Tekstweergave van ZANA_1923-01-19_001
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
No. 3.
Verschijnt iederen Vrijdag.
Achtste Jaargang.
1923.
ZALT-BOMMELSCH
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
voor Zalt-Bommel, Gameren, Nieuwaal, Brakel,
Zuilichtm, Aalst, Poederoyen, Bruchem,
Kerkwijk, Delwijnen, Ammerzoden, Well, Hedel,
Vrijdag 19 Januari
Mederhemert, Heilouw, Haaften, Tuil,
Waardenburg, Neerijnen, Opijnen, Rossum,
Hurwenen, Kerkdriel en Heerewaarden.
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagmiddag.
Abonnemen!spri;5 voor Zalt-Bommel. ƒ 0.45 per drie maanden.
V'jor ae buitengemeenten f 1—. per half jaar, franco p. pos!.
J. PEKELHARING, ZALT-BOMMEL.
TELEFOONNUMMER 36.
Advertenlien van 1—6 regels 75 cent. ledere regel meer 12 cent.
Bïj abonnement aanzienlijke korting.
Berichten en advertentiën uiterlijk Donderdags in te zenden.
Weekkalender.
VRIJDAG 19 JANUARI.
Wie het heilige moeten kent,
kent véél.
ZATERDAG 20 JANUARI.
De ijdelheid is de moeder
van de meeste zedelijke kwa¬
len onzer eeuw. Zij heeft de
wereld gevuld met half-weters
en ontevredenen, met zooge¬
naamde miskende geniën, met
zwetsers, praalhanzen en
slechte haudwcrkslui, die toch
nog duur betaald willen wor¬
den.
ZONDAG 21 JANUARI.
Wat staaft bij menig goed de
waarde bij 't gemis?
Dat men er nog naar haakt als
't reeds verloren is.
MAANDAG 22 JANUARI.
Wie ondank ondervindt en
miskenning, is zoo licht geneigd
zich terug te 'trekken niet liet
vaste plan zich niet meer „in
de koude" te wagen.
Wie echter ontstemd en ver¬
bitterd zich terugtrekt, wordt
al „kouwelukcr" en „kouwe-
lijker", om eindelijk geheel te
verkleumen!
DINSDAG 23 JANUARI.
Het zij de stervensuur of traag
óf tijdig koomt,
Kwaad doet hij die ze wenscht,
Kwaad doet hij die ze schroomt.
WOENSDAG 24 JANUARI.
„Verdraagzaamheid ook je¬
gens onverdraagzamen". Is er
prachtiger dekmantel te beden¬
ken voor onverschilligheid of
lafheid?
DONDERDAG 25 JANUARI.
Gedenk, dat een nijdig oog
een kwaad ding is.
BURENRECHT.
il
Ten slotte zal ik nog een paar staal¬
tjes van „Burenrecht" noemen, niet
omdat het onderwerp dan al is uitgeput.
maar mede omdat er haast geen door¬
komen aan is, dat, naar het lijkt, maar
zonder regelmaat of orde in ons Bur¬
gerlijk Wetboek is door elkaar gewor¬
pen. De praktische waaide van som¬
mige dier regelen is echter niet groot,
ook al aangezien verschillende dingen,
ook zonder uitdrukkelijke wetsbepaling,
vanzelf zoo zouden zijn: men heeft ook
„ongeschreven recht" in de wereld. Om
een voorbeeld te noemen: de wet zegt:
„Niemand mag water of vuilnis laten
„loopen door de goten van een ander,
„tenzij hij daartoe het recht mocht heb-
„ben verkregen". Wie zou hieraan twij¬
felen, ook al zweeg de wet op dit punt?
Hetzelfde mag wel gelden van het
volgende artikel: „Ieder eigenaar mag
zijn erf afsluiten". Men zou toch zeggen,
dat een eigenaar zijn bezit mag beveili¬
gen tegen mogelijke „aanrandingen van
anderen", nietwaar?
