Tekstweergave van TC_1860-01-01_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
No . 1 . ^^^^ J '-' lïde Jaargtóig . 1860 . lELSCHE COUR ANT VAN Zondag , Dit Blad wordt eiken Woensdag - en Zaturdag-avond bij den ' Stads-Drukker C . A . CAMPAGNE ,, ce KV ? uitgegeven . De ' prtis vafl hetzelve is , voor drie maanden I)innen de stad / i.UI ) ten/l 20 franco door hèt gehcele Kijk . Men kan echter de Woens - j'dagsche of Zaturdagsche Coiiraüt afzÓDaèrlflfc'bekomen tegen de ' helft van den Aljonnementsprijsi - : i;j #'' ' « gv-t ■; . t • DEN 1 iaii uuary . De prijs der regels 60 Cents het zegelrcgt \ onder begrepen ,^ ' iff - f ..; rr'4%#S'm'';-ii - ■ A D V E E T E N T'I.E N ïe van EEN tofZES daarenboven 10 Cents en voor iederen reg n ' 35 Cents vdor iedere plaatsing is ' niet daar - Brieven franco .. ■-. '•' ^ . '"; Alle A^üVeETENTIEN moeteB og.den dsvg.J.er ivl^gavB Tjor des namiddags , i ore worden bezQrgC ,.,,; .' n >; c.'^Wli Al VERTKÉKtTKEN VAW DEN MJür-SPOÖRWEa . i^an MAiESI?FJöWi^4ÖÖ^«^T , KaTTEKDAM en AMSTERDAM 7 Ure 43 Min . 10 _ 54 — . 12 — ^ 45 — Exprestrein alleen Ie en 2e KL 3 — 30 — ( üitgez . des Zondags ). 8 — 07 — , j *.- - GEWIJZIGDE Tii:SSim^p'^:;^:^r^^^^r,ss£i.^^i^,J ^ Van MAAKSBEKGEN naar AfiÏTlïÈM en IMMEETK . 9 Ure 15 Min . - - 13 — 23 — 5 — 35 — ( Uitgezonderd des Zondags ). 9 — 40 — ^ STADS-Ei AlMDISSttlE^TS-NlËOWS , lU . TIEL , Zaturdag Avond 31 December 1859 . - Donderdag jl . is door het Provinciaal Geregtshof van jelderland , Gradus Hendrikus van Es , oud 32 jaren , bees - endrijver , wonende te Culenborg , beschuldigd van rnoei - willigen mamlug op den persoon van Hendrik de Beus , stoelenmaker te Culenborg , overeenkomstig het requisitoir van • het openbaar Ministerie veroordeeld tot 15 jaren tuehthuisstraf . De acte van beschuldiging luidde : Op den 30sten Oct . il , des avonds ruim te tien ure , vond men den persoon van Hendrik de Beus , stoelenmaker aldaar , in zieltogenden toestand en geweldig bloedende uit eene wonde aan de dij , liggende op de markt te Gulenborg . Hij stierf loen.nlen hem kort daarna opnam om hem naar zijne woning te vervoeren . De geneesheer Johan Everhard Ranneft , welke aanstonds ontboden werd , vond bij uitwendige schouwing van het lijk eene diep gapende wonde in de linkerdij , en wel op de voor - vlakte der linker onderste extreinirfeit ', zestien Nederland • sche Duimen onder den voor bovensten heup becnsdoorn ran het darmbeen en bijua loodregt naar beneden loopende , zijnde vijf duimen lang en vier duim breed en nagenoeg doordringende tot op het dijbeen . Deze wond was door een scherpsnijdend werktuig toegebragt en van doodelijken aard . Als degene , welke deze verwonding had toegebragt , werd ispoedig - verdacht gehouden de persoon van Gradus Hendri - kus van Es , de beschuldigde , in deze , van wien het bekend werd , dat hij m.et Hendrik - de'Beus en zekeicu Gabriel Brouwers kort te voren op " de markt was geweest en aan wiens boven - en onderkleeding de duidelijke sporen van bloed werden waargenomen . De beschuldigde , dientengevolge voor den heer kantonregter te Dalenborg ontboden , ontkende aanvankelijk deze misdaad te hebben gepleegd en betuigde van niets te weten . Ten volgenden dage door len heer regter-commissaris gehoord , bleef hij daarbij persisteren , doeh op den Isten Nov . 