Tekstweergave van TN_1927-12-31_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
TWEEDE BLAD van Tan Zaterdag 31 December 1927 . Vervolg Slads - en Appoiidiss.-.\ieu\vs OE CULEMBORGSCHE MOORDZAAK . De verdachte ' uoorloopig vrij , — üe verdachlea in de Culemborgsclic i)|öprdzaak , V . en S ., zijn Woensdag in vBJaJieid gesteld . , Öe invrijheidssteliing geschiedde dn ver - band met een verzoeli van den procurem - - gftOeraal bij het Arnhemsche Hof mr t^Wpius - Verdachte V . werd gedetineerd ia verband met een veroordeeling tot - drie jaar gev%ng6nissti-af wegens hel op - vyekken van abortus - S . kreeg de tijding vgn zijn invrijheidstelling ' s ochtends om streeks 42 uur in het huis van bewaring Noch liij , noch zijn verdediger , mr . II Ji . Roobol,,\vai-en op deze invrijheidsstel ling voorbereid . Beiden zaten sedert Maart 1926 in voor loopige hechtenis . S . ; b^^af zich oogenblikkelijk na zijn invrijlieidstelling naar zijn verdediger en Woensdagmiddag is hij naar zijn gezin in Tricht teruggekeerd . Mr . Roobol is vpornemens , voor V . gra lie te verzoeken in verband met zijn lang - durig verblijf in voorloopige hechtenis . i)e berechting dezer zaak geschiedd,c . volgens , de bepaUngen van het oude Wet - boek van strafvordering , zoodat een ac - lic voor liet verleenen van schadeloosstel ling feitelijk niet mogelijk is , doch ver - dachte S . is niettemin voornemens in de - zen « en actie in te stellen . üe beide beklaagden werden door de rechtbank alhier veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf . In hooger beroep werd de zaak , vqor Jiet gerechtshof te Arnhem behandeld . Het gerechtshof heeft toen echter een onderzoek gelast naar de be - trouwbaarheid van verschillende getuigen , waarvoor deskundigen werden benoemd on een onderzoek naar verschillende brie - ven . Waarom S . in vrijheid i/esteld werd . De procureur-generaal bij het Gerechts - hof Ie Arnhem , Mr . A . A . Cnopius deelde aan het Hbl . omtrent de reden van de in vrij heidsstelling het volgende mede . Het bewijs in het proces berustte op twee getuigenverklaringen , waarmede met meer voorzichtigheid moest worden te werk gegaan dan met de verklaringen van andere getuigen . Het andere bewijs - materiaal was , in vergelijking met de drachtige verklaringen van juffrouw Ha - veman en De Smale van minder beteeke - nis . Daarom was een deskundig onder - zoek naar de geloofwaardigheid van die getuigen absoluut vereischt . Dit onderzoek heeft plaats gehad , niaar is nog niet af - geloopen . Tijdens dit onderzoek heeft De Smale erkend zijn geheele verklaring ten nadee - le van Sweris te hebben gelogen . De ge - volgen van deze verklaring liggen voor de hand . Het geheele verloop van het proces staat afgescheiden van het stand - punt van de verdedigers , die gehamerd hebben op het aambeeld , dat De Collé's de schuldigen zouden zijn . Wat daarvan waar is , ligt nog in het duister . Omtrent een schadeloosstelling van de verdachte kan worden opgemerkt , dat de zaak eerst werd behandeld volgens de bepalingen van het nieuwe W . v . S ., maar na het bekende arrest van den Hoogen Raad vo]gens het oude wetboek . Een eisch tot schadeloosstelling zou zich dus kun - nen uitstrekken over den tijd , dat de ver - dachten onder de bepalingen van hel njteuwe welhoek in voorloopige hechtenis hebben gezeten , dus ongeveer tot aan de behandeling van de zaak voor de Tiel - sche rechtbank . De verdere behandeling van de moord - . zaajc voor het Arnhemsche Hof is Ie verwachten in I>'ebruari as . Sweris vertelt zijn indrukken , üe N . A . C schrijft o.ni . nog : In den loop van den middag hebben wij ten huize van den verdediger , mr . Roobol , een onderhoud gehad met Sweris - Ik zat zoo tegen een uur of twaalfin de cel te lezen , toen er een beambtevian het huis van bewaring binnenkwam,zoo verbelde hij ons . In