Tekstweergave van TC_1853-01-19_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
m « p ). 3 . 10 . Jaargang . TIELSCHE COURANT ■\. f Dit blad wordt eiken Woensdag morgen tij de Stads-Drulckers Gebrs . campagne , te Tiel , uitgegeven . De prijs van hetzelve 9 voor dvie maanden tinnen de stad ƒ 0,00 en / 0,60 franco door het geheele Kijk . Men abonneert ziet te JFagentKr/enhij W . J . ïiBOUT ; te Zalt-Bommel tij K . VAN^BER PoiL , alsmede elders bij alle Postdirect . en Boekt . WOENSDAG , 19 Januarij . De prijs der A D V E R T E N T I E N is van EEN *.; tot ^ ES Ëegels 60 Cents , en voor iederen Regel daartoveu 10 Ce^ts ; iet'zegel "- ' regt van 35 Cents voor iedere plaatsing , is niet da^onjlpï têgre - - - pen . JBrieneti franco . » v . I y van den Gemeente-Raad deier Stad , heden Namid - dag ten 12J ure . VOI.KS-VOORLEZING op het Beursgebouw . Heden avond ten zeven ure . \, Afstand Tan gcmceute-gronil tot daarsteN ling eeuer Fabriek . ' Het is algemeen bekend , dat vier onzer inge - ! zetenen , als directeuren van eene naamlooze maat - 1 schappij , van den Gemeenteraad hebben gevraagd den afstand van een door hen aangewezen belang - }..,, sgk deel van den gemeente-grond , grenzende aan de stadsgracht , buiten de voormalige Westlui - densche poort , zooals dat terrein thans is uitge - bakend , en dat wel om daar op te rigten eene fabriek van meèverw ( garancine ). i . Evenzeer bekend is het , dat de Gemeenteraad ' k ,., eene commissie \ ai haar midden heeft benoemd , I'll om het verlangde terrein op te nemen en over - eenkomstig hare bevinding , op het verzoek te rap - porteren . Zonder nu dat rapport of de beslissing van den Eaad vooruit te willen loopen , schijnt het ons echter niet ongepast toe om deze niet onbelang - rijke zaak thans eens het onderwerp onzer be - schouwingen te maken , en tegen het verzoek , zooals het gedaan is , in het belang der gemeen - de , eenige bedenkingen te opperen . Wij zullen dit doen met ter zijdestelling van al datgene , wat zou kunnen geacht worden van meer personelen aard te zijn , en alleen de bezwa - ren vermelden , waarmede eene toestemming van ■\ dit verzoek het algemeen belang zoude bedreigen . \, Vooraf moeten - wij doen opmerken , dat wij niet t(i(t hen behooren , die in de daarstelling eener fa - briek , als een noodzakelijk gevolg , zien vermeerde - rirg van welvaart voor de gemeente , waar zij |\\\ op.^erigt wordt , daar dit alleen het geval is bij eene fabriek , die zoo bloeit , dat zij dagelijks meerdere uitbreiding vordert ; wanneer zij daaren - tegen vervalt of zelfs maar niet me^r vooruitgaat , zoodat zij de arbeiders , die er door in de gemeen - kte gelokt worden , voor het geheele gezin geen ' Van de thans hier op te rigten fabriek kan men ten dezen opzigte niets zeggen , dan dat ook zij vreemde deskundige fabriekwerkers van elders zal moeten laten komen . Zal overigens de onderne - ming slagen of zal zij mislukken ? De tijd zal hel Ij leeren . Wij wenschen er het beste van ; maar de \ zaak is niet zoo zeker , dat het thans reeds inliet elang der gemeente zoude zijn , ora groote con - tesien daarvoor te doen , terwijl , al ware dit het Ival , er bezwaren tegen het verzoek bestaan , die Kv .,\ jn niet over het hoofd mag zien . Het eerste bezwaar , dat wij er tegen hebben , / i , dat het niet genoeg bekend is , met welke//schade , gevaar en hinder zulk eene fabriek het pu - bliek bedreigt , wanneer zij zoo dadelijk aan de ' stad geplaatst wordt als de ondernemers dit vragen . Dit diende de Raad eerst wel te onderzoeken , \ alvorens hij het verzoek mogt willen toestaan . I Nog kort geleden las men in ééne week meer - malen in de dagbladen , dat op verschillende plaat - sen in dergelijke fabrieken brand ontstaan is . Des - kundigen beweeren , dat zij wel niet altijd , maar I toch bij eene der voornaamste bewerkingen der meekrap eenen ondragelijken stank verspreidt . Men zegt , dat in de fabriek eene groote hoeveel - heid vitriool benoodigd is , zoodat van deze gevaarlijke jStof altijd eene groote voorraad voorhanden moet zijn - Dit alles en nog veel meer , dat wij nu niet vermelden , maakt dat de nabijheid van zulk eene fabriek voor de ingezetenen niet te verkiezen is . Nu zegge men niet dat het koninklijk besluit van 31 Januarij 1824 aan de Gedeputeerde