Tekstweergave van ZANA_1918-01-25_002
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
overtuigd, dat elk stuk grond dienstbaar moet
worden gemaakt aan de levensmiddelen-productie.
Maar ... zoodra de omstandigheden het toe¬
laten, hopen we, dat met alle energie zal wor¬
den aangepakt om de lichamelijke opvoeding in
onze stad een ruime gelegenheid te bieden tot
volle krachtsontplooiing.
Ten bewijze, dat men in Duitschland open
oog heeft voor de lichamelijke opvoeding, zelfs
in dezen oorlogstijd, geven we hieronder een
bericht over het Duitsche speelterrein-wetsont-
werp, gepubliceerd in Duitsche sportbladen.
„Voor het uitvoeren van de met deze wet
bedoelde plannen is een bedrag van 500 millioen
mark noodig, verdeeld over een tijdvak van
10 jaar, voorloopig voor eik jaar derhalve
50 millioen mark. Het rijk zal hiertoe jaarlijks
10 millioen mark bijdragen, terwijl de bonds¬
staten de resteerende 40 millioen zullen mcjeten
opbrengen. De bedoeling der wet is het aan¬
leggen van speel- en sportterreinen tot een ge¬
meentezaak te maken. In elke gemeente zal men
per hoofd der bevolking 3 vierkanten meter
voor spel en sport geschikt terrein ter beschik¬
king moeten stellen, waarvan \ M2. per hoofd
voor kinderspeelplaatsen en 2\ M:. per hoofd
voor sportterrein. De speelplaatsen behoeven
slechts £ H.A. groot te zijn, terwijl de sport¬
terreinen ten minste 2 H.A. groot moeten zijn,
waarop dan ten minste twee voetbalvelden van
de normale afmeting uitgezet moeten zijn. De
verschillende plaatselijke sportorganisaties zullen
met het beheer der terreinen worden belast en
deze zullen maatregelen moeten treffen om te
zorgen, dat van de terreinen zooveel mogelijk
nut wordt getrokken, zoodat ieder er ongeveer
3 uur per week van gebruik zal kunnen maken.
Verder bevat de wet verschillende bepalingen
betreffende de inrichting der terreinen, der kleed¬
kamers enz., benevens voorschriften over het
verschaffen van spelmateriaal.
Ook voor de beoefening van de zwemsport
moet van gemeentewege voor de noodige ge¬
legenheden worden zorg gedragen.
Is het niet om van te watertanden ?
Verspreid Nieuws.
— Te Borssele is aangespoeld, een lijk van
een man van ongeveer 20 jaar, aan den pink
stak een gouden ring met de letters C. A. In
een sigarettenkoker bevonden zich vier vrouwen¬
portretten, 5 banknoten van een pond en een
briefje.
Op het portret van een vrouw op jaren stond
in het Engelsch: „Moge God U sparen en voor
alle letsel bewaren." Uw liefhebbende moeder
Derby House Sale 3. 7. 15.
Op twee andere portretten stond: Van uw
lieve zuster Helia en van uw lieve zuster Nelüe.
Op het derde stond gedrukt 11 Nov. 1914,
maar het erop geschrevene was onleesbaar. Het
gevonden briefje luidde: Lieve moeder. Vreemd
dat ik mij heb voorbereid op deze gebeurtenis.
De haarlok is van . . . {niet leesbaar). De foto's
zult u wel herkennen. Ik heb ze alle den heelen
oorlog trouw meegedragen. Met 185 heb ik
de groote .... (onleesbaar) overgestoken. Toch
ben ik blij, dat ik sterf voor Koning en Vader¬
land, moeder en vader.
— Terwijl de polderwerker B. v. d. L. te
Stellendam met een bootje in de havensluis was
gevaren om daarin iets te verrichten, zijn de
waaideuren dichtgeslagen en zat de man in het
sluisgewelf gevangen en moest alzoo, terwijl
het water steeg, jammerlijk verdrinken. Toen
de opzichter hem miste, stond het water reeds
tot boven de deuren en was het onmogelijk
deze te openen. Nadat het water weer gezakt
was, werd het lijk uit de sluis opgehaald en
naar de woning van den verdronkene vervoerd.
De man laat vrouw en 7 kinderen achter.
— Te Mechelen aan de Maas (België) was
het water zóó spoedig komen opzetten, dat de
Duitsche wacht in haar wachthuisje de vlucht
nam naar boven en weldra met 11 man op het
dak zat. Alle pogingen werden aangewend om
de menschen uit hun hachelijke positie te red¬
den. Een bootje, dat ter hulp werd gezonden,
sloeg om. Tevergeefs trachtte een vliegtuig de
redding te volbrengen. Er werd om hulp gete¬
lefoneerd naar Maastricht. Maar wegens den
hoogen waterstand kon niet geschut worden.