hoeverre heeft mr . Koobol u hoopgegeven ? vi - oeg deze . Wel , antwoordde Sweris , dal ik vrijkwam ! Nu , vervolgde de ambtenaar , danfeliciteer ik u , want u wordt direct invrijheid gesteld ! Hé , zei Sweris , dat valt me , ' ten - minste een paar dagen mee , want dat ikvrij zou kooien , daar was ik vast yanovertuigd . Mr . Roobol heeft me dat trou - wens ook al verzekerd , toen hij eenigenlijd de zaak in handen had . Vandaar ookde uiling van dezen advocaat tijdens dezilling voor het Hof : ,, die menschen krij - gen de boeien niet meer om ." Eji slraks ,. vervolgde Sweris , over ' n uurlje ga ik weer naar huis in Tricht , naar mijn vrouw en mijn beide kinderen , en naar mijn zaken . Ik heb n.I . een fiet - senzaak en een melselbedrijf , die nu na - tuurlijk zoo goed als verloopen zijn . Maar ja , ' t voornaamste is dat ik weer vrij ben en , vervolgde hij aangedaan , dat heb ik te danken aan mr . Roobol , die alles voor mij heeft gedaan en dag en nacht voor me in de weer is , geweest . Hoe was uw verMijf in de cel , wasonze volgende vraag . Ja , mijnheer , in Tiel was ' t nieterg schitterend , erg klein , maar hier InArnhem was de afmeting wat gi - ooter.Het voornaajinste was echter het steedsmaar weer wachten op de oproephig,wanneer de zaak behandeld zou worden.Twee jaar bijna heb ik in die ontzetten - de spanning gezeten . Mijn gezondheidheeft er dan ook danig onder geleden,üe laatste maanden mocht ik niets danpap en wittebrood eten en ' s middags watrijst met melk . Sinds kort heb ik op lastvan den dokter een andere cel gekregen,een die wat warmer was - In den loop van het gesprek toonde Sweris , ons nog tal van door hem in het huis van bewaring vervaardigde teekenin - gen , die inderdaad blijk geven van een zeker talent - Sweris was hel minst te spreken over het optreden van den rechter - commissa-ris , mr . Hofdijk , te Tiel , die , toen S . voor hel eerst in verhoor kvvam , tot den officier van justitie zeide : — Daar heb je den moordenaar vanCulemhorg ! Vertel mij nu eens , had mr.Hofdijk daai - op gevraagd , wie de moor - denaar is ! Ik hoef daar niets op te zeg - gen , had S - vervolgd , want u zegt tochimmers dat ik het ben ? Actie voor schadeloosstelling Een van de — Het oude Adviesbureau van den Tiei - schen Bestuurdersbond is gereorganiseerdtot een Bureau voor Arbeidsrecht . xVlsleden van dit Bureau zijn gekozen de hee - ren Joh , Schuijl . J . A . van Hattem enH . van den Born , die tevens met het secre - tariaat is belast . Degenen , die van de tusschenkomst van het Bureau gebruik wenschen te maken , verwijzen we naar de in dit nummer voor - komende advertentie . — Het programma van het Instituutvoor Arbeidersontwikkeling voor het ko - mende seizoen vermeldt de volgende lezin - gen . Op 2 Jan . Ds . Horreüs de Haas uitZwolle met als onderwerp „ Roomsch enRood ." Op 25 Januari een lezing metlichtbeelden , door onzen stadgenoot , deheer G . W . F . Berning over „ Kunst in ver - band met de maatschappij ." De heer A.van Geuns zal op 7 Maart een lezing hou - den getiteld : „ Uit den tijd onzer Groot - ouders ." Voorts zal nog op nader te bepalen datum de heer J - A . Bergmeijer spreken over „ De ondergang der oude wereld ." De lezing van den heer II . Werlchoven , wiens onderwerp en datum van optreden nog nader zal worden medegedeeld , wordt ook opgeluisterd met lichtbeelden . Boven - heefl liet bestuur plan een filmavond te organiseeren . -- Naar wij vernemen is de Raad van Arbeid Ie Tiel voornemens om in 1928 Ion gerieve van het publiek in verschil - lende plaatsen op geregelde lijden zitting te doen houden voor het verstrekken van inlichtingen omtrent de Invaliditeitswet, Ongevallenwet , Land - en Tuinbouwongevallenwet en de Ouderdomswet 1919 ( V . O , V .) Met medewerking der gemeentebesturen zullen in de volgende plaatsen zittingen worden gehouden : Alphen ( G ), - Vmmerzoden , Beesd , Beu - sichem , Brakel , Deil , Dreumel , Driel ( O - B - ), Gameren , Haatten , Heerewaarden , Herwijnen , Heteren , Hurwenen , Kerk - Driel , Kesteren , Leeuwen , Lienden , Maas - bommel , Maurik , Ochlen , Opheusden , Randwijk , Rhenoij , Rijswijk ( G -), Rossum , Rumpt , Varik , Vuren en Waardenburg . Omlrenl eenige niet genoemde plaatsen in het ressort van den Raad van Arbeid bestaat nog geen zekerheid - Door middel van aanplakbiljetten zullen de zillingsdagen tijdig gepubliceerd wor - den . DRUMPT . Woensdagavond 7 uur in de Roskam bij den heer J . J . van Lienden had een vergadering plaats van de dorpslandbouw - vereeniging , waar 28 leden tegenwoordig waren . Door den voorzitter den heer G . F . Visée werd de vergadering geopend met een wel - kom aan de vele opgekomenen . üe door den secretjtns den heer Th . G . van den Berg gelezen presentielijst wordt vastgesteld ; vourts gelezen de notulen der vorige vergadering welke hierna onveran - derd worden vastgesteld met dank aan den secretaris voor zijn redactie . Thans aun de orde Bestuursverkiezmg wegens periodieke aftreding der heereu Th . G . van den Berg eu J . Vink J.B.zu .; door den voorzitter worden de heeren i . Dijk en P . Muijen verzocht het stembureau uit te maken . Na opening der stembriefjes blijkt dat beide heeren met bijna algemeene stemmen zijn herkozen , die verklaren hun herbe - noeming weder aan te nemen met dank voor het in hen gestelde vertrouwen ; de h.h . stemopnemers worden daarvoor dank gezegd . Benoeming commissie van onderzoek der boeken en bijlagen van den secretaris - penningmeester . Ue voorzitter noodigt daartoe uit de heeren Laheij , van Leerdam en Vermeulen die zich daartoe bereid ver - klaren . Op mededeeling door den voorzitter dat een wagon anthraciet iu aantocht is , geven verschillende leden zich voor hun kwan - tums op , terwijl tevens bestellingen worden gedaan voor nader te betrekken eierkolen . Voorts heeft de secretaris ter tafel eenige prijscouranten van voederbietenzaad , van welke bietensoort reeds dit jaar werd ver - bouwd , na uitgebrachtte rapporten wordt voor nieuwe bestelling niet veel gevoeld . Voorts bespreking kunstmest in verschil - lende soorten , waarvan uitvoerige en uit - eeuloopende resultaten door de verbruikers worden meegedeeld ; en voorts van turf - strooisel , terwijl van een en ander reeds bestellingen worden gedaan ; voorts zegt de voorzitter dat de bode voor ' t opnemen van nadere orde's zal worden rondgezonden . Voorts doet de voorzitter den leden op - merken dat de door hen op te geven ar - tikelen tot het geheele kwantum behooren te worden ontvangen ter bevordering en uitvoering van de goede orde en controle . Üe voorzitter stelt hierna de gelegenheid open voor mededeelingen of vragen , en hebben hierna besprekingen plaats betref - fende aanvoer van voederartikelen ; terwijl vooral wordt geconstateerd het groote ver - schit in kwaliteit vooral van t)randsto£fen in verband niet de leveranciers . Niemand meer het woord verlangende dankt de voorzitter de leden voor hun opkomst en weuscht hen met hurt gezinnen de beste zegen toe bij de a.s . wisseling des jaars en voorts mede een voorspoedig jaar . Hierna sluiting . — Vooreen volle kerk belangstellendenhad Zondagavond Ie Kerstdag de Kerst - viering plaats door Üs . de Roon met deZondagsschoolkinderen . De rijk versierde kerstboom , omgeven door de kinderschare gaf wederom den machtigen indruk van de beteekenis van het feest , en was de opgewekte stemming waar te nemen op het vroolijk gelaat der kinderen . Na inleiding met gebed door den Voor - ganger en daarna gezang door de Gemeente werd het kinderprogramma geopend met het zingen van liederen ter eere van deze plechtigheid en klonken de opgetogen stem - men door het kerkgebouw , waarvan ieder met de meeste aandacht