Sta - ten heeft opgedragen om over dit bezwaar te be - slissen , en de gemeenteraad zich daarmede dus nu niet behoeft bezig te houden ; want dan dwaalt men zeer . Indien de ondernemers eigenaren waren van den grond , dien zij willen innemen , dan was dit bewe - ren juist , maar thans , nu de gemeente eigenaar van den grond is , welke gevraagd wordt , moet de raad eerst onderzoeken of het doel , waarmede die afstand zoude geschieden , ook nadeelig zoude kunnen zijn voor de gemeente , en wanneer dat het geval mogt blijken te kunnen zijn , dan is het hem niet geoorloofd om over de gemeente - eigendommen tot zulk een einde te beschikken . Een tweede bezwaar tegen het afstaan van den gevraagden grond voor eene fabriek , vinden wij daarin dat het in strijd is met het plan van uit - breiding en verfraaijing der stad , hetgeen een der hoofdoorzaken is geweest van het wegbreken der Westluidensche poort . Wanneer eenmaal die fabriek daar geplaatst is , dan zal voorzeker niemand het meer verkieselijk achten om in de nabijheid daarvan eene woning te zetten , zoo dat met de toestemming van het nu gedaan verzoek , alle hoop op het bouwen van goede woningen van die zijde in de stad , welke de meest , zoo niet de eenige geschikte daartoe is , komt te vervallen . Al wat men zich daarvanJiad voorgesteld zal dan worden opgelost in een ge - bouw , dat al wordt het nog zoo fraai daargesteld , weldra in het lot van alle stoomfabrijken deelen zal , en door zijn zwart , in stinkenden rook en damp gehuld uiterlijk , geen sieraad zal zijn voor de stad , maar bij het binnenkomen van die zijde , wat het schoon betreft , de afgebroken poort zeker zal doen terug wenschen . Wanneer men zich zelven dus slechts eenigzins gelijk wil blijven,-kan dit verzoek zoo niet wor - den toegestaan . Nog een bezwaar tegen dat verzoek schijnt ons daarin gelegen te zijn , dat de gemeente aan bij - zondere personen zoude afstaan hetgeen zij zelve zeer nuttig kan gebruiken , ja in de daad noodig heeft . De stad Tiel heeft gebrek aan pleinen . Niet alleen bij de jaarmarkt , maar ook bij elke week - markt ondervindt men dit . — Niet ruime straten moeten altijd gebezigd worden tot uitstalling van goederen , vooral van kool en andere groenten , hetgeen tot groot ongerief van vele ingezetenen , onzindelijkheid en belemmering van doorgang ver - oorzaakt . Onder een vroeger bestuur is de beestenmarkt buiten de stad gebragt , maar nog neemt de var - kensmarkt een van de beste pleinen van de stad , voor een groot deel in ; indien men nu deze laat - ste markt ook verlegde buiten de stad , op de plaats waar thans het daarstellen der fabriek gevraagd wordt , en daar de middelste rij boomen weg deed , dan zoude men de beide marktpleinen in de stad kunnen gebruiken voor groen - en botermarkten , zoodat de straten daartoe niet meer zoude behoe - ven te worden gebezigd , waardoor aan de meeste bewoners der gemeente en aan de bezoekers der markten eene groote dienst zoude bewezen wor - den , en dus zeer zoude gehandeld worden in het belang der gemeente , daargelaten het gemak en voordeel dat zulk eene verandering der markt - inrigting , bij gelegenheid der kermis zoude op - leveren . Men mag ook niet uit het oog verliezen dat de stad den gevraagd wordenden grond bezit als weg en als openbare wandeling , zoodat die niet vervreemd of in pacht gegeven mag worden , dan nadat de raad hem bij besluit verklaard heeft niet meer ter openbare dienst bestemd te zijn . De Memorie van Toelichtijig der Gemeente-wet leert op deze wetsbepaling , dat zulk een besluit niet willekeurig mag worden genomen , maar al - leen in de gevallen , wanneer soms het belang der gemeente , en bij gevolg dat der ingezetenen , vordert dat de zaak van natuur verandere en pri - vaat eigendom worde . Een gemeente belang vordert dit hier niet , in tegendeel blijkt , zoo als wij hebben aangetoond , dat het verlangen van de verzoekers in strijd is met het belang van het algemeen ; zoodat het wil - lekeur zoude moge genoemd worden , indien de Raad daarvoor zulk een besluit nam . Niettegenstaande alle deze bezwaren , waarvan eenigen in meerdere of mindere mate altijd blijven bestaan , zouden wij daarom toch niet willen dat het verzoek tot afstand van gemeentegrond om de bedoelde fabriek op te rigten , geheel