Eindelijk gelukte het een motorbootje, dat men
over den dijk had getrokken, de manschappen
te redden.
— Woensdagavond aan ee Nieuwe Parklaan
te Scheveningen, tusschen de Neptunusstraat en
de Stevïngstraat een moordaanslag met berooving
plaats gehad op den Antwerpschen juwelier den
heer Birnbaum, die met een clubgenoot den
heer Kerner van de Diamantclub aan het Oevers
Deynootplein op weg was naar zijn woning
aan de Nieuwe Parklaan 47.
Dicht bij deze woning werden beide heeren
onverhoeds van achteren aangevallen door drie
mannen, die hen met harde voorwerpen ernstige
verwondingen toebrachten, en die gelegenheid
zagen den heer B. te berooven van een porte¬
feuille, inhoudende een waarde van ƒ 50.000.
(Hollandsch papier, kronen en marken en een
cheque op een bank).
Na hun daad namen de aanranders de vlucht.
Op het hulpgeroep van de gewonden kwa¬
men eenige personen toe, die den heer B. en
zijn metgezel in de woning van eerstgenoemde
binnendroegen.
— H. M. de Koningin heeft wederom een
bedrag van ƒ 100.000 geschonken aan het
Koninklijk Nationaal Steuncomité.
Van dit bedrag zijn ƒ 30.000 bestemd tot
leniging der nooden van Nederlanders, die in
het buitenland wonen en ƒ 70.000 om te voor¬
zien in de behoefte aan kleeding van hier te
lande gevestigde Nederlanders, die daarvoor in
aanmerking komen.
— Daar men wist dat de veldwachter naar
een bruiloft was, hebben opgeschoten jongelui
te Noordwijkerhout bar huisgehouden. In de
kom van het dorp werden ruiten verbrijzeld
en massa's sneeuw bij de winkeliers in de
étalages geworpen.
— Eenige dagen geleden had de dienstbode
van het Kamerlid mr. dr. Van Best te Eind¬
hoven de onhandigheid de verkeerde kraan van
een waschmachine open te draaien. Daar de
huisgenooten den geheelen dag afwezig waren,
kon het water rustig doorstroomen en toen men
van de rei's terugkwam, plaste men allerwege
in het nat. Treurig was het om aan te zien
hoe alles ronddreef in den vloed en men kan
begrijpen hoe kleeden en meubels door die
overstrooming hebben geleden.
Naar het Eindh. Dngblad meldt, heeft mr.
Van Best een extra rantsoen steenkolen (30 H.L.)
van den minister gekregen om zijne woning
weer droog te stoken.
— Woensdagmiddag werd uit Keulen ge¬
seind, dat de Rijn daar het laatste etmaal 49
c.M. gevallen is. Te Arnhem werd nog altijd
was geconstateerd, zoodat Woensdagmiddag de
stand reeds 12.42 + N.A.P. was. Voor zoover
men zich herinnert, is dit de hoogste stand,
die hier bereikt werd. De stevige Rijndijken zijn
op deze ontzettende watermassa niet berekend,
zoodat op verscheidene plaatsen het water reeds
over den dijk spoelt, waardoor de rijweg hier
en daar reeds beschadigd is. Ook spoelt het
water stukken uit den dijk, hoewel men overal
druk in de weer is, om de zwakke plaatsen
met takkebossen en rietmatten te beschermen.
De dijk naar Elden is nog begaanbaar, ook
de dijk naar Westervoort, doch verderop, in
de richting van Velp, is de dijk reeds zoozeer
beschadigd, dat het verkeer voor voertuigen ge¬
heel is gestremd. Voor voetgangers is een wan¬
deling over den dijk levensgevaarlijk, daar hier
en daar groote stukken zijn weggespoeld; de
gaten heeft men met steenen en hout aangevuld.
Ook buitendijks is alles een groote water¬
massa, waarin de boerderijen, waarvan de meeste
reeds onder water staan, geheel geïsoleerd lig¬
gen, zoodat de bewoners met behulp van vlotten
zich van de noodige levensmiddelen voor mensch
en dier moeten voorzien.
