Tekstweergave van TC_1854-01-26_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
li Jaargang , k \ 8 . ] •- i-^'r^i^.;^^=^:^s *^ I - II de Dor en en ele °'. 1 ur es - d VAN y -* U-J i - DONDERDAU ; Dit blüd wordt elkew Woensdag - en ZatiirdaiJ-avond bij den Stads - Urukkcr C . A . CAMPAGNE , to Tiel uitgegeven . T)e prijs van lietzelve is voor drie maanden binnen do stad ƒ 1,00 en yi,20 franco door het gcbecle Kijk . Men kan echter de Wocns - '■ dagsche of Zaturdagsehe Courant afzonderlijk bekomen tegen de helft van den Abonnementsprijs . Men abonneert zich . te IFa - geningen bij W . J . Tibout ; te Zalt-JSommel bij J . H JJame.v , alsmede elders bij de Postdirect . en Boekh . HE COURANT DEN 26 Januarij . Vte prijs der A n V E E T E N T I E N is van EEN ' tot ZES Re - gel 60 Cents , en voor icderen Kegel daarboven 10 Cents ; het zcgelregt van 35 Cents voor iedere plaatsing , is niet daaronder begrepen . Srieven franco . Alle ADVERTENTIEN moeten op dou dag der uitgav » vóór des namiddags 4 ure worden beiorgd . es alle zijne krachten zal besteed hebben , maar wee hem ! die zich verwaardigt hiermede roeke - loos den spot drijven . kunnen verantwoorden , die '■ deze heillooze bron hun gewoon is op te leveren ? Eene beschouwing van de gevolgen der kermis zal hierop het ant - woord zijn . Over de zedelijke gevolgen van het kermishou - den willen wij hier geenszins spreken . Als men slechts eenmaal gezien heeft die losbandige en zinnelooze gedragingen van een troep kermisgas - ten , die den stillen burger hoe langer zoo meer een walg In het oog zijn ; dat nachtelijk rumoer en die verregaanden uitspattingen , die alle gevoel van betamelijkheid met voeten treden , die onmatigheid , zweigerij en onkuischheid , die de eeuw van be - schaving in het aangezigt uitlagchen , die uitgela - tenheid en verkwisting , die brooddronkenheid en brasserij , die zoo roekeloos met de zure verdiensten en met de stille welvoegelijkheid den spot drijven , die gladde baan der verleiding , waarop zoo ge - stadig en zoo roekeloos gestruikeld wordt , — dan behoeft men geene nadere betoogen voor den on - dergang van alle eerbaarheid en kieschheid , die , in de hitte van het oogenblik , dQor eeneij don - keren nacht en de bedwelming van geestrijke dranken bedekt , door de volgende morgenzon naakt en ongemaskerd en in al zijne afgrijselijkheid wordt beschenen . En konde men de tranen eens tellen , die de arme moeder schreit , als de zatte echt - genoot , beroofd van hoofd en fortuin , het ver - waarloosde lijf naar de schrale bakermat sleept , of de havolooze dochter , door in den roes der zinnelijkheid de pligt jegens haren meester te vergeten , de armzalige uitgebreidheid van gebrek des huisgezins komt vermeerderen , — schaanite en schande zouden hem de wangen kleuren , die nog langer voedsel aan dit rampzalig misbruik wilde ireven . Terwijl wij dit punt echter aan de waali zaamheid van onze erkende zedemeesters oveilaten , verheffen wij onze stem tegen de nadeelige ge - volo-en , die de zoogenaamde kermisvreugd voor de gezondheid oplevert , en wel het meest in een tijd , dat de verschrikkelijkste aller ziekten onze haardsteden teistert . Daar , waar uitspattingen naar ligchaam en geest aan de orde van den dag zijn , woekert de cholera snel en onverbiddelijk voort , en steeds hpopeh zich de slagtoffers op , als nachtelijke vermaken en zweigerij zijn vooraf - gegaan . Het is dus eene eerste pligt van allen , die met bestuur over eenige plaats belast zijn , iedere gelegenheid af te snijden , waarbij zich het volk aan dergelijke onverantwoordelijke uitspattin - o-en kan overgeven . Toen de cholera ons voor de eerste maal bezocht , was het schier een algemeene maatregel , dat , men de kermissen opschortte , en zouden wij nu in dit krachtig voorbehoedmiddel ten achteren blijven , nu andermaal eene noodlot - tio'e oorzaak , dezen geessel over onze landen zweept ? Moet eerst de bevolking gedecimeerd worden , voordat men hare gezondheid tegen den schade - lijksten aller prikkels vrijwaart ? Is het niet ge - noeg , dat er dagelijks honderden ten grave ge - sleept worden , die hunne onmatigheid met den dood moesten boeten ? Zal men geen gehoor verleenen aan den wehneenenden raad van de kunst , die de gezondheid van het volk tracht te behouden , en het tegen de hagchelijkste