11 . nader verhoord , heeft hij opgegeven 3at hij op voormelden SOsten Oct . zich met den verslagene en een aantal andere jonge lieden had bevonden in de herberg van Harlé op de markt te Culenborg , alwaar zij beschonken waren geraakt ; dat hij , de herberg verlaten hebbende met de Beus en ilendrik Tohannes van Limburg , cerstgemelde tegen van Limburg twist had jezocht , welke hij had trachten bij te leggen , terwijl hij van Limburg aanried maar weg te gaan , hetgeen deze gedaan had ; dat hij met de Beus was voortgegaan de markt op , en Gabriel ISrou - wers , die ook in de herberg was geweest , zich alstoen bij hen had gevoegd en de Beus alstoen voortging met tegen van Limburg nit te varen en hij beschuldigde hem tot bedaren trachtte te brengen ; dat zij aldus met han drieën waren voortgegaan tot bij het stad - huis , toen de Bens hem beschuldigde eensklaps aangreep , hem aan de linkerslaap '. .. n het hoofd krabde , de pand van zijn jas scheurde en hem bij de borst vastgreep . Hij beschuldigde had hem toen geen leed gedaan , maar hem al vloekende gelast hem los te laten , en de Beus wis daarop weggeloopen . Hij was hem pStoen dadelijk achterna geloopen en had inmiddels zijn broodmes ' uit den zak gehaald . Onder het loopcn had hij met dit mes naar de Beus gesneden , doch hij konde niet bepaald zeggen of hij hem ^ geraakt had . De Beus had naauwelijks twintig passen geloopen , jjtoen hij hem inhaalde . De Beus had zich toen omgedraaid en ' naar hem geschopt . ( Jp dat oogenblik had hij zijn mes gereed om naar de Beus te snijden , en door de beweging vau het schop - pen moest het been van de Beus door zijn mes zijn verwond ge - raakt , ofschoon hij beschuldigde niet voelde dat hij hem stak . . Dadelijk daarop viel de Beus op den grond , begon te kermen en I riep : « o God , o God , helpt !" Hij had toen begrepen hem geraakt ' - te hebben en Iiad de vlugt genomen en onder weg zfjn mes in de gracht nabij de Eabriekspoort geworpen . Hij had zich toen naar ! zijn hnis en te bed begeven en bij het uitkleeden bemerkt dat zijn [ onderbroek bebloed was en , daar hij zelf niet verwond was , be - greep hij dat dit bloed moest afkomstig zijn van eene wond , die iiij aan de Beus moest hebben toegebrai;t . Deze voorsteüing van het gebeurde wordt , wat de hoofdzaak be - treft , wedersproken door de verklaringen der getuigen Elsje van Bcem , huisvrouw van Bernard Hendrik Isselman ; en van Wouter . Bleijeaberg . De eerstgenoemde , die op de markt woonachtig is , verklaart toch , eenig rumoer op de straat hoorende , door het venster eenor ■ beneden-voorkamer drie mannen in de nabijheid harer woning ge - zien te hebben , die in twigt schenen te zijn , terwijl zij een hun - ner hoorde roepen : " je moet er aan '", dat twee dier mannen J tegenover elkander stonden en een van dezen den anderen vast I had boven in den jas , die zich door rukken trachtte los te maken , j en de derde er bijstond met de handen in do zakken ; dat hij , die I vastgehouden werd , zich losgerukt heeft en onmiddellijk is wegge - 8 loepen , maar spoedig voorover op den grond gevallen is ; dat de ]) crsoon , die met hem te doen had gehad , hem dadelijk is achter - volgd en hem ingehaald heeft toen hij nederviel , en alstoen , over hem bukkende , met zijne handen en voettn onderscheidene bewe - gingen heeft gemaakt , alsof hij hem sloeg en schopte , en dat hij , : die op den grond lag , alstoen erg begon te kermen en luidkeels en herhaaldelijk te roepen ; » o God ! o Jezus !" waarop de aanvaller de vlngt had genomen . 