Tekstweergave van TC_1852-04-28_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
'^^^""^
J^S
.
I
}.
17
.
9
.
Jaargang
.
WOEHSDAG
.
28
April
.
TIELSCHE
COUR
Bij
de
Uitgevers
dezes
is
gedrukt
en
verhry
haar
:
VERSLAG
van
den
TOESTAND
DER
GE
-
MEENTE
TIEL
,
over
1851/52
,
uitgebragt
door
BVRGEM
.
en
FFETU
.
in
de
Raadsvergadering
van
23
April
jl
.
PRIJS
25
CEPiTS
l)e
gemccntC'politie
.
Er
is
na
het
rigtig
beheer
der
geld
mi
cl
cl
alen
,
niets
■
waar
de
gemeenten
uieer
belang
|
bij
hebben
dan
het
daarstellen
en
het
uitvoeren
der
plaatselijke
ver
-
ordeningen
,
strekkende
tot
handhaving
der
openbare
orde
.
Die
verordeningen
moeten
uit
den
aard
der
zaak
veelomvattend
zijn
.
Van
haar
zijn
veelal
veilig
-
heid
,
gezondheid
,
zedelijkheid
,
handel
,
nijverheid
en
dus
welvaart
,
bloei
en
aanzien
der
gemeenten
af
lian
-
kelijk
,
en
het
laat
zich
daarom
gemakkelijk
begrijpen
,
dat
zij
,
zelfs
bij
de
meest
voortdurende
zorg
der
ge
-
meentebesturen
,
op
de
meeste
plaatsen
nog
uiterst
gebrekkig
zijn
,
en
dat
men
de
vijfjaren
,
door
de
■
gemeentewet
gegeven
,
tot
herziening
der
politie
-
ver-ordeningen
wel
zal
noodig
hebben
,
om
een
goed
in
alles
vüorzienend
geheeldaar
te
stellen
,
zoodat
het
on
-
verklaarbaar
is
,
dat
dit
gewigtig
werk
bijna
overal
tot
het
te
laat
zal
zijn
,
wordt
uitgesteld
,
of
alhtaus
niet
terstond
wordt
onderhanden
genomen
.
—
Het
is
te
vreezen
,
dat
men
tegen
den
tijd
,
dat
de
oude
ver
-
ordeningen
vervallen
zullen
,
met
spoed
eenige
nieuwe
zal
ontwerpen
,
en
alzoo
maatregelen
zal
voorstellen
,
die
wel
meer
in
overeenstemming
zullen
zijn
met
de
algemeene
voorschriften
,
maar
overigens
de
vervalle
-
nen
niet
zullen
overtreffen
,
zoodat
de
gemeentewet
-
n-ever
door
de
traagheid
der
gemeentebesturen
,
slechts
gedeeltelijk
zijn
doel
zal
hebben
getroffen
.
Indien
wij
ten
deze
misschien
wat
ver
vooruit
loepen
,
dat
'
het
dan
ter
waarschuwing
en
opwekking
zij
;
bijzonder
aangenaam
zoude
het
ons
zijn
,
als
de
ondervinding
raogt
leeren
,
dat
wij
ten
onregte
deze
vrees
gehad
en
geuit
hebben
.
Het
meerdere
zekerheid
kunnen
wij
echter
thans
otize
meening
raededeelen
,
dat
hoe
gebrekkig
in
onze
gemeente
de
bestaande
verordeningen
van
politie
ook
wezen
mogen
,
de
uitvoering
nog
gebrekkiger
is
.
Het
getal
politie-dienaren
is
vermeerderd
en
van
hunnen
ijver
is
veel
verbetering
te
wachten
,
vooral
omdat
het
grootere
personeel
thans
een
algemeen
toe
-
zigt
niet
meer
onmogelijk
maakt
,
daar
de
ondervin
-
ding
ook
hier
geleerd
heeft
,
dat
hij
,
die
het
onmoge
-
lijke
eischt
,
doorgaans
genoegzaam
niets
verkrijgt
;
'
maar
er
is
een
ander
bezwaar
,
dat
ons
van
deze
ver
-
betering
ook
nu
nog
geene
goede
vruchten
doet
ver
-
wachten
,
en
dat
is
,
de
twijfel
of
de
politie-dienaren
wel
bekend
zijn
met
de
politie-verordeniugen
,
welke
de
bestaande
wetten
en
reglementen
inhouden
.
