Tekstweergave van ZACO_1935-01-12_005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
zame vrouw de stad de macht In handen zou geven — Venetië Is tegenwoordig weinig meer dan een levend museum, slechts in het leven gehouden door het inderdaad overweldigende vreemdelingenverkeer! Door ligging, kunstwer¬ ken en historie eenig ter wereld zijnde, zal Ve¬ netië altijd dankbaar bezocht worden door hen, die zich in de betoovering van het verleden willen koesteren, die op de honderd-vijf-en-zeven- tlg sprookjesachtige kanalen de tallooze palei¬ zen willen bezoeken, wier eigenaars in Rome of in Engeland, misschien ook btf een Dollarprinsea van Amerika hun stad en hun land vereeten hebben......... Meer dan honderd kerken laten honderden klokken boven de Moorsche daken dezer stad klinken, de stad, wier gouden mozaïeken sprook¬ jes uit het Morgenland schijnen te verhalen — 4uute En toch leven er in Venetië menschen, die zich weinig bekommeren om het vreemdelingen¬ verkeer, die de schoonheid van die stad nauwe¬ lijks meer zien en wie de romantiek dier gebou¬ wen niets meer zegt. Visschers en handelaars vormen een stad in de stad, een afgesloten ge¬ heel, dat de vreemdeling veel te weinig onder de oogen krijgt! Misschien wel —- omdat die stad niet zoo aantrekkelijk is als de gedenkteekener van het Verleden. Het armenstadsdeel van Ve¬ netië, of de huizen daarvan nu aan kanalen of nauwe, vunze steegjes liggen —- smalle, hooge huizen met balkons als vogelkooien, met wasch- lijnen vol fladderende vodden, met kelderwonin¬ gen, met slaapplaatsen in open gewelven, met de rotte geur van bedorven visch en vruchtenaf- val...... dat is een hoofdstuk op zichzelf (Nadruk verboden). BERICHTEN. (Reeds opgenomen in een gedeelte onzer vorige oplaag). TREINRAMP EN RUSLAND. Op den z.g. „Octoberspoorweg", de lijn tus- schen Leningrad en Moskou, zrjn in den nacht van Zaterdag op Zondag twee sneltreinen op elkaar geloopen. Omtrent het aantal dooden is nog geen officieele mededeeling gedaan. Het schijnt echter, dat de reddingsploegen reeds meer dan 20 lrjken hebben geborgen. Vele wa¬ gons zyn vernield. Er is een aantal ambtenaren van de spoorwegen gearresteerd; blikbaar ver¬ moedt men sabotage. Beide treinen, waren zeer dicht bezet. Het ongeluk gebeurde, naar nader wordt gemeld, tusschen het belangrijke knoop¬ punt Bologoje en Malaja Wisjera, op 217 K.M. ten Zuiden van Leningrad. De Uiver-MaU. Thans blijven nog eenige duizenden brieven van de Uivermail over welke niet meer van een adres zijn voorzien. Deze brieven zullen worden gesorteerd naar de plaats van afzending. Bin¬ nenkort zal een officieele oproep worden ge¬ daan om onder opgave van diverse bijzonder¬ heden en door overlegging van een specimen van het handschrift te trachten deze brieven alsnog beschikbaar te maken. De Italiaansch—Fraiische overeenstemming. De Italiaansch-Franse he onderhandelingen zyn in Maandagnacht zoo goed als geëindigd. Mussolini en Laval hadden in de Fransche ambassade, ia aansluiting op het banket, dat Mussolini was aangeboden, een onderhoud on¬ der vier oogen, dat twee uur duurde, waarbij principieele overeenstemming werd verkregen. Ook de juridisch-technische onderhandelingen tusschen de deskundigen van het Fransche en het Italiaansche ministerie van buitenlandsche zaken, hebben in den nacht tot principieele overeenstemming geieid, die in den loop van Maandag door omwerking