijke en jc.ajige ondervindingen , welke de ver - vulling van de -[ iligten , voor den Bedienaar van Gods woord , zoo ruimschoots opleveren , en waarvan de waardige spreker , met een warm dankbaar hart , het hem ten deel gevallen hooge genot , vreugdevol er - kende ; terwijl ten slotte , ge[)aste m «< en tot het hart gehoudene aanspraken , — allen de strekking hebbende om christelijke liefdeen eensgezindheid onderling aan te kweeken en den band tusschen de gemeente en haren geestelijken herder nog naauwer vast te snoeren — evenzeer getuigden van des sprekers innige gehecht - heid aan zijne gemeente , als zij kennelijk op de hoor - ders een diep gemoedelijken indruk maakten . En hiermede werd eene plegtigheid besloten , die bij de inwoners dezer gemeente — gelukkig en tevreden in het bezit van eenen hun tlierbaren en door zijne deugden en beminnelijke hoedanigheden algonieeii ge - liefden en hooggeachten leeraar , — nog lange in ge - noeglijke en gezegende herinnering zal blijven . * Zalt-BomaMeJ , den 30 Maart 1852 . Heden avond , ten 7 uren , vergaderden in de herhalings - schüol voor jongens , HU . bestunrderen en commissa - rissen derzelve , met het doel , om het onderwijs in deze inrigting , dat met gezang begonnen en geëindigd werd , voor dezen winter , als naar gewoonte , eenig - zins plegtig en dooiinalig te besluiten . ïe dieneindu werden , na gedaan onderzoek , naar de gemaakte vorderingen der leeiiingen van iedere klasse in het bijzonder , zij , met boekgeschenken begiftigd , die zicli dezen winter steeds door vlijt en goed gedrag gun - stig onderscheiden hebben . MimiU NlEüWSTIJDIiöM . De laatste trein van Amsterdam , die Vrijdagavond ten II ure 17 min . te Rolteidam moest arri - veren , is eerst ca . ten 1 ure aangekomen . Naar menverneemt is dit oponthoud veroorzaakt dooreene berstin het jagtwiel van de locomotief de Komeet ; dit on - geluk had plaats nabij Veenenburg . Te Bergen stierf onlangs zekere heer //. Le - clercq , die onder andere zonderlinge uiterste wilsbe - schikkingen bepaalde , dat de e.vecuteurs in tegen - woordigheid van getuigen , de originele aoten van hetproces der graven van Hgmond en Boom , welke deerflater bezat , moesten verbranden . Hoe hij in hotbezit van deze stukken gekomen is , meldt nien nietmaar men hoopt , dat de regering zal zorgen , om dezebescheiden voor het staats-archief te behouden . Te Gent werd den 20 Haart een geheel bij - zondere regtspraak beslist . Eene moeder wilde detoestemming niet geven tot het huwelijk harer dochter.De vader , die er vóór was , haalde eene andere vrouwover , om bij de voltrekking , de plaats der moederte vervullen . Het huwelijk kwam onder deze omstan - digheden tot stand . Toen de ware toedragt ontdektwas , werden de vader , de bruidegom en de biiiid , de moeder van den eerste , de voorgewende moedervan de laatste , en de vier getuigen tot zes jaren P'e - vangenis en de proceskosten veroordeeld . De eenigeverontschuldiging der beklaagden bestond hierin , dat;zij niet geweten hadden , dat deze daad zoo straf - waardig was . Dezer dagen is te Praag zekere Dr . F . aan ver - .' gift gestorven , dat hij in het belang der loetenschaf ingenomen had . Hij had de gewoonte in tegenwoor - digheid van deskundigen aanzienlijke hoeveelhedenvan de sterkste vergiften in te nemen , nadat hij tevoren een tegengift ingenomen had . Deze proef on - dernam hij ook den 23 Maart jL , maar toen misluktezij , want hij stierf . De Tweede Kamer der Staten-Generaat heeft inde zitting van jl . donderdag het ontwerp van wet opde suiker aangenomen . Het heeft zoodanige wijzigin - gen ondergaan , dat het de algemeene goedkeurino - heeft verworven . De schatkist zal daardoor eene meer - dere opbrengst erlangen van ƒ 750,000 . Ten gevolge der aanneming van dat ontwerp en van de overige belastings-wetten , in vorige zittingen goedgekeurd is nu een equivalent verkregen voor het verlies , dat de schatkist zal lijden door de af - schaffing van den accijns op het geslagt , voor zoo veel de varkens en schapen aangaat . — Maar men verneemt , zijn van het departement van oorlog • de noodige orders uitgevaardigd , tot het oproepen der miliciens , om den 15 Mei in dienst te treden . De artillerie zal minstens drie maanden , de infanterie vier maanden en de kavallerie eenjaar in dienst blijven . ^ S^^aa^aSfl^a^Sfg Heden beviel voorspoedig van eeuen ZOON , CHARLOTTE AMELIE VA.N * LIDTH DÈ JEÜDE , geb . VAN ECK . TIEL , 5 April 1852 . * * * * *