In dit verband wil ik nog op een paar
belangrijke bepalingen wijzen, Int wel¬
ker goed begrip eenige opmerkzaam¬
heid wei noodig is. De 'wet zegt: Ieder
eigenaar kan zijn nabuur noodzaken
hunne aan elkander grenzende eigen¬
dommen ten gemeenen koste af te
scheiden; en op een andere plaats: Een
ieder kan in de steden en aaneenge-
houwde voorsteden en dorpen zijn in¬
huur noodzaken, bij te dragen tot het
maken en herstellen van een afsluiting
ttissclien hun huizen, open plaatsen en
tuinen.
De hoofdinhoud hiervan zal voor een
ieder duidelijk zijn. Oppervlakkig ge¬
lezen zou men echter meenen. dat beide
bepalingen vrijwel hetzelfde zeggen,
maar dit is niet het geval.
Het verschil zit hoofdzakelijk in „af¬
scheiding" en „afsluiting" en anderdeeh
in het feit, dat het eerste artikel geldt
voor alle eigendommen, om het even
van welken aard, en waar gelegen (in
Nederland natuurlijk) en het andere al¬
leen voor aaneengebouwde plaatsen,
hetzij deze dan steden, voorsteden.
vlekken, dorpen, gehuchten genoemd
worden.
De wet verstaat hier onder ..afschei-
uing" elk kentceken waaruit de gren>
van een perceel blijkt; b v. een paaltje
üi steen en ook een muur, schutting,
lieg, sloot. Met „afsluiting" daarentegen
Dedoelt de wet elk werk, dat een eigen¬
dom als het ware „tegen mogelijke aan¬
randingen van anderen moet beveili¬
gen', zooals ik hierboven zeide, b.v.
een muur. schutting, heg, sloot. Hieruit
volgt, dat een aisluitmg dus altijd is een
afscheiding, maar een afscheiding nog
niet altijd is een aisliuting, want het be¬
grip „afscheiding" is ruimer.
Kesumeerende kom ik tot deze con¬
clusie: Ieder kan zijn buurman noodza¬
ken, desnoods gerechtelijk, oin aan te
geven de onderlinge grens hunner ei¬
gendommen; is de grenslijn niet met
juistheid bekend, dan kan de rechter
uok deze vaststellen. Wat de hierboven
genoemde aaneen gebouwde plaatsen
betreft, voor deze behoeft men niet met
een vaststelling van de grens tevreden
te zijn, doch kan van eiken buurman in
rechten vorderen liet voor gemeen¬
schappelijke rekening maken van een
afsluiting, tusschen hun huizen, open
plaatsen en tuinen.
Wat voor aisluiting men kan vorde¬
ren en hoe hoog deze moet zijn, zegt de
wet niet, maar zij heelt dit aan de ge¬
meentelijke verordeningen en plaatse¬
lijke gebruiken overgelaten; zijn geen
van beiden er, dan zal de rechter moe¬
ten beslissen.
Een praktische bepaling is nog deze:
Wanneer het tot reparatie van eeiug
gebouw noodzakelijk is, om. op den
grond van den nabuur eenig steiger-
werk te plaatsen of daarover te gaan
om bouwstoifen aan te brengen, is de
nabuur verplicht zulks te dulden; als er
reden voor is, mag hij schadeloosstel¬
ling vragen. Uit artikel bevat het zoo¬
genaamde „ladderrecht". In zoodanig
geval tnoet de buurman het bovenstaan¬
de dus toelaten; vtrzet hij zich hier¬
tegen dan zou de rechter hem in het on¬
gelijk stellen. Jammer maar, dat diens
beslissing moet worden afgewacht; dit
is in den regel geen kwestie van een
paar dagen.