van verschillende passages haar definitieve forniuleering zal krijgen. In gewoonlijk goed ingelichte Parijsche krin¬ gen, meent men te weten, dat te Rome naast de eigenlijke politieke onderhandelingen, ook fmantieele besprekingen zijn gevoerd met hel doel nieuwe credieten op de Italiaansche markt te brengen. Het zou hierbij om tamelijk groote bedragen gaan, die gedeeltelrjk in den vorm van crediet van De Bank van Frankrijk aan de Italiaansche Staatsbank, gedeeltelijk door het brengen van Italiaansche fondsen op .de Fransche beurs zullen worden verstreks. Men meent te weten, dat wanneer deze besprekin¬ gen tot resultaat leiden, de Bank van Frank¬ rijk onmiddellijk een crediet van een milliard francs zou openen, terwijl nog een bedrag van 3 milliard over eenigen tyd liquide zou worden gemaakt. vouwen in een enveloppe en overhandigt deze aan den voorzitter van het stembureau. Deze doet de enveloppe tezamen met het bewijs, dat de stemmer ook stemgerechtigd is, in een tweede enveloppe, waaroD nauwkeurig kies¬ district en gemeente wordt aangeteekend. Deze dubbele enveloppe wordt dan in de stembus geworpen Bijzondere maatregelen zijn genomen, dat de stf-.mming ook werkelijk ge¬ heim blijft. Volgens het D.N.B, hebben Maandag aan de vóórstemming slechts weinig kiezers deelgeno¬ men. Te Saarbrücken bijv. slechts 200. Het bu¬ reau leidt hieruit af, dat de bevolking slechts weinig vertrouwen heeft in de technische maat¬ regelen van de volksstemmingscommissie en be¬ ver den 13en Januari afwacht. ITALIË, — De Romeinsche correspondent van de Temps gewaagt van een geruchtmakend artikel van Papini tegen de Duitsche rassenleer. Pa- pini, een der bekende Italiaansche schrijvers, herinnert eraan, dat de rassenleer bijna uitslui¬ tend niet-Duitsche voorloopers had van Taco- tus tot Gobineau. Rosenberg zelf, de aposte! van het racisme, is te Riga geboren en geduren¬ de den oorlog wilden Duitschers noch Russen hem tot de hunnen rekenen. ,,De Duit9chers zijn zoo weinig superieur aan de andere volken, dat ze de theorie, volgens welke zij het zuurdesen van het menschdom zrjn, niet konden uitvin den". Papini betoogt dan, dat alle* volken op een gegeven oogenblik van hun geschiedenis geloofd hebben, een zending jegens de wereld te moe¬ ten vervullen. De Duitschers redenecren bItoi de ethnologie een even nauwkeurige wetenschap ware als de geometrie. Van een vaste meerder¬ heid van een bepaald ras is geen sprake. De vergoddelijking van een ras moet aan die wraak¬ zucht van een overwonnen volk ontspruiten" Hij ziet er een bewijs van buitensporige kwade trouw in en,' een verschijnsel van „overcompen¬ satie". „Die theorie is het mom van den eeuwi¬ gen Duitschen trots". „Een stompzinnige Ger¬ maan is een halfgod in wording, een geniak Latijn een kwakzalver, die bofte". Ten slotte verwerpt Papini die Jeer als eer nieuwe vorm van het Duitsche atheïsme. Hij eindigt : „de Duitschers kunnen de grootheid noch de wet van Rome verdragen, onverschillig of het die van keizer Augustus of die van Paus Gregorius Vu zvj". DUTTSCHLAND. h het perceel Spandauer Straase 33 op den hoek van de Kaiser Wilhehnstrasse in bot centrum van Berlijn, bevond zich ter herinnering aan den grooten philosoof Moses Mendelssohn, die geruimen tijd in bedoeld huis heeft gewoond, een gevelsteen met het opschrift: „In dit huls leefde en werkte onsterfelijk Moses Mendels- sohn, geboren te Dessau 1729, gestorven te Ber¬ lijn 1786." Het eerste gedeelte van het opschrift tot en met den naam is thans weggebeiteld, zoodat men op den steen nog slechts een geboorte- en sterf¬ datum ziet. zonder te weten op wlen deze beide data betrekking hebben. 