genoot . Vervolgens Kerstverhaal en vertelling door Ds . de Roon op de hem eigen , aangename wijze , en welke door de kinderen met de grootste aandacht en door de aanwezigen met de grootste belangstelling werden gevolgd ; een en ander wederom afgewisseld door de liefelijk uitgevoerde kinderzang . Ge - durende deze feestviering werden de kin - deren in de kleine pauzen door hulpvaar - dige dames ruimschoots onthaald . Aan het einde van dezen feestavond dankte Ds . de Roon allereerst de inge - zetenen cjie hun bijdragen voor het feest hadden geschonken , en aan allen , dames en heeren die zoowel voor ' t stoffelijke als voor het geestelijke hadden meegewerkt tot ' t succes van het schoone Kerstfeest . Hierna besloot ZEW . met dankgebed en daarna zang der Gemeente en werden de kinderen ieder een Kerstgeschenk uitge - reikt naar huis . — Bij de Ned . Herv . Kerk alhier zijnherkozen tot Ouderling de heer Th . G . vanden Berg , tot Diaken de heer J . Vink J.B.zn.en tot . Notabel de heer J . J . van Lienden . VARIK . Op waardige wijze hebben de kinderen der Zondagsschool in het gebouw ., de oude Toren ," onder leiding van ds R . C G . Troelstra , kerstfeest gevierd , l.-jen prachtig versierde en met veelkleurige kaarsjes verlichle kerstboom stond te midden van veel blijde gezichtjes . üe kerstvertelling van de dominee viel zeer in den smaak van allen . De kinderen konden zich verheugen met een flinke tractatie . .\ an het slol bracht ds . Troelstra hai-telijk dank aan allen , zoowel in als buiten de gemeente die door hun milde gaven een welslagen van het kerstfeest verzekerd hadden . Ook bracht hij dank aan de onderwijzeres der Zondagsschool , Mej . G . van , A.alst , voor haar medewerking . Gemengd Wieuws . VEERTIG MENSCHEN OMGEKOMEN . De aanvaring tusschen de Turksche stoomschepen „ Sevindje " en „ Marmara " in de Zee van Marmara bij Konstantinopel , is zooals nader gemeld wordt , een groote ramp geworden . üe „ SevinJje ", die 130 passagiers aan boord had , zonk binnen weinige minuten . Het reddingswerk werd wegens den dikken mist zeer bemoeilijkt . . Aangenomen wordt dat ongeveer 40 menschen verdronken zijn Onder de vermisten bevinden zich een Engelsche en een Zvvitsersche onderwijzeres van de Amerikaansche school in Broessa . ROOFOVERVAL OP EEN POST - KANTOOR . Te Ohligs heeft een overval plaats gehad op het postkantoor , waarbij twee beambten werden doodgeschoten , een beambte ernstig en twee beambten minder ernstig werden gewond . De politie is de daders op het spoor . Het zijn eenige jeugdige personen , die zeer waarschijnlijk korten tijd geleden eveneens een overval hebben gedaan op het post - kantoor te Klosterlausitz . üe hoofddader is de 25 - jarige arbeider Johann Hein uit Jena , die reeds geruimen tijd door de politie ge - zocht wordt . Op 14 December heeft hij te Jena , toen hij gearresteerd zou worden met een revolver een politie-agent neer - geschoten en een anderen agent ernstig ; gewond . Zijn medeplichtige is Rudolf Larm uit Salusken , die met hem verscheidene inbraken heeft gepleegd . ONTROUW KASSIER VERDWENEN . De 34-jarige kassier van den „ bond van Duitschers in het Buitenland ", Frank Kagelmann , is verdwenen na een bedrag van ongeveer 30.000 mark te hebben ver - duisterd . Kagelmann genoot een positie van vertrouwen,y waarvan hij gebruik maakte om binnenkomende contributies en vrij - willige bedragen voor eigen doeleinden te gebruiken . Begin December werd ontdekt , dat er een kas-tekort was , waarop een onderzoek werd ingesteld onder leiding van dr . Stresemann en oud-gouverneur Schnee , die beiden eereteden van den bond zijn , Kagelmann gaf voor , dat het slechts een vergissing betrof en belootde terstond de boeken te zullen nagaan en deze over te leggen . Hij verdween echter , waarop een aan - gifte bij de politie geschiedde . Sedert is mets meer