Men lette er op. dat dit recht alleen
bestaat bij reparatie en dus b.v. niet bij
nieuwbouw. Misschien zou het aanbe-
veling verdienen het ook voor dit laat¬
ste in de Bouwverordeningen der Ge¬
meenten op te nemen, hoewel er, geluk¬
kig, nog genoeg „goede buren" zijn, die
een verlegen mensch geen hulp zouden
weigeren.
Voorts moet ieder eigenaar zijn da¬
ken zoo inrichten, dat het regenwater
niet op het erf van zijn buurman doch
op zijn eigen erf of op den openbaren
weg afloopt, voorzoover de gemeente¬
lijke verordening dit laatste niet ver¬
biedt.
Bij dit punt wil ik nog iets opmerken,
dat misschien niet van algemeene be¬
kendheid is, waarover althans verschil
van meening kan bestaan. Ik doe dit
dan door het stellen van deze vraag:
Mag men dakgoten hebben boven het
erf van zijn buurman? Het antwoord
hierop is ondergeschikt aan dat op de
volgende vraag: behoort de lucht bo¬
ven een erf aan den eigenaar van dat
erf?
Hoewel deze laatste vraag aan som¬
migen misschien al zeer dwaas voor¬
komt, zal men toch moeten toegeven,
dat met liet antwoord daarop meteen de
eerste vraag is beslist. De wet zwijgt
op dit punt, geeft althans geen recht-
streeksch antwoord, hoewel zij b.v. in
haar boven medegedeeld verbod, om
takken te doen hangen over het erf van
den buurman (dus in de lucht boven dat
erf) toch wel uitgaat van de meening.
dat deze lucht van dien buurman is.
Daarom moet worden aangenomen, dat
de dakgoten niet boven het erf van den
buurman mogen worden aangebracht:
zij toch zouden een deel van de lucht
van den buurman innemen. Gedurende
den oorlog werd meermalen medege¬
deeld, dat vliegmachines van een oor¬
logvoerende mogendheid zich boven
Nederlandsch gebied hadden bewogen.
Krachtens overeenkomst tusschen de
verschillende landen mocht dit niet.
Hieraan zal wel mede ten grondslag
hebben gelegen de opvatting, dat de
lucht boven een erf behoort aan den ei¬
genaar van dat erf.
Als slot van mijn artikel zal ik nog
iets vertellen over den zoogenaamden
„Noodweg".
In den regel hebben de perceelen, —
zoowel gebouwen als stukken land, —
welke niet aan den openbaren weg of
aan openbaar vaarwater liggen, natuur¬
lijk wel een recht om „er op" te ko¬
men; anders toch zouden ze geen waar¬
de hebben.
Deze weg loopt dan over omringende
perceelen.
Het kan echter gebeuren — en het is
wel gebeurd ook — dat door de een of
andere oorzaak een zeker perceel dit
redu niet heeft; mogelijk blijft het na¬
tuurlijk, dat b.v. bij verkoop van dit
perceel tegelijk met andere perceelen
verzuimd is ten behoeve van het eerste
perceel dit recht te vestigen. Men zal
gevoelen, dat dit voor den eigenaar van
het bewuste perceel geen plezierige
positie is, althans wanneer hij geheel te
goeder trouw is.
Dit heeft de wetgever ook gevoeld en
daarom heeft hij ieder eigenaar, die niet
„op" zijn perceel kan komen, het recht
gegeven, van de omringende eigenaren
te vorderen, dat zij hem weg verleenen
naar en van den openbaren weg of naar
en van de openbare vaart. Deze weg
moet dan worden gevestigd op de kort¬
ste manier, maar in ieder geval zóó, dat
de nabuur de minste schade lijdt aan
zijn perceel. Voor dit recht moet een
vergoeding worden betaald evenredig
aan de schade. Zoodra de omstandig¬
heden, welke den „noodweg" hebben
tengevolge gehad, zijn veranderd (met
andere woorden zo'dra de betrokken
eigenaar dezen weg niet meer noodig
heeft), vervalt deze; het kan toch ge¬
beuren, dat hij, b.v. door aankoop van
een perceel, over eigen terrein op het
bewuste stuk kan komen of dat er een
openbare weg langs dit perceel wordt
gelegd.