1918 bestond een oogenblik het gevaar, dat het Albanische gebied geheel onder de buurstaten zou worden verdeeld. Met veel moeite gelukte het toea- tertijd Albanië, door gebruik te maken van den goeden luim van de overwinnende staten, zijn zelf¬ standigheid te bewaren. Maar partijstrijd stortte Albanië in steeds grooter wordende verwarring. Een Zuid-Slavische oriëntee¬ ring of toenadering zoeken tot Italië, dat was de vraag waarover men streed. In dezen donkeren strijd van den burgeroorlog was het, dat de wereld voor het eerst iets van den Albaneeschen edelman Achmed Zogoe hoorde. Op dit oogenblik woedde de strijd tusschen Achmed Zogoe en zijn grootsten concurrent, den bisschop Fan Noli, op zijn heftigst. Achmed Zogot moest voor een tijdje in Zuid-SÏavie een onderko¬ men zoeken. Zijn tegenstander Fan Noli heeft hot echter in zijn ambt korter uitgehouden, dan Ach med Zogoe had kunnen hopen. Met Kerstmis 1924 keerde Achmed Zogoe als overwinnaar in de hoofd¬ stad van Albanië, Tirana, terug. Fan Noli's ten¬ slotte iut of wat communistisch regime was roem¬ loos in elkaar gestort. Sinds Nieuwjaar 1925 zit Achmed Zogoe vast in het zadel. Eerst — onder de republikeinsche grond¬ wet — als staatspresident en daarna (van 25 Augustus 1928 af) als monarch. Op den eersten September 1928 nam Achmed Zogoe de erfelijke kroon van Albanië in ontvangst. Als koning Zogoe 1 wist de nieuwe monarch de herstelde autoriteit van den staat door een ieder te doen erkennen. Door het voeren van een verstandige buitenland¬ sche politiek wist hij de buren ver van de grenzen van zijn land te houden. Leeningen en bijzondere vriendschapsverdragen (met Italië) verzekerden de betrekkelijke zelfstandigheid en de welvaart van Albanië. In de tien jaren, die sinds het overnemen van de macht door koning Zogoe zijn verloopen, schiep hij een geheel en al nieuwen staat. Welis¬ waar bleef het hervormingswerk van den koning niet onaangevochten. Vele van zijn landgenooten oefenden een onwelwillende critiek op het regiem an den traditieloozen koning uit. Een van deze ontevredenen zal het zeker ge¬ weest zijn, die nu, met de herinnering aan vroe¬ gere burgeroorlogen, de bommen naar het ko¬ ninklijk paleis in Tirana wierp. (Nadruk verboden). DE EXPEDITIE VAN DR. THOMSON NAAR DE OERWOUDEN VAN ARNHEMSLAND. petroleum- en gasverlichting naar de electrische verlichting. Voor jongeren is de electriciteit reeds eene vanzelfsprekende zaak. En toch is het slechts een halve eeuw geleden. Het was een belangrijke proefneming, die men toenmaals in de Fnedrichstrasse in Berlijn, in de hoofdstad van het Duitsche rijk, ondernam. Vele mannen, wier namen naderhand over de geheele wereld bekend zouden worden, waren daarbij be¬ trokken. Zooals b.v. de jonge Oskar von Miller, de sbchter van het Duitsche museum te Munchen, die zich juist deze gebeurtenis van een halve eeuw geleden, tot aan zijn dood toe steeds met bijzonder genoegen placht te herinneren. Men probeerde destijds, vanuit een kleine cen¬ trale ter voortbrenging van electrische energie, meerdere huizen tegelijkertijd te verlichten. Daar¬ onder was ook een van de grootere en destijds drukst