Bij
de
verspreidheid
van
alle
politie-bepalingen
is
zulk
eene
kennis
bij
die
personen
niet
te
ver
-
onderstellen
,
en
kan
"
zij
van
hen
niet
gevorderd
wor
-
den
vóór
dat
men
dezelven
in
één
geheel
zal
vereenigd
hebben
.
Uit
al
hetgeen
wij
dagelijks
zien
en
waarnemen
,
moet
de
twijfel
aan
het
bestaan
van
deze
keunis
noodzakelijk
geboren
worden
.
Wij
bepalen
ons
heden
alleen
bij
de
maatregelen
,
ter
bevordering
van
gezondheid
en
voorkoming
van
onheilen
.
Vuiligheden
van
allen
aard
worden
gelegd
en
ge
-
worpen
op
de
straten
,
openbare
plaatsen
,
pleinen
,
wallen
en
wandelingen
binnen
en
buiten
de
stad
.
Geheele
mesthoopen
worden
overal
,
en
zelfs
in
de
kleinste
straten
neergelegd
en
verspreiden
onverdra
-
gelijke
en
schadelijke
stank
en
onreinheid
.
De
kade
schijnt
op
vele
plaatsen
als
aangewezen
te
zijn
tot
ncderwcrping
van
drek
,
en
een
zekere
stinkende
overdekte
aak
heeft
meestal
de
eerste
plaats
in
de
haven
.
In
de
stadsgoten
,
grachten
en
rioolen
vindt
men
ingeworpen
drek
,
krengen
en
vuilnis
.
Het
baldadig
gooijen
met
steenen
en
pinken
en
andere
harde
ligcha'raen
maakt
op
vele
plaatsen
het
gebruik
der
wandelingen
gevaarlijk
.
Het
wasschen
en
spoelen
van
goederen
op
straat
en
bij
de
stadspompen
kan
men
,
met
uitzondering
van
Zondag
,
bijna
altijd
zien
.
Op
vele
plaatsen
,
zelfs
waar
paarden
en
rijtuigen
moeten
voorbij
rijden
,
worden
goederen
op
touwen
en
stokken
te
luchten
of
te
droogen
gehangen
.
Het
brandende
pijpen
zonder
doppen
,
ontmoet
men
telkens
menschen
,
en
vuur
,
dat
vervoerd
wordt
,
bevindt
zich
meerendeels
in
ongedekte
testen
of
potten
.
Kippen
,
die
de
huizen
der
arbeidslieden
met
hen
bewonen
,
loopen
over
het
plantsoen
,
de
straten
en
de
wallen
.
.
j
-,
r
De
meest
drukke
straten
zijn
dag
en
nacht
dikwerf
gestremd
of
belemmerd
door
karren
,
wagens
of
soort
-
gelijke
dingen
,
en
de
uitstallingen
aan
de
poorten
zijn
meer
dan
gewoon
gevaarlijk
.
In
den
hooitijd
wordt
het
hooi
meest
ongekeurd
m
de
bergplaatsen
gebragt
.
Dikwerf
wordt
er
nog
,
hoewel
liiinder
dan
vroeger
,
aan
de
straten
geslagt
en
stroomt
het
bloed
door
de
'
goten
.
Dit
alles
,
en
zooveel
meer
dat
wij
verzwijgen
,
is
;
evenwel
en
teregt
ter
bewaring
van
gezondheid
en
'
veiligheid
bij
voorschriften
van
stedelijke
politie
ver
-
boden
.
aet
niet
trouw
naleven
van
dezelven
i
»
aan
gebrek
van
ijver
bij
de
policie-dienaren
aeker
niet
te
wijten
.