werd afge - slagen . Integendeel achten wij het altijd pligt om industrie en onderneminggeest zooveel mogelijk te bevorderen , en daartoe alle geoorloofde en bil - lijke inschikkelijkheid te bezigen , maar een be - stuurder moet zich nooit laten verblinden en noch om eenigen te beheven of te helpen , noch zelfs om eigen voordeel in het verschiet , uit het oog veidiezen , dat te waken voor het welzijn der ge - meente , aan hem in de eerste plaats is opgedragen . Daarom geve men wat in billijkheid gegeven mag worden . Men beweert dat de fabriek moet staan in de nabijheid der rivier ; er zijn er echter in an - dere plaatsen die goede zaken maken , zonder zulk eenen stand te hebben , maar ook dat kan worden toegestaan , mits meer verwijderd van da stad , waartoe overvloedige gelegenheid is . De ondernemers vragen de nu bedoelde plaats , omdat de grond , daar oude weg zijnde , zeer vast is en zij dus met minder kosten de fundamenten van het gebouw kunnen daarstellen . Zij vragen het beste en denken alleen aan zichzelven ; de Raad zal dit opmerkende , indachtio - blijven op het belang der gemeente , en wanneerhij dat doet , dan zal hij , even als ieder onpar - tijdige , van oordeel zijn , dat het afstaan van dengrond reeds eene gunst is : dat het nuttig is datdie gunst worde verleend ; dat het echter raad - zaam is dat de af te stane grond niet te kort bijde stad zij gelegen , en dat de concessionarissengenoeg bevoordeeld zijn , wanneer zij in staatworden gesteld om de fabriek op te rigten op dengemeentegrond , zoodat zij , wanneer zij dat ver - krijgen , zich de meerdere kosten van het leggender fundamenten in minder vasten , dan den be - geerden grond , zeer goed kunnen getroosten , ende verzoekers zelven behooren overtuigd te zijn , dat aan hen alleen , met uitsluiting van alle an - deren , niet alles kan worden toegestaan wat zij'verlangen , vooral wanneer hun belang in strijd ismet dat van het algemeen . X ,. ST ADS - EPi ARRQNDISSEMEiïïS-NIEÜWS , El . TIEL , den 19 Januarij 1853 , Op de inteekenlijst , dezer dagen in deze stadgecirculeerd hebbende ten behoeve van de nagelatenobetrekkingen der verongelukte zeelieden te llelJevoet - . sluis is ingeschreven voor een bedrag van ƒ 65 . Wij vernemen dat de voorlezing op de feestvie - ring van hel ïielsoh Depart , der Maatschappij tot Nutvan ' t Algemeen op den 24 e . k . zal gehouden wordendoor ür . N . B . Donkersloot . De Afdeeling Tiel van de ( ieldersche Maatschappijvan landbouw hield eergisteren avond in het Beurs - gebouw eene vergadering . De rekening on verantwoor - ding over het afgeh)open , en de begrooting voor hetvolgende dienstjaar werden goedgekeurd . De aftredende vice - president Mr . J . Viruly van Furen werd bij acla - matio herkozen . Vervolgens werd een groot gelal nieuweleden voorgesteld en aangenomen . Aan de leden werdeen inteekenlijst ter teekening gepresenteerd voor gel - delijke bijdragen voor de te houden tentoonstelling . Tenslotte werd bepaald , dat de eerstvolgende vergaderingzal worden gehouden in de maand April ( do dag naderte bepalen ) ten huize van den heer J . C . van Limbeek te Geldermalsen . Zoo men wel onderrigt is , beslaat er plan datalhier in de aanstaande week in den stads - schouwburg,een voorstelling zal gegeven worden , door het gezel - schap van de lloogduitsche opéra uit ' s üage . ALGEMEEl lEÜWSÏlJDIi^Gl ^ — Voor eenigen tijd werd een welgestelde oudevrijer te St . Omer gevaarlijk ziek , eu dadelijk kwataeene groote schaar neven en nichten opdagen , ommet zeer veel belangstelling naar zijne gezondheidonderzoek Ie doen . Hij gaf echter koel weg te ken - ; nen , dat hij voor alles rust wilde genieten , en dathij ieder onterven zoude , die hem met zijne bezoe - ; ken lastig viel ; De geheele neven - en nichtenschaarverdween , maar liet toch ijverig vragen naar denslaat der gezondheid van hunnen oom . Zijn toestand verergerde met den dag , maar geeu verwante kwam meer opdagen , om hem te bezoeken , met uitzondering van eene nicht , Josephine ge - naamd , welke er op aandrong om hem bij zijne on - gesteldheid te verplegen . « Als gij er op staat hier te blijven ," gaf de zieke te kennen , « zal ik u geheel onterven ." Zij gaf ten antwoord ; » dat kunt gij doen , oom , maar gij zijt te ziek , dan dat een vreemde u \\ 1