Ook het Rijnverkeer is thans vrijwel gestremd,
daar men niet meer onder de spoorbrug bij
Westervoort door kan. Te Arnhem liggen reeds
tientallen groote Rijnaken, die wachten op val
om stroomopwaals te kunnen vertrekken, en
bij Westervoort liggen eveneens talrijke zwaar
beladen Rijnschepen voor anker, verscheidene
geladen met steenkolen.
Ook de stoomboolen kunnen niet meer onder
de brug door, behoudens enkele kleine sleep-
bootjes.
Voor schepen met een deklading is ook het
verkeer onder de brug bij Oosterbeek gestremd.
De overige schepen kunnen daar nog passeeren.
Het verkeer met de Betuwe wordt nog onder¬
houden over de schipbrug; zware vrachten
kunnen echter alleen met extra hulp en dan
nog zeer moeilijk tegen de brug opkomen.
— Het Engelsche levensmiddelministerie heeft
een voorschrift verspreid, om een vermenging
van boter en margarine, nu er zoo groote
schaarschte bestaat, met aardappelen mogelijk
te maken.
Men kookt daartoe aardappelen tot zij bloemig
zijn en uit elkaar vallen, wrijft ze vervolgens
door een fijne zeef in een groote kom uit, die
vooraf verwarmd is. Op elke 7 gewichtsdeelen
fijngewreven aardappelen komt 1 gewichtsdeel
boter en een theelepeltje zout. Men mengt alles
met een houten theelepel flink dooreen tot de
massa gelijk is. De boter moet op een koele
plaats bewaard blijven. Met boterkleursel kan
men de kleur van de aardappelboter wat ver¬
beteren. Wil men de boter langer dan een paar
dagen bewaren, dan moet men er een bederf-
werend middel door doen. Door de boter in
een vetvrij papier te bewaren, kan men het in-
drogen van de bovenlaag voorkomen.
Dit bericht brengt ons een bezoek aan een
Hollandsche boerderij te binnen, waarbij men
een grooten pot met gekookte aardappelen buiten
het huis zagen staan. Op de vraag, waar die
aardappelen voor moesten dienen, kwamen wij,
na veel heen en weer vragen, te weten, dat
die „door de boter heen moesten". Maar dat
was in den tijd toen er in ons land nog geen
boterwet bestond.
— De Tel. meldt inzake de pluimveeknoeie-
V
.
P
.
N
.
,rijen, waarbij o.a. de hoofdinspecteur der V. P. N.,
Smits, werd beschuldigd van corruptie., dat als
gevolg van het onderzoek van oud-minister
Heemskerk, de reeds geruimen tijd geschorste
hoofdinspecteur Smits, definitief ontslagen is.
— De Rotterdamsche politie heeft een drietal
jongens van tien a vijftien jaar aangehouden,
die in de Nieuwe Kerkstraat uit een pakhuis
een slede en een paar dekens ontvreemd hadden.
De slede hadden ze op den Schiedamschen dijk
van de hand gedaan.
Toen men aan het bureau Witte de Withstraat
den veelbel ovenden jongens de duimschroeven
aanzette bleek, dat men met dit trio het bestuur
te pakken had gekregen van een georganiseerde
dievenbende, die den alleszeggenden naam voerde
van Lord Lister.
Een huiszoeking bracht een voorraad pot-
looden, papier, schroeven enz. aan den dag,
alles van diefstal afkomstig. In een hofje aan
de Kruiskade bleek in een gat in den grond
de safe der bende te zijn. Daar vond men o.a.
een heele verzameling valsche sleutels.
Het vergaderlokaal der jeugdige booswichten
bevond zich aan de Binnenrotte onder het Via¬
duct. Vandaar uit werden „strooptochten" onder¬
nomen. Vooral de Fransche bazar was meer¬
malen het doel der ondernemingen.
In de statuten van den bond was ook de
bepaling opgenomen, dat zooveel mogelijk detec¬
tive-romans zouden worden gestolen, waarvan
een bibliotheek moest worden gevormd.
Waar de boefjes hun anti-sociale denkbeelden
vandaan haalden, behoeft men dus niet te vragen.
— In Dabringhausen is een vrouw van 86
jaar, bet-overgrootmoeder geworden. Haar doch¬
ter is 63, haar kleindochter 43 en de achter¬
kleindochter, wier kind thans geboren werd, 21
jaar.
Plaatselijk Nieuws.
ZALT-BOMMEL, 25 Januari 1918.
De Burgemeester van Zalt-Bommel;
Brengt ter openbare kennis, dat door den Minister
van Financiën het volgende is bekend gemaakt:
„Dat aan arbeiders, die in Duitschland gaan wer¬
ken in den vervolg niet meer kan worden toegestaan,
spek en vet uit te voeren.