Zoo op liet eerste gezicht lijkt dit
een mooie oplossing van een moeilijke
zaak. De ondervinding heeft echter ge¬
leerd, dat één onwillige nabuur in dezen
heel wat last kan veroorzaken.
liet ligt voor de hand, dat niemand
het prettig vindt een met weg bezwaard
pet ceel te krijgen, terwijl hij meende
dat het „vrij" was; een vergoeding der
schade weegt hier meestal niet tegen
op. Daarom is het begrijpelijk, dat een
nabuur niet wil medewerken, om de
zaak in der minne te regelen, maar een¬
voudig wacht op de gerechtelijke uit¬
spraak. Dan moet de eigenaar dus aan
den rechtcm om den „noodweg" ver¬
zoeken, en hem het bedrag der schade¬
vergoeding doen regelen. Dat een en
ander grootc kosten kan vorderen en
niet het minst tijd, spreekt van zelf. En
intusschen zou het bewuste perceel niet
eens gebruikt kunnen worden.
Dit is wei één van de onverkwikke-
lijkste omstandigheden waarin een eige¬
naar met betrekking tot zijn vast bezit
kan geraken. En nu is dit wel liet peni¬
bele van deze zaak, dat niemand — »k
bedoel dan voornamelijk de landeige¬
naren, zoowel grootc als kleine — er
absoluut zoker van kan zijn nooit een
dergelijke ondervinding op te doen. Het
is toch van algemeene bekendheid, dat
het bestaan van rechten van weg, voet¬
pad en dergelijke soms bijzonder moei¬
lijk is te bewijzen en er meermalen
geen absolute zekerheid deswege is te
verkrijgen. De beste manier om deze
zekerheid in ieder geval zoo groot mo¬
gelijk te maken, is wel het in geschrift
brengen van alle overeenkomsten, tot
vastgoed betrekkelijk, op te dragen aan
volledig deskundige personen. Men
dient hiermede het alsenieen belang en
daardoor ten slotte ook zichzelf.
F. S. K.
— Door Gcd. Staten wordt voorge¬
steld hen te machtigen gedurende 1923
aan gemeentebesturen ten behoeve van
werken van algemeen belang, zoo¬
veel mogelijk stukken tor bestrijding
van werkloosheid, werken tot aanleg
en verharding van wegen en verbete¬
ring van den waterafvoei slsmcde tot
ontginning, hoschaanleg. inrichten van
bouwterreinen en andere werken van
dcrgclijken aard en laste der provin¬
ciale begrooting, subsidie of renteloos
voorschot toe te kennen tot ten hoog¬
ste één derde der vooraf geraamde
kosten, o.a. onder bepaling dat in den
regel alleen subsidie of renteloos voor¬
schot zal worden verleend voor die
werken, waarvoor van Rijkswege
wordt bijgedragen en in den regel tot
geen hooger bedrag dan den van Rijks¬
wege verleenden steun.
— Aan de burgemeesters der gemeen¬
ten in Gelderland heeft de Commissaris
der Koningin een missive gericht waar¬
in o.a. de aandacht der burgemeesters
wordt gevestigd op de wenschelukheid
om de ambiskleediug der gemeente-
veldwachters duidelijk van die der njks-
veldwacht te onderscheiden en tevens
de uniform der gcmcentevcldwachters
te herzien, zoodat zij zich aanpast aan
de eischen van den modernen tijd.
Hier wordt natuurlijk niet gedicht
aan plotseling algeheele vernieuwing
der uitrusting, maar een verandering
naarmate de bestaande dienstkleeding
vernieuwing behoeft.
Als voorbeeld van eeiie meer doel¬
matige kleeding zou de militaire politic
kunnen worden nagevolgd doch het on¬
derscheid tusschen die beide- categoricn
moet duidelijk zichtbaar zijn. b.v. door
het aanbrengen van het gemcentewapen
op de uniformpet en op de knoopen.