van hem gehoord . Üe politie heeft intusschen vastgesteld , dat Kagelmann een dubbel leven leidde . Overdag was hij de bescheiden ambtenaar , doch des avonds en des nachts leidde hij een zeer kostbaar leven . DIJK DOORGEBROKEN . Door den geweldigen wateraanvoer iu de buurtschap Gelselaar ( O .) is de Noor - delijke dijk van de Bolksbeek doorgebro - ken op dezelfde plaats als in Juli j.l . Met water baande zich met kracht een weg door de reeds , ongeveer 15 meter breede opening . Onder Gelselaar en Markeloschebroek staan honderden hectaren weiland onder water . Ook de wegen staan blank en een aantal boerderijen liggen geheel geïsoleerd . Veel ingekuilde aardappelen en veevoer kunnen als verloren worden beschouwd . Dit is reeds de vijfde doorbraak van beteekenis in één jaar tijds . De ingeval - len vorst verergert den toestand nog aan - merkelijk . AUTO TE WATER GEREDEN . Door de groote gladheid van den weg is de heer W '. G .. van lioogezand - met zijn auto in het Winschoterdiep gereden . De gesloten auto schoot midden in het kanaal geheel onder water . De heer G . wist zich met groote moeite door de kap te werken , waarna hij zwemmende den wal bereikte . OUDE VROUW - IN BRAND GERAAKT . De 68-jarige M . B ., uit de Paramartbo - sCraat in Den Haag , heeft ernstige brand - wonden gekregen , doordat zij in haar wo - ning te dicht bij de kachel was gaan zitten , tengevolge waarvan haar kleeren in brand geraakten - Zij is in het zieken - huis ter verpleging opgenomen . KOEIEN DOOR ELECTRISCHEN STROOM GEDOOD . Dinsdagmorgen omstr^ks half-elf stierf Ie Woensel bii den landbouwer J . v . d . Velden plotseling een koe , zonder voor - af ziekteverschijnselen te hebben vertoond . Ue dierenai - ts kon aan het dier ook geen leekenen vinden , die wezen op een be - paalde ziekte . In het begin van den avond stierf er weer een koe ; nu in het bijzijn van den eigenaar Van der Velden en enkele an - dere personen . In allerijl werd de dieren - arts telefonisch ontboden . Déze . de heer 11 . A . Pulles , en zijn assistent , de diei - en-arts Van der Graaf , waren spoedig aan - wezig . Terwijl zij nog bezig bezig waren met hun onderzoek werd onverwacht het raadsel opgelost . Onder hevig geloei be - gonnen de overige negen koeien plotse - ling te vallen of te springen , zoodat er een groote consternatie in den stal ont - stond . Dit duurde ongeveer een minuut ; daarna werden de dieren direct weer kalm . Maai ' er bleek weer één stervende Ie zijn , die na enkele minuten dood was . Men kwam nu tot de overtuiging dat er een electrische stroom door de die - ren was gegaan . Hoe dit mogelijk geweest is , is nog niet opgehelderd . Wel was er een stoornis in de stalverlicliting , doch hoe de electrische stroom qp de ijzeren stalpalen , waaraan de koeien door mid - del van een ijzeren ketting om den hals vastgebonden stonden , gekomen is , kon nog niet verklaard worden . De dierenartsen hebben vermoedelijk groot gevaar geloopen . Nieuwjaarsdag in de oudheid . In onzen tijd staan twee beschouwin - gen lijnrecht tegenover elkaar . De een klaagt over achteruitgang , de ander juicht over vooruitgang . Deze tegenstrijdige mee - ningen hebben niet alleen betrekking op maatschappeiyke aangelegenheden en toe - standen , maar ook — en niet minder — op de volksvermaken . Ook hier geldt weer : „ er is niets nieuws onder de zon ", want reeds een zeventig jaar geleden zeide Dr . J . H . Halbertsma : „ onze voorouders waren veel vroolijker dan wij . Maar hoe zijn wij toch zoo afgemeten en diploma - tisch geworden ? Waarom vertoont het voorgeslacht zich in de ongedwongen vroolijkheid der jongelingsjaren en wij ons in den somberen tuin van den moeie - lyken ouden dag ?" Een tijdgenoot bleef het antwoord niet schuldig op deze vraag en hij zeide : „' tis juist een beschuldiging tegen de zeden onzer eeuw , dat zij