Het
toelaten
van
alle
deze
verkeerdheden
,
is
veeleer
toe
te
schrijven
aan
de
gewoonte
om
ze
ongestraft
te
zien
bedrijven
en
het
vergeten
of
niet
weten
,
dat
zij
bij
policie
-
reglementen
verboden
zijn
.
Ook
de
wetten
,
welke
voorschriften
van
po'icie
in
-
houden
worden
niet
voldoende
gehandhaafd
.
Hoewel
over
het
geheel
de
schooliokalen
genoegzaam
luchtig
,
ruim
en
gezond
zijn
,
zoo
bestaat
er
ook
ten
dien
ojizigto
reeds
te
lang
gedulde
en
hoogst
lakeiis
-
waardige
uitzondering
,
waartegen
de
school-commis
-
van
schoorsteenen
moet
bouwvallige
huizen
sie
en
policie
moest
waken
.
Op
het
bouwen
en
vegen
toezigt
worden
gehouden
.
Het
herstellen
van
gevaarlijke
,
kan
en
moet
worden
bevolen
.
Het
afsteken
van
vuurwerken
in
de
straten
wordt
niet
genoeg
tegen
gegaan
.
Het
toezigt
over
het
verkoopen
van
schadelijke
spij
-
zen
en
dranken
is
aan
de
policie
opgedragen
.
Wordt
daarop
,
vooral
ten
opzigte
ter
vischuiarkt
,
wel
altijd
voldoende
gelet
?
Kortom
,
wij
kunnen
hier
geen
overzigt
geven
van
al
hetgeen
wat
bij
policie-rcglement
en
wet
bevolen
of
verboden
is
;
doch
het
is
niet
te
ontkennen
,
dat
het
zeer
wenschelijk
zoude
zijn
,
dat
de
dienaren
van
policie
met
dat
alles
meer
bekend
werden
gemaakt
,
en
dat
dan
ook
de
over
hen
gestelde
ambtenaren
zorgdroegen
,
dat
zij
voor
eene
stipte
naleving
van
alle
voorgeschreven
maatregelen
van
politie
waakten
.
Zonder
dat
,
zullen
er
vele
wetten
en
verordenin
-
gen
vau
opsnbjre
orde
kunnen
bestaan
,
die
de
ge
-
meente-politie
ook
bij
talrijk
personeel
nimmer
goed
zal
doen
uitvoeren
,
en
het
is
beter
geene
wetten
te
hebben
dan
die
dagelijks
ongestraft
te
zien
verkrachten
.
Vergadering
van
den
Gemeente-Raad
op
Vrijdag
,
23
April
1852
.
Afwezig
de
heeren
van
Lidlh
de
Jeude
en
Roogen
-
dijk
van
Domselaar
.
De
notulen
der
vorige
vergadering
worden
gelezen
en
na
eenige
kleine
veranderingen
goedgekeurd
,
Üit
de
bus
wordt
getrokken
No
.
9
,
zijnde
dat
van
deu
heer
Dijckmeester
.
Het
voorzitterschap
wordt
waargenomen
door
den
heer
de
Roo
.
Door
de
heer
Dijckmeester
wordt
uit
naam
der
com
-
missie
over
de
haven
rapport
uitgebragt
,
en
een
tee
-
kening
en
plan
overgelegd
,
waarna
mat
algemeene
steramen
wordt
besloten
,
zoo
spoedig
mogelijk
over
te
gaan
,
om
dezelve
behoorlijk
te
doen
uitdiepen
,
en
deu
beueden
havendijk
te
doen
ophoogen
;
zullende
een
en
ander
bij
publieke
aanbesteding
plaats
hebben
,
en
een
rij
der
zich
aldaar
bevindende
booinen
verkocht
worden
,
terwijl
de
beide
andere
rijen
boomen
voor
-
loopig
zullen
blijven
staan
,
daar
deze
welligt
bij
ijsgang
nog
tot
veiligheid
kunnen
verstrekken
.
Ka
het
rapport
der
commissie
betrekkelijk
de
kosten
aan
eeu
uitvoeriger
plan
verbonden
,
gehoord
te
hebben
,
wordt
goedgevonden
hiervan
af
te
zien
,
oin
reden
de
fondsen
voor
deze
zaak
ter
beschikking
gesteld
geheel
ontoereikend
zouden
zijn
.