De missive beveelt verder aan dat
een nv.;rleg tusschen de burgemeesters
zou worden gepleegd om tot unifor-
meering du- kleeding der gcmeenteveld-
wacht binnen deze provincie te komen.
L ii hei in de „Anih. Ct." opge¬
nomen overzicht van de verleden
week gehouden najaarszitting der Pro-
viuciile Staten van Gelderland lezen
wc o.a. het volgende:
Het glanspunt van deze najaars/.ittmg
is geweest het resultaat door de Sta¬
tencommissie 1920 voor de verkeers¬
wegen behaald: liet instellen van een
provinciale wcgenpolitie, die voor het
in goeden staat blijven van het wegen¬
net van grootc beleekenis zal zijn en
die door de beschikking over een auto
en controle-toestellen voor vrachtauto's
enz., in staat zal zim daadwerkelijk te¬
gen vernieling van wegen op te treden.
En bovendien zal de mogelijkheid van
subsidieeiing tot een bedrag van de
helft dtr kosten de verbetering van de
wegen voor interlocaal autoverkeer be¬
nut, in de hand werken.
Deze Staten gaan dns niet heen, zon¬
der een voor het verkeer zeer belang¬
rijk vraagstuk op doeltreffende wijze te
hebben geregeld.
Het einde der middagzitting was Vrij¬
dag slechts een scluinvergadcring. Het
aantal belangstellende leden was tot
even boven de twintig gedaald: stem¬
mingen konden niet meer worden ge¬
houden. En aan de welwillende houding
van den heer Nanninga, om maar niet
op uitstel te blijven aandringen, danken
de eigenaren van het Brakelsche veer
over de Waal tot vaststelling van een
verhoogd tarief, dat door Ged. Staten
binnen behoorlijke perken terugge¬
bracht, toch zeer belangrijk hooger is
geworden. Aan de Staten bleef daar¬
door een hernieuwd samenkomen be¬
spaard.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Zalt-Bommel. 10 Januari 1923.
— Openbare Raadsvergadering op Za¬
terdag 20 Januari 1923 des middags om
drie uur.
Aan de orde:
1. Ingekomen stukken en mededcelin-
gen.
2. Benoeming eener onderwijzeres aan
de openbare lagere school No. 1.
— Bioscoop. Als wetenschappelijke
film na het actueele Journaal wordt de
„waskaar senfabrikatie" v ertoond, een
film die ons over dit gebruiksartikel
heel wat geheimenissen zal openbaren,
en waarvan bij de huishoudelijke toe¬
passing zeker telkens weer iets in ge¬
dachten zal komen. Een 2-acters detec¬
tive-geschiedenis „Vreemde maskerade"
geeft een zeer spannende strijd te zien,
waarin de speurkunst en den moed der
detectives wordt getoetst aan de meest
ingewikkelde en ongelooflijke trucs der
tegenstanders. Het hoofdnummer is een
modem drama in 5 acten ..Geketend",
waarin Eugèite O'Brien en Martha
Mansfield de hoofdrollen op schitteren¬
de wijze vervullen. Door het aardrijks¬
kundig genootschap te New York, was
ter hoogte van den 53sten meridiaan
een draadloos waarnemings-station ge¬
vestigd, ten doel hebbende, de ontdek¬
kingsreizen en onderzoekingen van Ja¬
mes Camps te vergemakkelijken. Op
zekeren dag bereikte een onbekende
met grootc moeite dezen waarncmings-
post. welke Camps blijkt te zijn. die als
eenige overlevende van de expeditie,
een verhaal doet van de doorleefde ang¬
stige uren. Schitterende natuuropnamen,
afgewisseld door de meest spannende
momenten uit deze omgeving vormen
te zamen een geschiedenis, die aan at¬
tractie en uitvoering niets te vvenschen
overlaat, maar op dit gebied een der
besten kan worden genoemd. Aan 't slot
een klucht om tranen met tuiten te la¬
chen......