bezochte koffiehuizen, dat door de alge¬ meen gewekte belangstelling bijzonder in zwang kwam. Weliswaar zaten de bezoekers op winter¬ avonden gedurende menig uur in donker of in het schijnsel van de overgewone gasverlichting. In den volksmond ontstonden vele grappige gezegden naar aanleiding van deze proeven, die er dan ook in vergelijking met tegenwoordig primitief genoeg uitgezien hebben. Allerlei gebreken den zich voor. Menigmaal werd de stroomlevenng voor geruimen tijd onderbroken. Maar het eind-resultaat heeft de uitvinders en de toekomstige ondernemers van destijds in het gelijk gesteld. De ingenieurs over¬ wonnen ten slotte alle nukken van de nieuwigheid. De electrische verlichting kon haar zegevierende tocht over de wereld aanvangen. (Nadruk verboden). Elke vroegere poging om met AutraUë'a oerbewoners ui contact te komen mislukt Een levensgevaarlijke onderneming. Door; Hans van Berlekom. Modern sprookje : „Roodkapje". „Grootmoeder, waarom hebt u zulke groote tanden ?" ■ ,,Dat komt, omdat ik ze van kindsbeen af alleen met Asta-Basta-tandpasta heb gepoetst !........." (Die lachende Welt, Leipigl. BONT ALLERLEI. DE BOMAANSLAG IN TIRANA. Tien jaren nieuw Albanië. Koning Zogoe's weg naar omhoog. Door: J. A. Bussinck. In het Saai-gebied. Maand ïg werd in het Saargebied een ver¬ vroegde stemming gehouden voor diegenen, die op 13 Januari a.s. geen gelegenheid zullen hebben hun stem uit te brengen. O.a, stemden Maandag dè burgemeesters, de politie-beambten en veldwachters, de spoorweg-beambten, tram- en autobus-perso¬ neel en de postambtenaren. De wijze van stemining is als volgt: De stem gerechtigde steekt zajn ingevuld biljet, opge- Naar aanleiding van den bomaanslag op het paleis in Tirana, waarbij koning Achmed Zogoe lichte kwetsuren schijnt te hebben opgeloopen, en de op¬ stand, die vooral in het noorden van Albanië hevig schijnt te woeden, willen wij hier in het kort nog even iets over de lijdensgeschiedenis van deze on- rusthaard vertellen. Albanië, liggend tusschen de groote en machtige Balkanstaten, in het bezit van de tamelijk ontoe¬ gankelijke Adnatische kust, heeft zich eigenlijk nooit zeer in de belangstelling van het overige Europa mogen verheugen. De wetenschap, dat onze kolonel Thomson er het leven liet, heeft er nooit toe bij¬ gedragen in Nederland sterke Albanische sympa¬ thieën op te wekken. Toen kwamen de oorlogsjaren, en met hen de bezetting van Albanië door de troe¬ pen der centrale mogendheden. En bij de ineen¬ storting van deze mogendheden aan het eind van Met een kleine zeilboot, zonder eenig gezelschap, de Australische anthropoloog Dr. Thomson op een expeditie naar de binnenlanden van Arnhems- land uitgetrokken. In den ondoordringbaren jungle van Arnhemsland leven nog de laatste vertegen¬ woordigers van een raadselachtige, eens machtige inboorlingenstam. Men weet zeer weinig af van deze oerbewoners van Australië; onder de andere stammen wordt er met bijgeloovige vrees over hen gesproken, huiveringwekkende verhalen over hun list en wreedheid doen de ronde en de geleer¬ den hebben hen met het oog op hun geringen trap van ontwikkeling den naam van „laatste menschen uit het steenen tijdperk" gegeven. Slechts enkele dergenen, die zich op het gebied van deze naam- looze- oerwoud-bewoners hebben gewaagd, zijn levend teruggekeerd. De jonge Dr. Thomson hoopt niettemin een kleine kans te hebben, dat de vijandelijk