zoo groote behoefte aan uitspanningen heeft . Het schijnt of de jonge lieden slechts in de weireld zijn om zich te vermaken en het leven op kostbare gastmalen en bij vei'strooiingen van allerlei aard door te dartelen ; waardoor velen zich dan ook aan zulk een weelderige levenswijze ge - wennen , dat dié behoefte voor hen wordt ." Zonder ons in de juistheid van beide standpunten — die ook in onzen tijd aan actualiteit niets ingeboet hebben — al te zeer te verdiepen , mogen wij wel con - stateeren , dat onze volksverniaken een gansch ander karakter hebben gekregen dan vroeger . Zoo ook de viering van den Nieuwjaars - dag . Zeker , het „ wenschen " en wat daar . zooal bij behoort , bestaat nog steeds . Er wordt op Nieuwjaarsdag nog al een flink glas gedronken , maar daar blijft ^^ KJm,J^hM,:,m ': YM ,' i4e gebruiken onzer voorouders hoort men niet v^el meer . Toch waren die wel zoo interessant . dat het der moeite loont , een en ander aan de vergetelheid te ontrukken . Het Nieuwjaarvieren is in ons land ten - minste al negentien eeuwen oud ; onze heidensche voorouders hielden reeds „ van ' t oude in ' t nieuwe ", en maakten er razen - de pret bij , dronken zich „ zalig " en zon - den elkaar nieuwjaarsgeschenken , zongen en sprongen en wenschten elkander niets dan „ heil ". Het spreekt wel vanzelf dal dit Nieuwjaarsfeest niet dezelfde beteeke - nis had als ons Nieuwjaarsfeest , dat den eersten dag van het nieuwe jaar , volgens de Christelijke jaartelling , is . Het Ger - maansch Joelfeest was levens het Nieuw - jaarsfeest - Het was het feest der nieuwe zon en duurde dertien dagen , van ( naar onze jaartelling ) 25 December tot 6 Ja - nuari . Van deze serie feestdagen , gew-ijd aan het keeren van de zon , was de acht - ste de „ Jaarsdag " en de Romeinen vier - den dezen dag met offers aan Janus , met geschenken en wenschen . Of onze voor - ouders dit van de Romeinen hebben overgenomen , is niet bekend , wel dat de geloofspredikers de gewoonte aantroffen en er zich over ergerden - Die ergernis sloeg niet alloen op het zich „ zalijg " drinken , maar meer nog op het geweldig kabaal dat onder de drink - gelagen en gastmalen werd aangericht , want dit geschiedde om de booze gees - ten te verdrijven , die anders reeds dade - lijk het nieuwe jaar bedorven zouden hebben - üe oude Germanen waren , even - als wij , nieuwsgierig of ' t nieuwe jaar hen goed of kwaad zou brengen . Do een zal op het dak van zijn huis met een zwaartl in de hand , waarop loovorrunen gekrab - beld waren en meende dan in de toe - komst te kunnen zien - Vooral lette hij op het ruischen van den wind ; kwam die uit het westen , dan zouden er in dat jaar veel vorsten en helden sneuvelen ; woei ' t uit het zuiden , dan zou er veei volk omkomen ; of uit het oosten , dan zou ' t vee sterven ; maar kwam de wind in den nieuwjaarsnacht uit het heilig noor - den , dan zou ' t zeker een gelukkig en voordeelig jaar zijn - Anderen zalen op een kruisweg op een stierenhuid , om zich van de Elfen , die in dien nacht bij menigte rondtrokken , omdat het hun verhuisnacht was , goed geluk te laten voorspellen . Men begrijpt dat ze , na veel „ heil " gedronken te heb - ben , op hun stierenhuid spoedig in slaap vielen en wat ze droomden , gold voor de profetie der Elfen - Een ander gebruik , dat tot op den huldigen dag bewaard gebleven is , was het bakken van koeken , die den naam van obliëu , oudtijds oblaten , hadden . Het waren offerkoeken ( Oblata van het werk - woord offerre . waarvan ons woord offe - ren ). Rezen de koeken goed en vielen ze wat dik uit , dan voorspelden ze een gelukkig jaar . Verder haastte men zich elkander geschenken toe te zenden — het eerste geschenk voorspelde ook reeds een gelukkig jaar , vooral als het den ontvan ger aangenaam was en de jeugd spi-ong zingende , spelende en dansende rond . Naarmate de