1 En de tweede genoemde getuige . Wouter Bleijenberg voornoemd , verklaart dat hij , staande op de markt nabij het huis van Heij - mans , gezien heeft dat de Beus en van Es elkander van voren bij de jassen en in de borst vasthielden en zij elkander over en weder eenige klappen toebragten ; dat hij daarbij door de Beus tegen van Es hoorde zeggen : .^ wij moeten het maar af gaan maken ," waarop / van Es antwoordde : « dan moeten we maar naar bnilen gaan ," en de Beus hernam : « neen , we moeten het maar hier doen ," en dat zij elkander alstoen hebben aangegrepen en de Beus , na het toe - brengen van ettelijke slagen , is gaan loopen , door van Es achter - volgd ; dat de Beus , gekomen tegenover het huis vau mej . Renaud , even bleef stilstaan en naar vau Es , die vlak achter hem was , heeft geschopt en dadelijk daarop op den grond is gevallen , ver - moedelijk door dezen schop zijn evenwigt verliezende ; dat van Es toen dadelijk over hem heen gebiikt heeft en met ' zijne hand eene stekende beweging gemaakt heeft tegen de dij of voorbil van de Beus en hij , dadelijk daarop wegloopende en de markt overstekende , het Koestraatje is ingeloqpen ; dat hij geinige onder die bedrijven bij den hoek van het stadhuis was gekomen en alstoen den beschul - digde , die toen op zes passen van hem was verwijderd , bij zich zelven hoorde zeggen ; ik heb hem goed geraakt ." De beschuldigde is , nadat hem deze pertineute verklaringen waren voorgehouden , evenwel bij zijne vroegere opgaven blijven volharden , daarbij alleenlijk nog opgevende , dat de Beus , toen hij hom eens - klaps aangreep ,;;. hem toevoegde : » ik heb Goddome ook met jou nog wat te doen ." Het blijkt ook uit den jas , welken de verslagene gedragen heeft en die ten processe voorhanden is , dat de beschuldigde meer dan eens naar de Bons moet hebben gestoken , daar er in dien jas,eu wel in de regtorpand , twee kleine openingen zijn , blijkbaar door messteken veroorzaakt . Ook is dit kleedingstuk in den rug ge - scheurd , hetgeen moet worden toegeschreven aan het vastgrijpen van de Beus door den beschuldigde bij den aanvang der feitelijkheden . De deskundigen Willem Johan Alpherts en Johan Everhard Kanneft , medicinae doctoren te Culenborg , verklaren ook , dat het beweren van den beschuldigde , dat de Beus zich zelven tijdens het toebrengen vau den schojfj aoudo vcrïronil hebben , geheel onaan - nemelijk is . : Vermits de getuige Gabriel Biou\i-.j ? beweert of voorgeeft zich niets van het gebeurde te herinneren , dewijl hij in staat van dron - kenschap had verkeerd , is de aanli^iding van den twist tusschen de Beus en van Es niet volledig kunnen blijken . Het consteert evenwel uit de verklaring van Nicolaas Saltzer , dat de beschuldigde en de Beus in de herberg van Harlc niet op elkander waren ver - stoord en dat zij aldaar nog te zamcn hebben gedronken , terwijl Hendrik Johannes van Limburg de opgave van den beschuldigde bevestigt , betrekkelijk het twist zooi'en van de Beus tegen hem , van Limburg , hetgeen hij daaraan toeschrijft , dat de Beus in de ineeniug verkeerde , dat hij , van Limburg , was uitgeweest met een meisje , waarmede de Beus vroeger verkeering had aangeknoopt . Hij geeft tevens op , dat van Es vervolgens in woordenwissei.ing met de Beus is geraakt en hij , van Limburg , zich heeft verwij - derd . Een en ander was evenwel niet op straat , maar in de her - berg van Harlé voorgevallen . Op den eersten November 11 . hebben de hecren Willem Johan