gezinde „stcentijdperk-menschen" hem het leven zullen laten. Hij heeft drie jaar lang als eerste Europeaan onder de inboorlingen van het York-schiereiland geleefd, die tevoren eveneens alle vreemdelingen met haaf en wantrouwen hadden bejegend. Tijdens zijn verblijf aldaar heeft Dr. Thomson geheel het leven van een inboorling geleid en alle gevoels¬ uitingen van den primibeven volksstam nauwkeurig bestudeerd. Zijn ervaringen en zijn grondige kennis van de verschillende dialecten zullen hem nu te stade komen bij zijn poging, om het vertrouwen van den wilden stam van Arnhcmsland te winnen. Dr. Thomson heeft daarom ook elk aanbod om hem te vergezellen, van de hand gewezen, omdat hij maar al te goed weet, dat de kleinste fout het leven kan kosten. Wanneer het hem nu eerst maar gelukt, op de een of andere wijze met de „steen- tijdperk-menschen" in contact te komen, dan hoopt hij de wilden wel van zijn vreedzame be- doelingen te kunnen overtuigen. Wat men tot dusverre over de zeden en ge¬ woonten der bewoners van Arnhemsland te weten is gekomen, geeft intusschen weinig hoop, dat het Dr. Thomson gelukken zal, ook zelfs maar met dn- wilden in onderhandeling te treden. Alle expe¬ dities, die tot dusver getracht hebbén, met deze stam betrekkingen aan te knoopen, werden met een regen van vergiftigde speren en pijlen ontvan¬ gen en moesten onverrichterzake terugkeeren. De weinige onderzoekers, die een ontmoeting met de teentijdperkménschen overleefden, vertellen welijke verhalen van de indrukken, die zijn in~ dit 'and hebben opgedaan. Dag en nacht weerklonk het dof gedreun der trommels rondom hun kamp¬ plaats, zonder dat zij ooit een mensch te zien kre- Steeds sterker werd het geluid en steeds nau¬ wer werd de kring van krij^s trommels om het kamp getrokken, totdat plotseling op een nacht de overval kwam, die den meesten deelnemers der expeditie het leven kostte De Australische regee¬ ring, die er natuurlijk groote waarde aan hecht, over de uitstervende oerbewoners het rechte te weten te komen, steunt de expeditie van Dr. Thom¬ son met alle middelen. Doch men maakt er zich geen illusies over, dat de gewaagde onderneming met succes zal worden bekroond. (Nadruk verboden). EEN JUBILEUM IN DE GESCHIEDENIS DER ELECTRISCHE VERLICHTING. BEDDEN - MATRASSEN DEKENS. Ver tr ou wens-Artlkelen ! Scherpe Prijzen! 111jRIRepareeren zeer b 1111 j R I GEBRS. SNOEK, LEERDAM. HET PANAMA-KANAAL BEDREIGD DOOR CONCURRENTIE. Het plan voor een Nicaragua-kanaal weer actueeL Het eerste electrische schakelhuis in Berlijn viert zijn vijftig-jarig bestaan. Door: Frans Richter. Bij de jaarwisseling van 1934/1935 maakte de wereld een gedenkwaardig jubileum mede, dat jammer genoeg door het snelle tempo van onzen tijd veel te licht over het hoofd gezien wordt. Juist een halve eeuw is het dan geleden, sedert voor de eerste maal een electrisch schakelhuis met succes funcb'onneerde en dat de mogelijkheid aan¬ getoond werd om electrische centrales in bedrijf te brengen. De ouderen onder ons zullen zich nog vaak herinneren den overgang van kaarsen- en Strategische- en economische motieven. De mededeeling van den voorzitter der Marine¬ commissie in het Huis van Afgevaardigden, Vinson, betreffende den geprojecteerden aanleg van een Nicaragua-kanaal, hebben niet weinig opschudding erwekt. Het plan om door een doorsnijding in Nicaragua een tweede verbinding tusschen de Stille