aller ziekte trachten te beschermen ? Wij bidden het u , bestuurderen van plaatsen en gemeenten , waar het oude gebruik M'eldra het jaarlijksche feest der kermis zal doen terugkeeren , treedt niet in het voetspoer van veler uwer ambt - genooten die den raad der geneeskundigen ver - achteden , en liever de kermis wilden behouden , dan wisse offers voor het graf te sparen . De zucht des volks kan geen reden zijn tot zwakheid der regeerders , en , hoe ook voor het oogenblik een wijze maatregel moge miskend wor - den , later zullen dankbaarheid en erkenning van de waarheid er het loon van zijn . Quo sane POPULUS NUMEKABILIS , ÜT POTE PARVUS ." Wel hem , die aan het betrachten van deze kostbare STADS - m ABROIISSEMENTS-MEÜWS , MZ - TIEL , Woensdag Avond den 25 Januarij 1834 . — Jl . Maandag avond werd alhier wederom de eerste der vo Iks vo o rlezingen voor dezen winter gehouden . Als spreker trad op de heer S . Moll , die na eerst de aanwezigen in eene zeer gepaste inleiding met de intrede van het nieuwe jaar te hebben geluk gewenscht , eene voor - lezing hield over '* menseken bedemming tot doorgaande loerkzaamheid , en over den voorspoed en de gelukzaligheid die aan een werkzaam leven verbonden zijn . Deze voor - lezing , waarin de zucht tot lediggang en het klagen over zwaren arbeid vooral bestreden werd , vloeide over van wijze lessen en heilzame raadgevingen en maakte op de vergadering eenen diepen indruk . Niet minder was dit het geval , toen de spreker als bijdrage eene juiste ver - klaring gaf van het bekende spreekwoord : sclioeiimaher , blijf bij uw leest 1 als alleen doelende op het op veroordeelenden toon spreken over dingen waarvan men geen verstand heeft ; niet op het slaafs volgen van den ouden slenter in zijn vak , waarbij de luit tot onderzoek van an - dere kundigheden des gemeenen levens wordt afgesneden . Spreker helderde het door een geschiedkundig voorbeeld op , hoe vaak menschen uit den laagsten stand ,] door eigen aanleg en genie tot hooge staatsambten zijn geklomme.i en die met eere vervulden . Met bij^onder genoegen werden beide toespraken aange - hoord en wij houden ons ten volle overtuigd , dat de aan - wezige schare , nuttig gesticht , de vergadering verlaten heeft . ■— Heden morgen omstreeks 10 uren kondigde het gebulder van het kanon aan , dat het ijs in de rivier zich op nieuw in beweging had gezet . Hetzelve is toen zeer snel door gedreven , zoodat de vrees voor doorbraak en overstrooming thans verdwenen is . De overtogt heeft thans weder geregeld plaats , en het water blijft vallende . Z . M . heeft de beroeping van E . J . W . Koch , totpredikant te Oyen en Megen goedgekeurd . De collecte gisteren alhier gehouden ten behoeveder Israëlitische armen heeft opgebragt ƒ 78,75 . De liedertafel Minerva en de dames - zangvereeni-ging Euterpe te Zalt-Bommel , hebben ten voordeele deralgemeene armen , een concert gegeven , dat zuiver heeftopgebragt/i4i5 . ALGEMEENE MEÜWSTIJDIN6EN . — Onlangs maakte de politie te Karlsruhe eene ver - overing , waarmede het publiek zich zeer vrolijk maakte . Men wete dan , dat in genoemde stad , benevens een R . Catholiéke // jongelings-vereeniging ", ook eene K . Ca - tholieke // vrouwen - vereeniging " bestaat , en tot deze be - hooren verscheidene dienstmeisjes . Nu gebeurde het in den jongsten tijd , dat die meisjes , bij het doen van bood - schappen , niet slechts lang uitbleven — want dat is eene erfzonde onder het dienstmeisjes-geslacht — maar zich zeer lang lieten wachten , zoodat zij voor den huisselijken krijgsraad werden gekregen . Zij wisten echter op de vraag : hoe zij zoo verschrikkelijk lang onder weg waren ? zeer goed te antwoorden , en wel door den klagenden uitroep : " de E . Catholiéke godsdienst is in gevaar !" Maar het «; aaro /« op die vra:ig . zeiden de dienstmeisjes niet . Dit wekte achterdocht en nieuwsgierigheid , en de respectieve echt - genooten ontvingen het huismoederlijk bevel , om die zaak eens tër dege te onderzoeken . Het resultaat daarvan was de ontdekking , dat het godsdienstige dienstmeisjes-corps een adres aan den Prins-Regent , ter zake van het yetcAiZ LusscTien Kerlc en Staat I Zij riepen Zijner Iloogheids be - scherming in over de E . Catholiéke Godsdienst ! De politie stak het adres in den zak en lachte de ijverige Catholiéke , maar voor hunne gebiedsters te lang op weg blijvende dienstmeisjes uit . De politie-lach hinderde haar ' t meest . Zij waren liever een dag in de gevangenis gebragt . Bij besluit van 33 Januarij jl . , No . 