Wat de weekarbeiders betreft, kan in plaats daarvan
vergunning worden gegeven, om V/t K.G. worst of
vleesch mede te nemen.
Spoedshalve werden den betrokken inspecteurs ter
inlichting van de weekarbeiders reeds medegedeeld,
dat met ingang van 27 Januari a.s. geen spek of vet
meer mag worden uitgevoerd. Voor die arbeiders,
die slechts éénmaal in de 14 dagen hier te lande
terugkeeren en die eene mededeeling ter zake van
den betrokken grensambtenaar niet tijdig heeft kunnen
bereiken, geldt het verbod eerst op de uitreis vol¬
gende na de waarschuwing.
Wat de dagarbeiders betreft, moet de nieuwe rege¬
ling geacht worden in te treden den dag, volgende
op dien, waarop hen aanzegging is gedaan, dat geen
spek of vet meer ten uitvoer zal worden toegelaten,"
Zalt-Bommel, den 25 Januari 1918.
De Burgemeester voornoemd,
VAN HASSELT.
— De Burgemeester van Zaltbommel brengt
ter openbare kennis, dat door Zijne Excellentie
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, volgens beschikking dd. 27 December
1917, kaas zal worden gedistribueerd;
dat er van af heden kaasboekjes te verkrijgen
zijn aan het distributiebureau (tegen overlegging
der domiciliekaart), waarop door den leverancier
het gewicht van de verlangde kaas moet worden
ingevuld;
dat zonder deze aanteekening op het boekje
door den winkelier geen kaas mag worden ver¬
strekt.
— Goedkoope Sajet. De Voorzitter van de
Commissie voor verstrekking van schoeisel,
d
a
t
.
d
e
g
o
e
d
¬klompen enz. deelt hierdoor mede, dat.de goed¬
koope sajet gearaiveerd is en verkrijgbaar is
gesteld bij de heeren Mozes & Hendrix,
Boschstraat, alhier.
De prijs bedraagt ƒ 0.60 per knot.
— Dezer dagen had de verkooping plaats
van de stratenmest dezer gemeente, waarbij de
bepaling was gemaakt, dat de mest noch per
spoor noch per boot mocht vervoerd worden.
De verschillende perceelen brachten te samen
ƒ 4061.— op.
— Hedenavond zal in het Volksbondshuis
een vergadering gehouden worden in verband
met den graannood en de alcoholindustrie. Als
sprekers zullen optreden de heeren Lodder,
alhier en J. A. Bergmeijer uit Dordrecht, beiden
vurige drankbestrijders.
— Een dienstbode, M. v. d. L., hier ter stede
bleek bij verschillende leveranciers goederen
op zicht gevraagd te hebben op naam van andere
ingezetenen. Na onderzoek van de politie zal
een strafrechterlijke vervolging tegen haar wor¬
den ingesteld.
— Verborgen in een geitenstal werd door
de politie koperdraad gevonden, benoodïgd voor
den aanleg van telegraaf lijnen; geconstateerd
werd dat dit afkomstig was van diefstal, waar¬
V
.
z
i
c
h
h
a
d
s
c
h
u
l
d
i
gaan de 17-jarige C. v. d. V. zich had schuldig
gemaakt.
— De Lente in aantocht? De heer M. Joosten
alhier toonde ons een levende meikever.
— Hedenmorgen werd aan de Oranjewal het
lijk opgevischt van den 67-jarigen J. C. v. D.,
wonende alhier.
— Op de veiling werd gisteren voor winter-
jannen 14 cent per K,G. besteed.
— De heer G. Thooft, rentmeester van het
Groote Bommelsche Gasthuis, heeft als zoodanig
ontslag gevraagd.
— De Middenstands Vereeniging alhier heeft
formulieren beschikbaar voor het aanvragen van
toegangskaar ten voor de jaarbeurs te Utrecht.
— Openbare raadsvergadering op Vrijdag
i Februari 191S des namiddags lialf twee.
Aan de orde is:
1. Ingekomen stukken en mededeelingen.
2. Onlslag-aanvaage door een onderwijzeres
I
.van schopl I.
3. Ontslag-aanvrage door den Rentmeester¬
secretaris van het Gr. Bommelsche Gasthuis.
4. Benoeming van een onderwijzeres aan
I
I
,school II,
5. Samenstelling opnieuw, van de Commissie
voor de strafverordeningen.
6. Vaststelling der rekening en verantwoor¬
ding van het gemeentelijk pensioenfonds, dienst
1917.