— Naar wij vernemen is de datum
der 13e jaarlijksche uitvoering van de
Zall-Bommelsche gymnastiek vereem-
ging vastgesteld op 27 Januari eerstko¬
mende. Olympia zal tevens op 3 Febru¬
ari een propaganda-uitvoermg geven te-
Wijk en Aalburg met medewerking van
de gymn. vereeniging „D.O.V." aldaar.
Deze uitvoering heeft ten doel om door
aanschouwelijk voorstellen de gymnas¬
tiek der aldaar kwijnende vereeniging
weer cenigszins op peil te helpen bren¬
gen. Voor bijzonderheden zie adverten¬
tie in dit blad.
— De autobusdienst van en naar onze
stad is een nieuwigheid die echter voor
de ineiischen uit de omgeving in een
ware behoefte zal blijken te v oorzicu.
Den heer W. Vos te Ammerzoden, die
het initiatief tot deze onderneming voor
zijn rekening nam, zal hiermede een
enorm aantal dorpsbewoners een dienst
hebben bewezen, voor wien het thans
maar een peulsctnlletje is, wanneer zij
Dinsdags „naar de stad" willen. Tegen
een uiterst billijk tarief wordt hun deic
gelegenheid geboden, in een keurig in¬
gerichte, uitstekend loopende en door
betrouwbare handen bestuurden auto¬
bus. Een gelegenheid waarvan reeds
druk gebruik wordt gemaakt, tn geen
u onder! We hebben Dinsdag j.1. een
ritje meegemaakt en we hebOcn niets
dan lof! Géén benauwde, dompige om¬
geving, maar een goed geventileerde-,
van geheel glazen zijwanden voorziene
auto; géén hotsende, stootende rammel-
kast, die al spoedig het genot van zoo'u
ritje bederft, maar een regelmatig, zui¬
ver loopende Ford-wagen, voorzien van
een 20 P.K.-motor, die een flinke ruimte
heeft om een 20-tal passagiers een uit¬
stekende zitplaats te bieden. We zouden
een tochtje naar Zuilichem meedoen
en......over een kwartiertje zijn we
weer terug", aldus de heer Vos. Een
beetje ongeloovig zijn wc ingestapt en
zaten al direct op ons gemak bij het 14-
tal passagiers dat de reis meemaakte.
Al spoedig merkte wc dat „een kwar¬
tiertje" niet overdreven was. We pas¬
seerden al gauw de Gamcrsche kerk, de
Nieuwaalsche molen, de Weegbrug, ter¬
wijl op verschillende plaatsen werd ge¬
stopt, om de diverse reizigers zoo dicht
mogelijk bij hunne woning te laten uit¬
stappen. En precies op den bepaalden
tijd waren we weer aan de Gamersehe
poort terug, waar een tweeden wagen
juist weer voor 't vertrek gereed stond,
om de markibe/oekers uit Zuilichem
Aalst enz. weer in een minimum van
lijd thuis te brengen. Ook voor gezel¬
schappen enz, op andere dagen zrjn deze
wagens voor tochten disponibel.
We beweerden reeds dat deze onder-
iitmings in een ware behoefte voorziet
en wc hebben hiermede niet te veel ge¬
zegd. Er zullen ongetwijfeld steeds
meerderen van deze goede gelegenheid
gebruik maken, waartoe de sohditeit
van de wagens en de betrouwbaarheid
der ernstige, rustige chauffeurs zeker
veel zal bijdragen. De heer Vos \ er-
dient groot succes met zijn onderneming
en wij twijfelen niet of dit zal zeker zijn
deel zijn.
— Middenstand. In de Maandagavond
druk bezochte vergadering in hotel
Qottschalk kwam na opening en voor¬
lezing notulen een aantal ingekomen
snikken aan de orde. waaronder het be-