Alpherts en Johan Everhard Kanneft voornoemd , als door den lieer regter-commissaris benoemde en beëdigde deskundigen , de inwen - dige schouwing van het lijk van Hsndrik de Beus verrigt . Uit het door hen ingeleverd schriftelijk verslag blijkt , dat de wond ruim negen Nederlandscho duimen lengte had ; dat,onderscheidene spieren en zenuwen geheel of ten deelo waren doorgesneden ; dat verder de rami musculares arteriae cruralis , naar die spieren loo - pende , de arteriae cruralis ( dijslagader ) en de vena eruralis ( schcn - kelader ) waren doorkhefd , en dat , vermits alle de organen waren in normalen toestand , doch nagenoeg bloodledig , de verwonding en doorklieving der voormelde bloedvaten den dood van Hendrik de Beus door vefbloeding hebben veroorzaakt . De beschuldigde staat in zijne gemeente als wraakzuchtig en twistziek bekend . Hij is bereids op viertierijarigen leeftijd bij von - nis der arrondissments-regtbauk te ' i'iel ter zake van verwonding tot zes maanden gevangenisstraf en boete van acht gulden veroordeeld . — Woensdag middag jl . is in de nabijheid der Ge - meente Eossuin , een zeilboot , waarin 4 personen gezetenwaren , omgeslagen . Onmiddelijk snelden Adr . Visser,Ant . Visser en zijn knecht , de drenkelingen ter hulp ; enmogten na veel krachtsinspanning er in slagen alle 4 personen , aan de golven te ontrukken en behouden aanwal te brengen . Een som van ƒ 240 , die zich mede in hetbootje bevond , is hierbij verloren geraakt . De geredden zijn : M . Eaggerman , schipper te Driel , de Hoog , bakenmeester , en Ballegooijen , loods , beide te Tiel , en M . Kluitmans , te ' s Bosch woonachtig . Z . M . heeft benoemd tot Tweeden Luitenant bijhet 4de regiment Infanterie , den sergeant A . Verbrugh . Onze stadgenooten hebben de lijsten ontvangen terinvulling voor de volkstelling . Wij mogen er wel op aan - dringen , dat de invullin'j algemeen tijdig en juist ge - schiede , en dat ieder hoofd van een gezin aldus mede - werke , om de regering naar pligt behulpzaam te zijn inhet doen der volkstelling . De Rottcrd . CL zegt er teregto . a . het volgende van : // Daarom nog eens : het geldt hier eene zaak , waarbij wij allen zonder onderscheid moeten medewerken . Wij hebben hier niet te doen met oen willekeurige nuk der rege - ring , met een uitvloeisel eener // holle theorie ," inaar met do eendragtige vervulling eener zeer stellige behoefte . Ken - nis is magt : kennis van den bestaanden toestand is magt , om dien te verbeteren en te leiden . De praktische staat - huishoudkunde in den uitgestrekten zin des woords ; de leer der welvaart en der openbare gezondheid , het staats - bestuur en de algemeene nijverheid verwachten van de volkstelling gegevens , die zij , alle zonder onderscheid , bereid zijn aan te wenden ten nutte der geheele maatschappij . ;/ De statistiek in ' t algemeen , deze volkstelling in ' t bijzonder — ze geven haar cijfers niet als einddoel ; haar cijfers zijn middel — en uitstekend middel — in de hand van regenten en staathuishoudkundigen , aan allen wien verbetering en vooruitgang ter harte gaan ; ze geven een onwraakbaar getuigenis van hetgeen is . Een dwaas voor - waar hij , die , terwijl hij droomt van verbetering en voor - uitgang voor de toekomst , terwijl hij daarvoor gloeit en zijne krachten daaraan wil wijden , de kennis van het heden zou willen veronachtzamen ." — Bij besluit van 28 December 1859 , heeft Zijne Majesteit goedgevonden : lo . aaa de nagemelde officieren bij de rustende schut - terijen , op hun verzoek , eervol ontslag te verleenen , als : in de provincie Gelderland : 2de afdeeling , 3de bataillon , 3de compagnie , aan H . C . Sandbrink , als kapitein ; en aan M . J . van Ojen,als 1ste luitenant ; 6de compagnie , aan J . M . van Eossum , als kapitein ; 2o . bij de'rustende schutterijen te benoemen : in de provincie Gelderland : 2de afdeeling , 3de bataillon , 2de compagnie , tot ka - pitein J . C . van Driest , thans 2de luitenant ; tot Isten luitenant T . A . van Luttervelt , thans 3de luitenant ; tot 3de luitenants : E . Datry van Ilaaftea en F . J . Spruyt , thans schutters ; 6de compagnie , tot kapitein N . Snethlage , thans late luitenant ; tot Isten luitenant A . ^ e Eooy , thans 3de luitenant ; tot 3den luitenant G . Kolff . * Kalt-Boinmel , 30 Dec . De schaalcollecte , op Don - derdag 11 . ingezameld , om uit te deelen , ter voorkoming van de bedelarij , op Nieuwjaarsdag , heeft hier ter stede opgebragt eene som van ongeveer f 180 . AUEMEE^E NlEÜWSTlJDliEN . Z . M . heeft bepaald , dat voor de examens vanonderofficieren , tot het verkrijgen van den rang van offi - cier , voortaan de diensttijd zal worden gerekend van het18e jaar , en niet meer van het 16e jaar . Eene hagelbui , zoo geweldig als ooit in den Vrij - staat is gezien , heeft in de helft van Oct . op eenigeplaatsen , voornamelijk op Hartebeestfontein , den gehee - len oogst vernield en eene verbazende schade aangerigt.De grootte der hagelsteenen was zoo buitengewoon , datop eene plaats 70 schapen werden gedood , waarvan deheupen , pooten , kopen rug werden verbrijzeld ; zelfswerd een hond door den hagel gedood . Het geregtshof van politie te Luik heeft dezerdagen een reiziger tot eene boete van 31 fr . 20 cent.veroordeeld , omdat hij het portier van den waggon , waarin hi .] zich bevond , zelf had geopend , en den waggon ver - laten had alvorens de spoortrein geheel stil hield . Eergisteren had te Eontainebleau eene groote jagtpartijplaats ter eere van den prins van Oranje die nog altijd teParijs vertoeft . 80 paarden en 30 rijtuigen zijn den vo - rigen dag per spoor naar Eontainebleau gezonden . Op een onlangs te Brighton plaats gehad hebbend fashionable bal ontdekte men , dat vele dames het dans - vermaak met hare beurzen hadden moeten bekoopen , welkehaar , in de boeijende opwekking van quadrille of polka,uit de zakken waren ontfutseld . De dieven moeten even - wel even behendige polkadansers als pickpockets geweestzijn , want eenparig moest men erkennnen , dat men zichnooit of nergens beter geamuseerd had , terwijl ook de BrirjUon Guardian , onder de rubriek // Fashionable nieuws - tijdingen ", mededeelde , dat de dans met mnuch spirit " tot ' s ochtends 4 ure werd voortgezet . Toen het gezel - schap eindelijk zou uiteengaan , vond men in eene voor - kamer op de tafel al de gestolen beurzen op eene rj uit - gespreid ; alleen was haar inhoud verdwenen , doch bijsommigen door een gelant vers of een sierlijk cotüldn - devies vervangen . Men weet niet , waarover men hetmeest verbaasd moet zijn : over het galante der onbe - schaamdheid , of over het onbeschaamde der galanterie , welke in dit geval is ten toon gespreid . LI . Zondag heeft te Delden een treurig voorvalplaats gehad . De oudste leeraar dsr Hervormde gemeentealdaar . Ds . J . A . de Lorraine Holling , op weg naar hetkerkgebouw om de gemeente voor te gaan , had het on -