Wordt
voorgelezen
het
rapport
van
de
drie
beëedigde
deskundigen
,
welke
benoemd
zijn
,
om
den
grond
achter
het
gebouw
Bellevue
aan
den
heer
Caro
«
afgestaan
te
schatten
,
welke
waarde
door
hen
bepaald
wordt
op
ƒ
200
,
zoodat
de
jaarlijksche
thijns
of
erfpacht
be
-
rekend
tegen
5
ten
honderd
,
zal
bedragen
ƒ
10
,
terwijl
de
waarde
der
op
gemelden
grond
staande
boomen
begroot
wordt
op
ƒ
85
;
na
et'uige
woordenwisseling
wordt
goedgevonden
,
met
deze
taxatie
genoegen
te
nemen
;
en
hiervan
aan
deu
heer
Caro
»
kennis
te
geven
.
Vervolgens
wordt
door
den
voorzitter
namens
Burge
-
meester
en
Wethouders
aan
den
Raad
,
ingevolge
art
.
182
der
Gemeentewet
,
een
uitvoerig
verslag
gedaan
omtrent
den
toestand
en
staat
der
gemeente
;
wordt
goedgevonden
dit
stuk
gedurende
acht
dagen
voor
de
leden
ter
inzage
te
leggen
.
Daar
nu
dit
stuk
aan
de
meerderheid
der
vergadering
zeer
belangrijk
voorkomt
en
hetzelve
ook
mede
ingevolge
art
.
182
van
gemelde
Wet
voor
een
ieder
,
die
zulks
verlangt
,
hetzij
in
druk
,
hetzij
in
schrift
tegen
betaling
verkrijgbaar
gesteld
moet
worden
,
wordt
aan
Bargemeester
en
Wethouders
opgedragen
,
om
te
beproeven
of
een
der
heeren
Boek
-
drukkers
alhier
ook
genegen
zoude
zijn
dit
inderdaad
belangrijke
stuk
,
waarvan
de
verschillende
opgaven
daarin
voorkomende
,
door
den
Secretaris
en
een
der
beambten
der
Secretarie
met
zoo
veel
zorg
bijeeiigebragt
zijn
,
voor
hunne
rekening
in
druk
uittegeven
,
zijnde
de
Raad
dan
gaarne
genegen
,
om
zoo
noodig
den
uit
-
gever
eenige
tegemoetkoming
in
de
kosten
aan
deze
uitgave
verbonden
,
te
verstrekken
.
(
Hierboven
zal
men
zien
,
dat
dit
stuk
bij
de
uit
-
gevers
dezes
reeds
de
pers
heeft
verlaten
en
verkrijg
-
baar
is
).
Is
ingekomen
en
wordt
voorgelezen
een
rekwest
van
P
.
van
der
ffaal
en
A
.
Ebben
,
c
.
s
.
houdende
verzoek
,
om
de
belasting
op
de
zemelen
afgeschaft
te
hebben
,
bewerende
dat
dit
bijna
geene
voordeelen
aan
de
stad
oplevert
;
maar
een
ongerief
voor
hen
als
handelaren
veroorzaakt
;
gemeld
rekwest
wordt
gesteld
in
han
-
den
eener
commissie
,
bestaande
uit
de
heeren
Reuchlin
,
Rink
en
Taats
.
Daarna
wordt
de
openbare
vergadering
gesloten
.
STADS
-
m
mMimmmmmi
'^'^
TlEL
,
den
28sten
April
1852
.
—
Wij
vernemen
met
belangstelling
,
dat
de
Stede
-
lijke
Raad
uit
zijn
midden
eene
commissie
benoemdheeft
,
belast
met
het
concipiëren
van
een
adres
aande
II
"
Kamer
,
betreffende
de
voorgestelde
opheffingvan
de
Arrondissemenls-Regtbank
alhier
.
Dit
adres
,
hoewel
van
de
Regering
dezer
Stad
uitgaande
,
zaltevens
in
al
de
Gemeenten
van
dit
Arrondissementter
teekening
worden
aangeboden
.