tijden veranderden , ver - anderde ook het Nieuwjaarsfeest . In de middeleeuwen vierden de deftige poorters ,, ' t oude in ' t nieuwe " in hunne woningen met hunne vrienden en verwanten , de schutters op den Doelen , de gildehroe - ders in hun gildehuizen en al het ge - meen in de taveernen . Ook lüerbij dronk men elkander , naar oud-Germaansch ge - bruik : heil , heil , heil ! toe en er zwierde ook veel volk verkleed en viermomd langs de straten , wat te Amsterdam bij een keur van 30 December 1461 verboden werd-Het nieuwjaarsgezang langs de huizen bleef nog lang in gebruik , maar ' t was geen heidensch gezang meer , want in de liedjes klonk de naam van Jezus , waar men vroeger dien van Wodaii of Thor gehoord had , b,v .: Nu singhet en clinghet mit groot gheluut Al in den Nyeuwen jaeren , Den Ickers jaeghet al uut ende uut . Her Jhesus moet ons bewaren . Ja wel „ mit groot gheluuti " Met grove trommelen en kopren ' ^ rinkelbommen moesten de nikkers weggejaagd worden en toen het buskruit uitgevonden was , deed men ' t „ met davrend busgeknal ." De nieuwjaarszangers stonden overigens maar slecht in den pas , want zij drongen zelfs in de huizen en aten en dronken van de nieuwjaarskost naar hartelust . Van de gebruiken die langzamerhandin ' t vergeetboek zijn geraakt noemen wijnog : De Drentsche boer besloot het jaarmet het eten van een schotel moes , d.i . fijngehakte boerenkool met rijst enschijfjes worst gekookt . Te Goor was hetde gewoonte dat de klepperman de stadstrommelslager en de nachtwacht met zijnhoorn gevolgd , door bijna de geheele be volking , gewapend met fluitjes en ratelsnaar het huis van den burgemeestertrokken en daar klokslag 12 uur een oor - verdoovend lawaai maakten . Te Naardensclireef men op alle deuren met kolos - sale krijtcijfers het nieuwe jaartal . Wes - tendorp verhaalt in zijn Noordsche Mytho - logie , hoe op Westerlandsföhr de huw - bare meisjes het nieuwe jaar indanstenbij het kerkhof , welk luguber vermaakook al weer diende om de booze geestenIe verjagen . ' Het nieuwjaarszingen , waarovfer wij straks reeds een en ander vertelden , heeft in latere jaren plaats gemaakt voor een stroom van jaardichten , liedekens en re - fereinen , „ die den geest ende sinnen kon - den verheugen ende verquicken " en van deze stammen af de berijmde heilwen - schen , die men heden ten dage nog wel ziet rondbrengen . De nieuwj aarswensch van Thomasvaer en Pieternel , die oa . elk jaar in den Stadsschouwburg te Amsterdam nog uit - gesproken wordt , is afkomstig uit den bloeitijd der rederijkerskamers . Tot slot mogen wij nog even opmer - ken dat het „ fooitjes . geven " ook niet van vandaag of gisteren is . Ter Gouw vertelt er ons van in zijn „ Volksverma - ken ": „ Op alle andere lijden mag ' t volk pret maken , maar op deze alleen wordt „ gewenschf en voor ' t wenschen wat „ ge - geven " Dan vullen de heeren de handen van alle gedienstige geesten , van den bode hunner letterkundige maatschappij tot Jan in ' tkoffyhuis ; — dan werpen mevrou - wen en juffrouwen de rijksdaalders aan meiden en schoonmaaksters en de kwar - tjes aan nachtwachts en karrelui met vol - le handen toe ; en zelfs de schoolkinderen moeten hun halfguldenlje meebrengen voor Mesjeus meid , die er op gehuurd is ." Men ziet , veel is er veranderd sinds dien ., goeden ouden tijd ". Maar al moge dan onder het devies „ veredeling van het volksvermaak " veel verdwenen zijn , wat eertijds traditie was , ook nu hebben wij nog onze dagen , waarop wij ons vermaken . Met vroolijk dansen hand aan hand En even als de kalvren sprin'gen , En toonen slaan , elk op zijn trant . Om braaf eens uiL de borst te zingen . Dat is maar goed ook , want ook wij moderne menschen hebben wel eens een verzetje noodig en daartoe leent de jaar - wsseling zich bij uitnemendheid - A . LAMMERTS VAN BUEREN . Tiel , Dec . 1927 .