7. Voorstel tot betaling uit den post „on¬
voorziene uitgaven", dienst 1917, (gemeente-
begrooting).
8. Voorstel tot aanvulling der Gemeentebe-
grooting 1917.
9. Voorstel in zake zekerheidstelling door den
directeur van het electrisch bedrijf.
10. Voorstel om Burgemeester en Wethou¬
ders te machtigen tot afschrijving van het Groot¬
boek, van de inschrijving „Pensioenfonds A.
van der Ent".
11. Voorstel tot verhuring onderhandsch, van
weiland.
12. Voorstel in zake een adres en instelling
eener huurcommissie.
13. Voorstel tot aankoop eener schuur.
14. Idem in zake het adres van de Vereeni¬
ging van Directeuren van Gasfabrieken over
salarisregeling.
15. Idem in zake adres D. de Leeuw-, om
salarisverhooging.
16. Idem in zake adres van de vereeniging
„de Toekomst" om nadere toeslagbepalingen
voor brandstof en gas, alsmede over toekenning
van reparatieieder.
17. Idem in zake een adres van de stokers
der gasfabriek om andere regeling van arbeidstijd.
18. Idem in zake rookverbod voor kinderen.
19. Idem in zake onderhandsche verpachting
der Weegbrug.
20. Idem in zake het adres om voorschot,
van de woningstichting „Hulp naar Vermogen".
— Lezing Poeüiekke. Vrijdag 18 Januari j.I.
hield de heer Poelhekke, directeur der H.B.S.
te Nijmegen, in het Nut alhier, de laatste van
een serie van vijf lezingen over het onderwerp:
„De Lyriek, een spiegel des levens".
In de vorige voordrachten had Spr. behandeld
het wezen van de lyrische dichtkunst, de ver¬
schillende theorieën over haar ontstaan en de
diep-ernstige beteekenis van de dichtkunst voor
het leven van den mensch. Meer in den breede
werd dit aangetoond door de doodenklacht, het
liefdeslied, de natuurpoëzie en de religieuze
poëzie. Ontzaggelijk omvangrijk was de stof,
door den heer Poelhekke behandeld en op een
meesterlijke wist hij door volledige beheersching
van zijn materiaal zijn hoorders van het begin
tot het einde te boeien. Ieder van zijn voor¬
drachten was een meesterstuk van opbouw.
Spr. voerde ons van de eenvoudigste natuur¬
klanken in de poëzie tot de meest verfijnde en
moderne uitingen. Was zoo in elke voordracht
een geleidelijke opklimming, een zelfde opklim¬
ming werd gevonden in de heele reeks. ledere
voordracht was een geheel op zichzelf, zonder
dat het verband met het geheel uit het oog
werd verloren. Daardoor konden de hoorders
het behandelde in zich opnemen als een kunsl-
werk en bleven zij steeds den samenhang zien.
Schitterend was b.v. de uiteenzetting van de
religieuze lyriek. Wat er omgaat in hoofden en
harten der dichters van alle tijden, wanneer
zij staan tegenover het Absolute, het Oneindige,
wij leefden het allen mee. We voelden, hoe de
dichter worstelt om vorm te geven aan zijne
verhouding tegenover den laatsten grond der
dingen, tegenover God, tegenover waarde en
doel van het leven. Spr. deed ons de gemoeds¬
gesteldheid begrijpen en meeleven van Leopardi,
Sully Prudhomme, Hélène Swarth, Frederik van
Eeden, de mystieken van alle tijden en eindigde
met Vondel, wiens Rei van Engelen hij als een
der verhevenste uitingen van religieuze lyriek
verheerlijkt.
Wat de heer Poelhekke ons gaf, was eerste-
rangs werk en werd ook door het publiek als
zoodanig gewaardeerd. De groote belangstelling
en onverdeelde aandacht, waarmee het talrijke
publiek luisterde, bewees, dat allen onder den
indruk waren van den fijnen, gevoeligen geest
en het diepe, rijk ontwikkelde gemoedsleven
van den spreker.
Wat zou het een genot zijn, als we iederen
winter eens eenige voordrachten konden hoo-
ren, die op zulk hoog peil staan.
Burgerlijke Stand.
ZALT-BOMMEL.
Van 18 tot en met 24 Januari 1918.
GEBOREN: Jan, zoon van J. Fierant en E. H.
Wigmans.
OVERLEDEN: Pietemella Johanna Rombeek, oud
27 jaar. — J. C. van Diejen, oud 67 jaar, gehuwd
met J. van Wijk.