Op
de
eerste
voorjaars-beestenmarkt
,
alhier
jl
.
Vrijdag
gehouden
,
waren
ruim
60
stuks
rundvee
aan
-
gevoerd
.
Er
is
betrekkelijk
veel
verkocht
en
goede
prijzen
besteed
,
—
Op
den
24
dezer
werd
da
gewone
jaarlijkschevergadering
der
alhier
gevestigde
Nederlandsche
Maat
-
schappij
van
Brandverzekering
gehouden
.
Uit
het
ge
-
detailleerde
verslag
omtrent
den
staat
en
de
hande
-
lingen
der
Maatschappij
,
over
1851
,
door
den
Direc
-
teur
uitgebragt
,
bleek
,
dat
deze
inrigting
steeds
zeerin
bloei
toeneemt
.
In
het
afgeloopen
jaar
werden
voorruim
3
()
Millioen
Gulden
nieuwe
posten
verzekerd
,
die
ƒ
135000
premie
opbragten
;
voor
brandschadewercl
ruim
ƒ
65000
betaald
en
nog
ƒ
32000
gereser
-
veerd
.
Aan
het
reserve-fonds
is
circa
ƒ
9000
toege
-
voegd
,
bedragende
hetzelve
als
nu
meer
dan/30000,terwijl
tot
eene
uifdeeling
van
vijftien
pCt
.
voor
divi
-
dend
aan
de
actie-houders
is
besloten
.
Eindelijk
werdde
aftredende
Commissaris
,
de
Heer
E
.
JF
.
van
Damvan
Isselt
herkozen
on
in
plaats
van
wijlen
den
heerMr
.
ff
.
A
.
van
Lidth
de
Jeude
is
tot
Commissaris
be
-
noemd
de
heer
Mr
.
fV
.
F
.
C
.
van
Lidth
de
Jeude
.
Bij
de
eerste
stemming
zijn
den
21
jl
.
tot
leden
'
der
Kamer
van
Koophandel
en
Fabrieken
alhier
ver
-
kozen
de
heeren
M
.
van
Wins
en
,
L
.
van
Andel
en
J
.
C
.
Post
.
Den
4
Hei
ek
.
zal
de
herstemming
plaats
hebben
ter
benoeming
van
nog
6
leden
uit
de
heeren
:
M
.
D
.
Houtzagers
,
C
.
H
.
Krusemann
,
D
.
F
.
Reuch
-
lin
,
C
.
L
.
Coster
van
Voorhout
,
A
.
Caron
,
A
.
Tila
-
nus
,
A
.
van
Dijk
,
D
.
J
.
de
Jongh
,
B
.
Stemlergh
Bosch
,
J
.
D
.
van
Dorp
,
IL
W
.
Bor
en
J
.
Kok
.
Van
deze
wenschen
de
heeren
Reuchlin
,
Tilanus
,
van
Dorp
,
de
Jongh
en
Slembergh
Bosch
bij
de
verkiezing
niet
in
aanmerking
te
komen
.
*
ZaU-B«mmcI
,
26
April
.
Het
is
een
droevig
ta
-
fereel
de
mare
te
schetsen
,
welke
de
dorpen
Herwij
-
nen
en
Orthen
,
op
den
23
dezer
,
troffen
.
De
too
-
neelen
van
jammer
en
armoede
,
schade
en
ongeluk
zijn
ondenkbaar
.
Door
eene
alles
verterende
vlam
,
die
bij
zekeren
van
Arendonk
,
door
het
bakken
van
brood
ontstaan
was
,
werden
,
aangevuurd
d()or
eenen
feilen
Oostenwind
bij
eene
groote
droogte
,
in
minder
dan
1
uur
tijds
,
17
woningen
,
door
24
huisgezinnen
bewoond
,
in
de
asch
gelegd
.