Zuidzee en den Atlantischen Oceaan tot stand brengen, bestaat reeds 30 jaar, doch om ge¬ gronde redenen is het nooit ten uitvoer gebracht, immers, economische noodzakelijkheid, om het Panama-kanaal een concurrent te bezorgen, bestaat er niet. Wel kunnen er niet meer dan 60 schepen dageffiks de sluizen van het Panama-kanaal pas¬ seeren; maar bij den huldigen stand van het scheepvaartverkeer is deze capaciteit ruimschoots voldoende. Men zou dus geneigd zijn, het plan-Vinson onder de vele kanaal-projecten te scharen, die het een na het ander van het tapijt zijn verdwenen, als niet de leider der Marine-commissie een zoo invloedrijk persoon was. Doch aan de woorden van Vinson moet ongetwijfeld waarde worden gehecht. Hij is de vader van de Vinson-wet, die de uit¬ breiding van de Atnerikaansche oorlogsvloot tot het bij het Londensche Verdrag toegestane maxi¬ mum heeft doorgezet en hij gaat door voor een der vertrouwensmannen van Roosevelt. Vinson motiveerde de noodzakelijkheid van het Nicaragua-kanaal met te wijzen op het feit, dat het Panama-kanaal voor de nieuwste zeekasteelen te smal is. Al mag dit eén der redenen zijn — her hoofdmotief zal men toch in strategische overwe¬ gingen moeten zoeken. Om de verbinding tusschen de Amerikaansche vloten in de Stille Zuidzee en den Atlantischen Oceaan te onderhouden, is het Panama-kanaal ten eenemale ontoereikend, wan¬ neer het erop aankomt, groote vlootformabes snel door het kanaal te schutten. Of dit echter voldoende grond is om zulk een reusachtig plan te recht- aardigen ? In 1916 hebben de Vereenigde Staten zich bij het Brijan-Chamorro-verdrag van het alleenrecht verzekerd, om een nieuwe kanaaldoorsnijding in Latijnsch-Amerika aan te brengen. Tot dusver heb¬ ben zij van dit recht nog geen gebruik gemaakt. Zelfs wanneer men aanneemt, dat de bouw in het kader van het groote werkverschaffingsprogramma zou worden uitgevoerd, dan nog vormen de enorme kosten — Vinson heeft ze op ongeveer 2 milliard dollar begroot — een probleem op zichzelf. Uit zuiver technisch oogpunt heeft het plan veel aan¬ trekkelijks. Het Nicaragua-kanaal zou de San Juan- rivier en het reusachtige Nicaraguameer in zijn bedding opnemen. Door aldus van de natuurlijke gegevens van het landschap gebruik te maken, zou de aanleg aanmerkelijk worden vereenvoudigd. Met dat al. werkelijk economisch gerechtvaar¬ digd is het plan — voor het oo^enhhk althans — nog niet. Intusschen heeft het weer opduiken van het oude project in Panama de gemoederen niet weinig verontrust. Momenteel werpt het Panama- kanaal bij gebruik op volle capaciteit 4 % rente af. Voor het oude kanaal zou het er dus ongetwijfeld slecht uitzien, wanneer êr nog een tweede verbin¬ ding tusschen beide Oceanen bijkwam. En toch — het zou niet de eerste maal zijn, dat militaire over¬ wegingen den doorslag geven boven economische! (Nadruk verboden). WETENSWAARDIG ALLERLEI. Er zijn 20 landen op de wereld, die in het geheel geen marine bezitten. Hiertoe behooren o.a. België en Luxemburg, Oostenrijk, Hongarije en Tsjecho- slowakije, Irak, Liberia en vele Zuid- en Midden- Amerikaansche republieken. België heeft in 1928 om economische redenen zijn marine afgeschaft. Spanje, het land van de eens zoo trotsche Armada, bezit nog slechts 55 oorlogsschepen, Zweden heeft er 78, Sovjet-Rusland 57,^ Nederland 53, Duitsch- land 44, Portugal 25, Turkije 17, Siam 12 en Roe¬ menie' 8.