61 , heeftZijne Majesteit ' goedgevonden met ingang van denIsten dezer ,' tot rijks-archivaris , in plaats van wijlen jhr.Mr . J . C.de Jonge , te benoemen den heer E . C . Bak - huizen van den Brink , doctor in de letteren . Donderdag den 19 dezer is de diligence tusschea ( Daar tegenwoordig ' in yerschillehde gemeenten van ons vaderland , bij de gemeentebesturen , de vraag behandeld wordt of de kermissen , al dan niet behouden zullen worden , vooral met oog op de nog steeds heerschende ; ziekte , de cholera , heb - ben wij , het niet ondienstig geacht , in dit blad een artikel over te nemen uit de Geneeskundige Courant , hetwelk over genoemd onderwerp handelt . Hoewel gezegd artikel van vroegere dagteekening is , geloo - ven wij , dat het nog genoeg waarheden bevat , om door hen , die over gezegde zaak te beshssen hebben , ter harte te worden genomen .) . . Vf.i , 4,si ! Kevinissen . Er is welligt geen enkel overoud gebruik , dat zich zoozeer door alle tijden , en lotwisselingen van landen en volken , tot op het oogenblik heeft voortgesleept en staande gehouden , dan de ge - woonte om , op zekere dagen van het jaar , ker - mis te vieren . Keeds lang toch.was dit gebruik , dat oorspronkelijk bestemd was om kooplieden in allerhande artikelen te zamen te brengen , en de bewoners van die , plaats en de omstreken in de gelegenheid te stellen zich van allerhande be - noodigdheden te voorzien , door het oprigten van blijvende winkels , door de algemeene uitbreiding der industrie , en door het gemakkelijker verkeer ,, overbodig geworden ^ en dien ten gevolge van zijne eigenlijke bestemming ontaard , om alleen voor uitspanningen en vermakelijkheden plaats te ma - ken . Reeds lang was de circulatie van geld en handelsartikelen niet meer aan die bepaalde dagen verbonden , maar breidde deze zich alle dagen al meer enmeer uit , om overal en altijd hare bronnen naar heinde en verre te doen vloeijen , •—■ en toch ziet men jaarlijks die drukte , dat gejoel en die bedrijvigheid terugkeeren , alsof er de zegen en de welvaart van de betrokkene plaats onafschei - delijk aan verbonden v/as . Wat is hiervan de oorzaak ? Welke gevolgen leveren de , kermisseii op ? Moeten zij nog langer worden in stand gehouden ? Ziedaar drie vragen , aan welker beantwoording wij eenige regels wen - schen te wijden . De oorzaak van den voortduur der kermissen moet voornamelijk gezocht worden in de gehechtheid aan een aloud gebruik , in de voordeden , die zij voor de plaatselijke besturen afwerpen , en , in . den tegenzin van het volk , om deze dagen van uitspatting , wij - willen zeggen uit - spanning , te laten varen . Daargelaten nu de groote jaarkermissen van . Leipzig , Frankfort , Brunswijk , Alexandria , Lyon , Beaucaire , Por - tobello en anderen , waar deze instellingen eene groote handelsbeteekenis hebben , zijn de eerste en laatste der oorzaken , bij eene verstandige lei - ding en het iiwtellen van meer gepaste volksver - maken , gemakkelijk uit den weg . te ruimen ; ter - wijl de tweede oorzaak reeds dan van zelf moet vervallen , als de plaatselijke regeringen de voor - en nadeelen wegen , die hieraan voor de onder - scheidene inwoners verbonden zijn . Wel stroonjt , er , van inwoners en vreemdelingen , eene groote massa gelds naar de kermishoudende plaats , maar gaat dit over in de beurzen van handelaren en industrieëlen ? Neen ; want dezen hebben hun dagelijksch debiet , en zouden , veeleer door de vreemde kramers benadeeld worden , indien ook dezen hun , bedrijf niet dagelijks zagen vervallen en te niet gaan . De eenige winsttrekkers der - halve , die er op de kermis overblijven , zijn de schatkist ( door de patenten der kramers ) , het plaatselijk bestuur ( wegens het verhuren der plaat - sen voor kramen en tenten ), de logementen , kroegen , hansworsten - spellen , bordeelen , wafel - kramen enz . , enz . — En nu vragen wij in ge - moede , of dit onzalig winstbejag nog langer de oorzaak mag zijn van het voeden eener gewoonte , die door ieder denkbeeld van orde en betamelijk - heid zoo zeer gewraakt wordt ? Of de plaatse - lijke besturen en de schatkist ooit de winsten I