Niets
noemenswaardigs
is
daarbj
van
het
huisraad
aan
die
alles
vernielende
vlam
onttrokken
;
terwijl
daarenboven
meer
dan
1
last
tarwe
,
voor
eene
waarde
van
ruim
/
200
aan
oliezaad
en
34
stuks
vee
,
zoo
paarden
en
koeijen
,
als
kalveren
,
schapen
en
varkens
door
den
brand
ver
-
nield
zijn
:
zelfs
een
hond
,
aan
de
ketting
liggende
,
kwam
daarbij
mede
om
.
Nagenoeg
op
hetzelfde
uur
,
des
nademiddags
ten
3
ure
,
werd
de
gemeente
Orthen
bijna
geheel
door
de
vlam
verteerd
.
Die
brand
was
ook
zoo
woedend
,
dat
de
diligence-onderneming
van
Bommel
op
'
s
Bosch
,
verhinderd
werd
haren
togt
te
vervolo-en
,
en
alzoo
hier
terjstede
eerst
een
uur
later
aan
-
kwam
.
In
weinig
tijds
werden
13
huizen
door
den
brand'aangetast
,
lervvijl
een
kind
daarbij
omgekomen
en
een
zwaar
gewond
is
.
Aan
achteloosheid
eener
moeder
,
welke
hare
4
kinderen
in
hare
woning
ges
-
heel
zonder
loevoorzigt
gelaten
had
,
wordt
deze
tref
-
fende
ramp
toegeschreven
.
Zoowel
in
deze
gemeente
als
te
Herwijnen
waren
niet
alle
pauden
tegen
ibrand
-
schade
verzekerd
.
Het
is
intusscheu
te
betreuren
,
dat
men
,
door
al
zulke
voorbeelden
,
nog
niet
leere
meer
bedachtzaam
te
handelen
,
en
vooral
geene
kin
-
deren
,
die
zoo
zeer
leiding
eu
besturing
behoeven
,
aan
zich
zelven
over
te
laten
.
POSTERIJEHT
.
De
pelepenlieid
ter
veriending
van
brieven
en
paUelten
,
lal
door■ierar.derin
"
in
den
loop
der
posten
,
met
1
Mei
aanstaande
eenige
wij
-
ziging
ond°erKi.an
,
en
de
laatste
ligting
der
bus
aan
het
postkantourte
Ti
el
,
plaats
hebben
:
„
,
,
,^
•
sMorgons
ten
half
acht
ure
,
per
Stoomboot
en
s
Morgens
ten
half
negen
ure
per
'
postbode
.
TOor
Bommel
,
Grorincbem
en
verder
voor
Noord
-
Brabant
,
België
,
Frankrijk
,
enz
.
'
s
Mortons
Hen
half
acht
ure
voor
Buren
,
Geld»rmalsen
,
Beest
,
Beusióhenf
,
Wamel
,
Druten
en
op
die
route
gelegene
plaatsen
,
per
postbode
.
_
„
,„„,)„
•
sJHorgens
ten
negen
ure
voor
Amerongen
en
verder
alle
aan
de
spoorwegen
gelegene
pUalsen
,
alsmede
Overijs.el
,
Drenthe
,
Ynesland
,
Groningen
,
eni
.
per
2e
spoortrein
.
'
sNamiddags
ten
twee
uren
voor
Nijmegen
per
Stoomboot
.
'
s
Namiddags
kwartier
voor
drieën
voor
alle
plaatsen
,
naar
Noord
-
en
Zuid-Nederland
,
Dullschland
,
België
,
Frankrijk
eni
.
eni
.
^
vertent'is
dagelijks
vóór
,,?/•
„
r.n
gelegenheid
ter
verTendi-ng
van
brieven
per
postbodens
naar
Zoelen
Wadenoijen
,
Est
,
JEehleld
.
IJ«ndoorn,Dodewaard
,
Lienden
,
Dreumel
,
Maasbommel
en
Alphen
.
De
aanpeteekende
alsmede
de
met
geld
gefrankeerde
brieven
worden
aangenomen
tot
twaalf
uren
,
de
franco
br.even
mr
^
postzegels
kunnen
even
als
de
gewone
brieven
ia
de
bus
bezorgd
worden
.
De
Directeur
van
het
Postkantoor
ie
Tiel
,
}.
YAN
GALEN
.